Ataksja według definicji to niezborność ruchowa i zaburzenia koordynacji ruchowej ciała. Pojęcie wywodzi się z języka greckiego i oznacza dosłownie „bez porządku”. Warto wspomnieć, że ataksja nie jest chorobą samą w sobie, lecz należy do objawów neurologicznych.
Ataksja – charakterystyka
Jak wcześniej wyjaśniono, ataksja to zespół objawów obejmujący niezborność ruchową, problemy z koordynacją ruchów oraz utrzymaniem równowagi. Koordynacja ruchowa wymaga współdziałania wielu części układu nerwowego. Jeśli choć jeden z elementów ulegnie uszkodzeniu, wówczas mogą wystąpić objawy ataksji.
W medycynie można wyróżnić np. ataksję czuciową bądź ataksję przedsionkową. Pierwszy rodzaj jest wynikiem uszkodzenia nerwów w rdzeniu kręgowym lub w obwodowym układzie nerwowym. Charakteryzuje się niezdolnością do odczuwania wibracji, trudnościami w dotykaniu palcem nosa z zamkniętymi oczami, a także problemami w chodzeniu przy słabym oświetleniu. Z kolei ataksja przedsionkowa objawia się problemami w poruszaniu się po linii prostej, nudnościami, wymiotami czy niewyraźnym widzeniem. Ma miejsce, gdy uszkodzone zostają nerwy w narządach przedsionkowych.
Zobacz również: Błędnik – budowa i czynność.
Ataksja – przyczyny
Ataksja może być spowodowana uszkodzeniem mózgu, rdzenia kręgowego lub nerwów. Za najczęstszą przyczynę uznaje się jednak uszkodzenie móżdżku.
Wszystkie możliwe przyczyny tego stanu można zebrać grupowo i przedstawić następująco:
- niedobory niektórych witamin, w tym witaminy B1, witaminy B12 czy witaminy E;
- uszkodzenia mózgu spowodowane np. udarem mózgu, guzami mózgu, infekcją lub urazami;
- ekspozycja na toksyny lub lekarstwa;
- czynniki autoimmunologiczne, jak np. stwardnienie rozsiane, celiakia, zapalenie naczyń mózgowych lub nowotwory;
- przyczyny wrodzone – dziedziczne lub genetyczne;
- choroby neurodegeneracyjne przebiegające z utratą komórek nerwowych;
- choroby metaboliczne, np. hipoglikemia.
Ataksja – objawy
Do objawów ataksji można zaliczyć między innymi:
- niezdarne i niekoordynowane ruchy ręki;
- trudności z chodzeniem (na szerokiej podstawie, upadanie na jedną stronę, upadki z powodu niestabilności czy brak umiejętności chodzenia po prostej linii);
- trudności z utrzymywaniem równowagi podczas stania;
- drżenie nasilające się często podczas sięgania po przedmioty – może dotyczyć kończyn dolnych, górnych, tułowia lub nawet całego ciała;
- zaburzenia mowy lub problemy ze wzrokiem;
- zawroty głowy.
Diagnostyka ataksji
W przypadku pacjenta z podejrzeniem ataksji należy przeprowadzić badanie fizyczne sprawdzające między innymi równowagę, koordynację, chód, słuch, wzrok i pamięć. Podstawą jest zawsze odpowiednio przeprowadzony wywiad z uwzględnieniem chorób współwystępujących oraz tych występujących u członków rodziny. Przeprowadzone zostaną także badania neurologiczne, obejmujące m.in.: EMG, badania krwi, płynu mózgowo-rdzeniowego, moczu, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny mózgu lub ciśnienie tętnicze.
Ataksja – leczenie
Leczenie ataksji jest ściśle uzależnione od jej przyczyn. Przykładowo, jeśli przyczyną jest stosowanie leków bądź narażenie na określone toksyny najskuteczniejsze będzie ich odstawienie. Poprawę w objawach powinno przynieść wyrównanie niedoboru witamin, bądź rozpoczęcie leczenia choroby wywołującej ataksję.
W momencie gdy nie istnieje specyficzne leczenie, należy rozpocząć terapię zajęciową, fizjoterapię oraz terapię logopedyczną. Mogą one znacznie poprawić funkcjonowanie i jakość życia pacjenta z ataksją.
Polecane produkty:
|
Omega 3
Olej Omega 3 to czysty, 100% naturalny produkt pozyskiwany z rośliny o nazwie Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens). Tłoczony jest na zimno co sprawia, że zachowuje wszystkie, cenne składniki. Stanowi m.in. wsparcie dla mózgu ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Ataksja: podstawowe informacje dla pacjenta, International Parkinson and Movement Disorder Society.
- Kwolek A., Fizjoterapia w neurologii i neurochirurgii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
