Witamina D należy do grona witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Nie ma wystarczających źródeł pokarmowych, aby pokryć dzienne zapotrzebowanie organizmu na nią. Do jej syntezy dochodzi w odpowiedzi na promieniowanie słoneczne w obrębie skóry. Niestety z niedoborami witaminy D zmaga się większość populacji Polski. Dlatego lekarze i specjaliści rekomendują jej suplementację przez całe życie.
Witamina D – charakterystyka
Witaminę D odkrył w 1919 roku Mellanbe, który po raz pierwszy wykazał, że krzywica może wynikać z niedoborów w diecie substancji rozpuszczalnych w tłuszczach. Może być ona dostarczana do organizmu na dwa sposoby:
- wraz z dietą (ryby, grzyby, jajka, mleko, wątroba, oleje roślinne);
- drogą syntezy skórnej.
Dieta nie jest wystarczająca, ponieważ w żywności znajdują się śladowe ilości witaminy D, niewystarczające do pokrycia dziennego zapotrzebowania. W organizmie człowieka prowitamina D3, pod wpływem promieniowania słonecznego UVB, ulega przekształceniu do prewitaminy D3, ta zaś, pod wpływem ciepła, poddawana jest procesom izomeryzacji do witaminy D3. Jej syntezę nawet o ponad 90% mogą obniżać:
- zwiększona ilość melatoniny w skórze;
- stosowanie kremów z filtrami przeciwsłonecznymi.
Aby wewnątrz organizmu doszło do odpowiedniej produkcji witaminy D3 w ciągu dnia, zaleca się przebywanie na słońcu około 15-20 minut dziennie przy odsłonięciu 20% swojego ciała (nogi, przedramiona, twarz), nie stosując przy tym kremów z filtrem UV. Dłuższe przebywanie na słońcu wymaga jednak zastosowania takich kremów, ponieważ nadmiar promieniowania UV ma wiele negatywnych konsekwencji dla organizmu.
Zapotrzebowanie na witaminę D
Zapotrzebowanie na witaminę D zależy od wieku danej osoby i prezentuje się następująco:
- 0-6 miesięcy – 400 IU;
- 6-12 miesięcy – 400-600 IU;
- 1-10 lat – 600-1000 IU;
- 11-18 lat – 800-2000 IU;
- 19-75 lat – 800-2000 IU;
- Powyżej 75 lat – 2000-4000 IU.
Bardzo trudno pokryć to zapotrzebowanie wyłącznie przebywaniem na słońcu ze względu na klimat i współczesny styl życia. Dobrym rozwiązaniem jest więc suplementacja witaminy D, najlepiej w połączeniu z witaminą K, która zwiększa jej biodostępność i potęguje działanie.
Funkcje witaminy D
Receptory witaminy D znajdują się w całym organizmie – w kościach, skórze, jelicie cienkim i jelicie grubym, nerkach, mózgu, oczach, sercu, wyspach trzustkowych, mięśniach, tkance tłuszczowej, przytarczycach, nadnerczach i niemal we wszystkich komórkach układu immunologicznego. Właśnie dlatego wszelkie niedobory tego związku oddziałują negatywnie na wszystkie układy, nie tylko na skórę, w której dochodzi do jego produkcji. Udowodniono, że witamina D jest niezbędna do utrzymania odpowiedzi odpornościowej wrodzonej organizmu. Stymuluje różnicowanie się monocytów i komórek z linii monocytarnej do ich dojrzałych postaci o cechach makrofagów. Dodatkowo może łagodzić stany zapalne (także w przebiegu przewlekłych chorób), reguluje cykl komórkowy, spowalnia lub całkowicie hamuje zwłóknienia i progresję białkomoczu. Jest kluczowa dla zachowania promiennego, jędrnego wyglądu skóry oraz prawidłowego przebiegu procesów gojenia się ran.
Zobacz również: Trudno gojące się rany.
Niedobór witaminy D
Niedobór witaminy D prowadzi do rozwoju m.in.:
- krzywicy;
- osteopenii;
- osteoporozy.
Spada także siła mięśniowa, pojawiają się zaburzenia krzepnięcia krwi, miopatia, zawroty głowy. Wszelkie choroby przewlekłe ulegają nasileniu, a człowiek ma tendencję do częstych infekcji wskutek spadku odporności organizmu. Powiązano ponadto zjawisko niedoboru witaminy D z problemami takimi jak:
- insulinooporność;
- nietolerancja glukozy;
- dyslipidemia;
- nadciśnienie tętnicze;
- otyłość;
- cukrzyca typu 2.
Badanie witaminy D
Każdy człowiek powinien raz w roku wykonywać badanie witaminy D, co odbywa się na podstawie próbki krwi pobranej z żyły w zgięciu łokcia. Takie badanie kosztuje prywatnie około 80-100 zł, jednak w określonych przypadkach może zlecić je lekarz w ramach NFZ. Wyniki dostępne są w ciągu najbliższych 4 dni.
Wartości z przedziału 30-50 ng/ml (czyli 75-125 nmol/l) uznaje się za prawidłowe, wskazują one na potrzebę utrzymania suplementacji według zaleceń.
Polecane produkty:
|
Spirulina 100% naturalna
Spirulina platensis - alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych takich jak m.in. białko, witaminy, minerały, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej... |
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Krasińska A., Skowrońska B., Znaczenie witaminy D u pacjentów z nadmierną masą ciała – nowe zasady suplementacji, Forum Zaburzeń Metabolicznych, 2/2014.
- Otto-Buczkowska E., Chwalba A., Witamina D w zaburzeniach metabolizmu glukozy, Forum Medycyny Rodzinnej, 2/2017.
- Napiórkowska L., Franek E., Rola oznaczania witaminy D w praktyce klinicznej, Choroby Serca i Naczyń, 4/2009.
- Maciejewska D., Niedobory witaminy D3 u dzieci i dorosłych – jak diagnozować i leczyć?, Lekarz POZ, 1/2020.
- Żukowska-Szczechowska E., Kiszka B. Niedobór witaminy D – rozpoznawanie i postępowanie w celu redukcji ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych na cukrzycę. Forum Zaburzeń Metabolicznych, 2/2011.
