Osteopenia to choroba kości, przebiegająca z obniżeniem gęstości mineralnej kośćca. Nieleczona może prowadzić do groźnych powikłań, w tym do osteoporozy i patologicznych złamań kości nawet przy niewielkim uderzeniu się. Diagnostyką i leczeniem osteopenii zajmuje się przeważnie lekarz reumatolog lub endokrynolog.
Osteopenia – przyczyny
Osteopenia może być fizjologiczna lub patologiczna. W pierwszym przypadku stanowi utratę tkanki kostnej wraz z wiekiem, która jest zauważalna od momentu osiągnięcia szczytowej masy kostnej do końca życia. Statystyki wskazują, że ubytek masy kostnej dotyczy połowy kobiet powyżej 45. roku życia i 90% kobiet w wieku co najmniej 75 lat. Osteopenia patologiczna rozwija się jednak wskutek zadziałania czynników ryzyka, które nie tylko inicjują utratę gęstości mineralnej kości, ale również nasilają objawy już istniejącej osteopenii i sprawiają, że może ona pogłębiać się, przekształcając ostatecznie w osteoporozę. Do takich czynników ryzyka zalicza się:
- niską masę ciała;
- palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu;
- niedostateczne spożycie produktów mlecznych;
- nieregularne miesiączki;
- czynniki genetyczne (osteoporoza w rodzinie);
- wcześniejsze złamania;
- menopauzę (z przyczyn naturalnych lub w następstwie zabiegu chirurgicznego);
- działanie niektórych leków;
- choroby tarczycy;
- reumatoidalne zapalenie stawów.
Na wystąpienie osteopenii szczególnie narażone są kobiety, chociaż dolegliwość może pojawiać się również u mężczyzn.
Osteopenia – objawy
Najczęściej rozpoznawanym objawem osteopenii jest lekki ból kręgosłupa, który z czasem może się nasilać i zmieniać sylwetkę pacjenta (pojawia się garb). Jednakże przeważnie omawiana dolegliwość przebiega bezobjawowo aż do momentu, w którym przekształci się w osteoporozę i w konsekwencji tego dojdzie do patologicznego złamania kości. Rozpoznanie jest możliwe wcześniej, jednak mało która osoba decyduje się na profilaktyczne badania stanu kośćca.
Rozpoznanie osteopenii
Rozpoznanie osteopenii stawia się na podstawie badania densytometrycznego, które wykorzystuje promieniowanie RTG, aby ocenić gęstość mineralną kości. Jest całkowicie bezpieczne i nieinwazyjne. Wyniki densytometrii mogą być następujące:
- T-score 1: norma;
- T-score od -1 do -2,5: osteopenia;
- T-score poniżej -2,5: osteoporoza;
- T-score poniżej -2,5 z potwierdzoną obecnością typowego osteoporotycznego złamania: osteoporoza zaawansowana.
Dodatkowo warto wykonać badanie krwi oceniające poziom witaminy D i gospodarkę hormonalną, a także przeprowadzić z pacjentem szczegółowy wywiad zdrowotny. Rozpoznanie problemu nie jest trudne ani skomplikowane.
Osteopenia – leczenie
Leczenie osteopenii powinno być kompleksowe i wdrożone jak najszybciej, jako że nie istnieją sposoby pozwalające na całkowitą odbudowę gęstości mineralnej kości. Dąży się do zahamowania postępu dolegliwości. Podstawą jest modyfikacja diety – powinna być bogata w wapń, witaminę K oraz kwasy tłuszczowe Omega 3. Rekomenduje się suplementację NNKT i witaminy D. Należy unikać produktów bogatych w fosforany, a także picia alkoholu i palenia papierosów. Nie należy rezygnować z aktywności fizycznej – jest ona wręcz wskazana, aby wzmacniać kości i poprawiać ogólny stan zdrowia. Dobrze sprawdzają się np. aktywności aerobowe z obciążeniem własnego ciała, a także joga czy pilates, które jednocześnie wzmacniają i rozciągają ciało.
Osoby z osteopenią muszą raz w roku uczęszczać na kontrolną densytometrię, aby oceniać rozwój dolegliwości. Zaleca się również wymianę materaca w łóżku na sprężysty, posiadający liczne strefy twardości. Kluczowa jest ergonomia pracy i właściwa technika wykonywanych ćwiczeń, w razie wątpliwości w tym temacie warto udać się do fizjoterapeuty.
Jeśli pacjent zmaga się z bardzo nasiloną osteopenią, wskazane może być leczenie farmakologiczne – stosowane są wówczas bisfosfoniany. Przeważnie jednak dąży się do leczenia niefarmakologicznego, a bisfosfoniany przeznaczone są głównie dla pacjentów z osteoporozą.
Polecane produkty:
|
Omega 3
Olej Omega 3 to czysty, 100% naturalny produkt pozyskiwany z rośliny o nazwie Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens). Tłoczony jest na zimno co sprawia, że zachowuje wszystkie, cenne składniki. Stanowi m.in. wsparcie dla mózgu ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Iwańczak B., Krzesiek E., Iwańczak F., Osteoporoza i osteopenia u dzieci i młodzieży – przyczyny, diagnostyka i leczenie, Adv. Clin. Exp. Med., 13/2004.
- Kawecka E., Rozentryt P., Niedziela J., Nowak J., Myrda K., Poloński L. Osteoporoza i osteopenia u chorych z niewydolnością serca, Kardiologia, 2/2010.
- Jabłoński M., Blicharski T., Osteoporoza, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2019.
