Gospodarka hormonalna to inaczej zbiór wszystkich hormonów wpływających na prawidłowe funkcjonowanie danego organizmu, biorący pod uwagę również ich skład i ilość. Normy dla poszczególnych hormonów zależą od wielu czynników, zwłaszcza rytmu dobowego, stylu życia, płci, wieku, stanu zdrowia oraz stanu fizjologicznego. W dzisiejszych czasach nierzadko zaobserwować można zaburzenia gospodarki hormonalnej.
Gospodarka hormonalna – co to jest?
Na gospodarkę hormonalną wpływają wszystkie hormony syntezowane w organizmie, za których produkcję odpowiadają tzw. gruczoły dokrewne:
- przysadka mózgowa;
- podwzgórze;
- tarczyca i przytarczyce;
- trzustka;
- nadnercza;
- jajniki;
- szyszynka;
- grasica;
- jądra.
W rzeczywistości hormony mogą być produkowane również przez inne struktury anatomiczne, np. żołądek (syntezujący gastrynę). Aktualne stężenie wszystkich tych hormonów tworzy gospodarkę hormonalną organizmu.
Zaburzenia gospodarki hormonalnej
O zaburzeniach gospodarki hormonalnej mówimy wówczas, gdy w organizmie znajduje się zbyt mało lub zbyt dużo poszczególnych hormonów. Taka nierównowaga powoduje wiele mniej lub bardziej poważnych konsekwencji zdrowotnych, do których możemy zaliczyć między innymi:
- nagłe zmiany masy ciała – szybkie tycie lub wręcz przeciwnie, chudnięcie bez konkretnego powodu;
- pojawienie się nadmiernego owłosienia (hirsutyzm), co jest uciążliwe zwłaszcza w przypadku kobiet;
- ginekomastię u mężczyzn;
- wahania nastroju;
- spadek libido i problemy z płodnością;
- różnego rodzaju zmiany skórne, zwłaszcza zmiany trądzikowe;
- zaburzenia cyklu menstruacyjnego u kobiet;
- problemy ze snem;
- osłabienie organizmu;
- nadmierne zmęczenie, ciągła, nadmierna senność;
- problemy trawienne.
Na wystąpienie zaburzeń gospodarki hormonalnej wpływa przede wszystkim współczesny styl życia, zwłaszcza nadmiar stresu każdego dnia, spożywanie alkoholu, fale emitowane przez wszechobecne urządzenia elektroniczne oraz modyfikowana żywność. Czynnikiem powodującym rozregulowanie gospodarki hormonalnej jest również tak częsta dzisiaj doustna antykoncepcja hormonalna stosowana w przypadku kobiet w wieku reprodukcyjnym, a także wszelkie terapie hormonalne, np. w przebiegu nowotworów. Niedobór witaminy B6 i magnezu może natomiast wpłynąć na upośledzenie produkcji estrogenu.
Przyczyną zaburzeń gospodarki hormonalnej mogą być jednak także choroby atakujące gruczoły dokrewne, zazwyczaj nowotwory, ale nie tylko. W przypadku zaobserwowania niepokojących zmian warto udać się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej bądź do lekarza endokrynologa. Diagnostyka problemów gospodarki hormonalnej opiera się na szczegółowych badaniach krwi oraz USG gruczołu dokrewnego, który podejrzewa się o błędne funkcjonowanie. W przypadku przysadki mózgowej i podwzgórza USG jest niemożliwe, wówczas wykonuje się badania obrazowe takie jak tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny.
Jak uregulować gospodarkę hormonalną?
Wiedząc, że na gospodarkę hormonalną wpływa przede wszystkim styl życia, mamy wiele możliwości, aby ją uregulować. Odpowiedni poziom wszystkich hormonów sprawia, że nie tylko jesteśmy zdrowi i odporni na infekcje, ale również mamy dobre samopoczucie i energię do działania. Warto:
- wysypiać się – każdy organizm potrzebuje innej liczby godzin do odpoczynku. Niekiedy jest to 5 godzin, a niekiedy 9. Naszym zadaniem jest obserwacja potrzeb organizmu pamiętając, że zbyt długi sen również nie jest wskazany;
- unikać nadmiernego stresu lub nauczyć się radzić sobie z nim;
- zdrowo się odżywiać, unikać żywności modyfikowanej – jeśli to możliwe, warto uprawiać własny ogródek warzywny lub kupować ekologiczną żywność od okolicznych rolników;
- pozostać aktywnym fizycznie – każdego dnia powinniśmy być aktywni przez przynajmniej 30 minut, jednak człowiek jest stworzony do ruchu, dlatego nie unikajmy żadnej aktywności;
- unikać nadmiernego przyjmowania leków, jeśli nie jest to konieczne. Zawsze warto spróbować metod alternatywnych, np. ziołolecznictwa, aromaterapii lub po prostu wybrać się na wizytę u fizjoterapeuty, który może wpłynąć na gospodarkę hormonalną stosując odpowiednie techniki co znacznie podniesie komfort życia.
Zobacz również: Gospodarka hormonalna – jak ją wspomóc?
Nie należy zapominać o regularnych badaniach profilaktycznych.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kapiszewska M., Środowisko a gospodarka hormonalna u kobiet, Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków 2011.
- Zeifer A., Hormony a zdrowie skóry. Aesthetic Cosmetology and Medicine, 6/2020.
- Ganong W., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
- Górski J., Fizjologia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.
