Szukaj
Szukaj

Błędnik – budowa i czynność

Spis treści

Kolagen naturalny do picia

Kolagen naturalny do picia

Błędnik i jego czynność jest niezwykle ważna dla człowieka. To struktura znajdująca się w uchu wewnętrznym i odpowiadająca za zmysł słuchu oraz równowagi.

Błędnik - budowa i czynność

Błędnik – budowa

W błędniku znajdują się proprioceptory narządu równowagi. Składa się on z części kostnej (zwanej błędnikiem kostnym) oraz z części błoniastej (analogicznie – błędnik błoniasty). W błędniku możemy również wyróżnić przedsionek, łagiewkę, woreczek oraz trzy przewody półkoliste.

Błędnik błoniasty wypełnia śródchłonka o dużej koncentracji jonów potasowych. W łagiewce, woreczku oraz grzebieniach bańkowych przewodów półkolistych znajdują się komórki nabłonka walcowatego, które posiadają kosmki od strony śródchłonki. Są to komórki zmysłowe włoskowate, czyli receptory narządu równowagi.

Czynność błędnika

W spoczynku komórka zmysłowa stale uwalnia transmitter, który wyzwala we włóknach nerwowych oplatających te receptory aferentne impulsy nerwowe o pewnej częstotliwości. Przechylanie się ciała powoduje otwieranie się kanałów dla dokomórkowego prądu jonów K+ w błonie komórkowej komórek włoskowatych.

W plamkach statycznych łagiewki i woreczka kosmki receptorów pokryte są masą galaretowatą, na której osadzone są kryształki soli wapniowych, zwane również kamyczkami błędnikowymi. Ruch liniowy głowy powoduje ich przemieszczanie się, ponieważ kosmki ulegają odchyleniu w kierunku kinetocylium, w efekcie czego zwiększa się częstotliwość impulsów nerwowych. Odchylając się w stronę przeciwną częstotliwość impulsów nerwowych zmniejsza się.

Powyżej szczegółowo przedstawiono fizjologię błędnika. W skrócie można stwierdzić, że kanały półkoliste odpowiedzialne są na zmysł równowagi, ponieważ umożliwiają czucie pozycji ciała w przestrzeni. Każdy ruch głowy powoduje przesunięcie się śródchłonki jest rejestrowany, a podrażnienia są przenoszone do ośrodkowego układu nerwowego.

Sklep Spirulina
Sklep Spirulina

Droga impulsów z błędnika

Włókna nerwowe oplatające komórki nabłonka zmysłowego przekazują pobudzenie do I neuronu czuciowego znajdującego się w zwoju przedsionkowym. II neuron znajduje się w moście w jednym z 4 jąder przedsionkowych. Z tego miejsca impulsacja wysyłana jest kolejno do:

  • kory móżdżku przez konar dolny móżdżku
  • jąder ruchowych dla mięśni gałek ocznych – jąder nerwów czaszkowych III, IV i VI za pośrednictwem pęczków podłużnych przyśrodkowych
  • rdzenia kręgowego przez drogę przedsionkowo-rdzeniową

Dzięki tym połączeniom zmiana położenia głowy w stosunku do tułowia wywołuje natychmiastową, odruchową korekcję napięcia mięśni kończyn i tułowia oraz odpowiednie ustawienie gałek ocznych.

Uszkodzenia błędnika

Uszkodzenie błędnika skutkuje przede wszystkim zaburzeniami równowagi. Objawami dysfunkcji układu równowagi mogą być:

  • oczopląs;
  • zawroty głowy;
  • ataksja;
  • upadek;
  • oscylopsja (poruszanie się obrazu samoistnie lub przy ruchach głowy).

Zobacz również: Równowaga statyczna i dynamiczna – metody oceny.

Szczególną uwagę należy zwrócić na oczopląs, gdyż kontrola ruchów gałek ocznych pozostaje poza świadomością i jest niezależna od ruchów głowy. Przykładem może być obserwowanie dowolnego przedmiotu z okna szybko jadącego pociągu. Występują wówczas ruchy gałek ocznych, które utrzymują obraz tego przedmiotu na tym samym polu siatkówki. Takie ruchy gałek ocznych nazywają się oczopląsem optokinetycznym.

Bibliografia

  1. Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
  2. Józefowicz-Korczyńska M., Rehabilitacja zawrotów głowy i zaburzeń równowagi, Otorynolaryngologia, 9/2010.
  3. Juszczak M., Głąbiński A., Zawroty głowy – wybrane zagadnienia praktyczne, Aktualności Neurologiczne, 12/2012.


Polecane produkty:

Zapisz się do newslettera!

Szukaj
Kategorie wpisów
Centrum Fizjoterapeuty
Sklep Fizjoterapeuty
Bezpłatne konsultacje
Kubek dla Fizjoterapeuty
Oferty pracy

Popularne w zdrowie

Zostań z nami

Polecane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *