Przeciążenie kręgosłupa to jeden z najczęstszych problemów zdrowotnych w dzisiejszych czasach. Pojawia się w coraz młodszych grupach wiekowych i stanowi realne zagrożenie XXI wieku, należąc wręcz do grona schorzeń cywilizacyjnych. Ogromne znaczenie zarówno w profilaktyce, jak i leczeniu przeciążeń kręgosłupa oraz ich konsekwencji zdrowotnych ma modyfikacja stylu życia, a przede wszystkim systematyczna aktywność fizyczna.
Przeciążenie kręgosłupa
Przeciążenie kręgosłupa to stan, w którym struktury kręgosłupa (kręgi, krążki międzykręgowe, więzadła, mięśnie) są nadmiernie obciążone, co prowadzi do bólu, napięcia i ograniczenia ruchomości. Może do tego dojść na wiele różnych sposobów bez względu na wiek, styl życia czy płeć. Chociaż akurat za pomocą modyfikacji stylu życia możemy w dużym stopniu przeciwdziałać przeciążeniom kręgosłupa.
Charakterystycznymi objawami związanymi z przeciążeniem kręgosłupa są:
- bóle odcinka kręgosłupa, który jest przeciążony – dolegliwości bólowe mogą być zarówno ostre i dobrze zlokalizowane, jak i tępe. Przy czym tępy ból jest znacznie częstszy, ostry może wskazywać na problemy z dyskopatią, co jest już konsekwencją przeciążenia trwającego dłuższy czas lub ostrego urazu;
- sztywność pleców – bardzo często nasilająca się zwłaszcza podczas dłuższego siedzenia w bezruchu;
- mrowienie i drętwienie kończyn – w zależności od przeciążonego odcinka kręgosłupa;
- wzmożone napięcie mięśniowe – uczucie twardych, bolesnych, sztywnych mięśni oraz chwilowa ulga po ich rozluźnieniu na przykład piłeczką do rolowania lub odpowiednio dobranymi ćwiczeniami.
Nieleczone przeciążenia kręgosłupa mogą skutkować rozwojem dyskopatii, czego przedstawicielami są zwłaszcza wypukliny kręgosłupa oraz przepukliny kręgosłupa. Jeśli w ich przebiegu dojdzie do ucisku korzeni nerwowych, bóle są silne i mogą mieć charakter promieniujący do kończyny. Leczenie przepukliny jest znacznie trudniejsze niż leczenie samego przeciążenia kręgosłupa. Wymaga wielomiesięcznej i systematycznej pracy poprzez indywidualnie dobrane ćwiczenia oraz profesjonalnej terapii fizjoterapeutycznej. Nieleczone przepukliny mogą być konsekwencją niepełnosprawności, dlatego nie należy bagatelizować zarówno ich, jak i samego przeciążenia kręgosłupa, które może do nich prowadzić.
Przeciążenie kręgosłupa – przyczyny
Do przeciążenia kręgosłupa może dojść w dwóch podstawowych mechanizmach. Pierwszym jest nadmierny wysiłek oraz sumowanie się mikrourazów w związku z dźwiganiem ciężarów, nieprawidłową techniką wykonywanych ćwiczeń, uprawianiem sportów ekstremalnych, urazów i wypadków. Struktury kręgosłupa, jak i wszystkie inne tkanki ludzkiego organizmu, wykazują pewną zdolność do adaptacji do różnych warunków i obciążeń. Jeśli jednak obciążenia te są nadmierne, tkanki nie są w stanie im przeciwdziałać, co skutkuje właśnie przeciążeniem. Klasycznym przykładem jest ciągłe dźwiganie ciężarów na siłowni znacznie większych, niż aktualnie organizm jest w stanie dźwignąć. Ćwiczenia powinny być stopniowo progresowane, dopasowując je do możliwości osoby ćwiczącej.
Drugi mechanizm występowania przeciążeń kręgosłupa obejmuje bierny tryb życia oraz brak jakiejkolwiek aktywności fizycznej. Jeśli wiele godzin w ciągu dnia siedzimy w pracy w jednej pozycji, po czym wracamy do domu i odpoczywamy leżąc lub oglądając telewizję, tkanki wokół kręgosłupa na przestrzeni czasu znacznie się osłabiają. Nie są w stanie utrzymywać stabilnie kręgosłupa w odpowiedniej pozycji, a każdy nadmierny lub nagły ruch wiąże się z pewnym ryzykiem kontuzji. Bezruch jest też głównym czynnikiem ryzyka przepuklin oraz odwodnienia krążków międzykręgowych. Taki kręgosłup jest znacznie bardziej podatny na przeciążenia o poważniejszych konsekwencjach.
Przeciążenie kręgosłupa – leczenie
Leczenie przeciążenia kręgosłupa warto rozpocząć od modyfikacji trybu życia. Najważniejsze aspekty to:
- redukcja masy ciała, przeciwdziałanie nadwadze i otyłości;
- częste zmiany pozycji w pracy, a jeśli jest ona siedząca, znajdowanie kilku minut co godzinę na proste ćwiczenia oraz krótki spacer po zakładzie pracy;
- zdrowa i zbilansowana dieta wspierająca aparat ruchu, a więc bogata w pełnowartościowe białko, antyoksydanty, wapń, witaminę K, jak również suplementacja witaminy D;
- systematyczne treningi – bardzo ważne jest wzmacnianie mięśni stabilizujących kręgosłup, a więc głównie tak zwanych mięśni CORE, jednak trening należy uzupełnić ćwiczeniami ruchowymi oraz krótkim rozciąganiem.
Jeśli mimo wszystko ból się utrzymuje, warto odwiedzić dobrego fizjoterapeutę, który za pomocą technik terapii manualnej rozluźni przeciążony kręgosłup oraz okoliczne tkanki miękkie. Dobierze również indywidualnie ćwiczenia pod dany problem pacjenta.
Przykładem zastosowania terapii manualnej przy przeciążeniach kręgosłupa jest trakcja, którą możemy zobaczyć na poniższym filmie:
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Walkowiak N., Dolegliwości bólowe dolnego odcinka kręgosłupa, Wydawnictwo Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, Białystok 2016.
- Siminska J., Nowacka K., Siedlecki Z., Hagner W., Bóle przeciążeniowe a korzeniowe – różnicowanie dolegliwości w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, Journal of Education, Health and Sport. 2017;7(6):323-330.
