Ginekomastia to palpacyjnie wyczuwalny, łagodny rozrost tkanki gruczołowej sutka u mężczyzn. Może dotyczyć jednego lub obu sutków i zwykle umiejscawia się koncentrycznie w okolicy zabrodawkowej. Częstość występowania szacuje się na około 30% populacji dorosłych mężczyzn. Schorzenie może pojawić się w każdym wieku.
Występowanie
Jak wspomniano, ginekomastia może pojawić się w każdym wieku, jednak wyróżnia się 3 szczyty zachorowań. Są to:
- okres noworodkowy – przerost gruczołów piersiowych występuje w pierwszych tygodniach życia. Jest to zależne od działania na płód w czasie ciąży matczynych i łożyskowych estrogenów. Zwykle mija bez powikłań;
- okres dojrzewania – zwykle 13-14 rok życia. W tej grupie wiekowej to powszechny problem dotyczący nawet 65% chłopców. Ma związek ze zmianami hormonalnymi towarzyszącymi pokwitaniu. W ponad 90% przypadków ustępuje samoistnie;
- wiek starczy – ostatnią grupą narażoną na występowanie ginekomastii są mężczyźni po 50 roku życia. W tym przypadku szczególnie często przyczynami są hipogonadyzm, zażywanie leków, otyłość czy schorzenia ogólnoustrojowe.
Przyczyny
U mężczyzn gruczoł sutkowy znajduje się pod hamującym wpływem hormonów płciowych, głównie testosteronu, pozostając tym samym w stanie szczątkowym. Pod wpływem różnych czynników u chłopców lub dorosłych mężczyzn może dojść do rozwoju gruczołów piersiowych, czyli ginekomastii.
Dolegliwość może być objawem wielu łagodnych lub złośliwych chorób. Uważa się, że prowadzą one do zachwiania równowagi pomiędzy działaniem estrogenów i androgenów na tkankę gruczołową sutka, na korzyść estrogenów.
Do najczęstszych przyczyn ginekomastii zalicza się:
- zmniejszoną syntezę testosteronu;
- brak jąder;
- zespół Klinefeltera;
- kastrację;
- zapalenia w obrębie jąder;
- zespół Kallmana;
- stres;
- niedożywienie;
- nadmierny wysiłek fizyczny;
- nadmiar estrogenów;
- niektóre schorzenia podwzgórza i przysadki mózgowej;
- nowotwory nadnerczy;
- otyłość;
- starzenie się;
- nadczynność tarczycy;
- choroby wątroby;
- zakażenie HIV;
- niewydolność wątroby;
- niewydolność nerek;
- alkoholizm.
W praktyce klinicznej częstą przyczyną ginekomastii jest stosowanie różnorodnych leków i używek, między innymi wpływających na równowagę hormonalną androgenów i estrogenów.
Objawy
W warunkach prawidłowych tkanka gruczołowa u mężczyzn nie jest wyczuwalna dotykiem. W przypadku ginekomastii skupisko tkanki gruczołowej można jednak wyczuć palpacyjnie jako dość spoisty dysk położony jedno lub obustronnie. Zdarza się, że sutki mają budowę podobną do kobiecych, z dużą ilością tkanki gruczołowej przeplatanej zrazikami tłuszczu. Ponadto, może występować nadwrażliwość na dotyk, tkliwość, a nawet ból – szczególnie w początkowym okresie powiększenia piersi.
Pierwsze 6-12 miesięcy zwane jest fazą aktywną. To okres proliferacji zarówno zrębu jak i przewodów gruczołów piersiowych. W efekcie przewody ulegają wówczas wydłużaniu, podziałom i poszerzeniu. Następnie, po upływie około roku dochodzi do stopniowego włóknienia, a co za tym idzie – zmniejszenia liczby przewodów i ich poszerzenia. W tym okresie zmniejsza się tkliwość gruczołów piersiowych i może dojść do zmniejszenia objętości, cofnięcia lub też utrwalenia zmian.
Ginekomastia – leczenie
Powiększenie i tkliwość gruczołów piersiowych u mężczyzny może istotnie wpływać na pogorszenie jakości życia i stanowi poważny problem psychologiczny. Dotychczas brak w pełni skutecznych i bezpiecznych sposobów leczenia ginekomastii. W miarę możliwości należy włączyć leczenie przyczynowe.
Leczenie farmakologiczne jest najbardziej skuteczne w aktywnej fazie choroby, czyli w ciągu pierwszego roku i często przynosi tylko częściową poprawę. Żaden lek nie jest aktualnie oficjalnie zarejestrowany do leczenia ginekomastii. Testosteron przywracający zaburzoną równowagę między androgenami, a estrogenami jest skuteczny głównie w przypadkach hipogonadyzmu.
Dużą popularnością cieszą się różne metody operacyjnego zmniejszenia gruczołów piersiowych. Szczególnie przydatne są w długo trwającej i nasilonej ginekomastii. Leczenie jest jednak kosztowne i obarczone ryzykiem powikłań.
Bibliografia
- Korzeniowska K., Kowal J., Szałek E., Ginekomastia, 4/2011.
- Czajka I., Zgliczyński W., Ginekomastia – patogeneza, rozpoznawanie i leczenie, Endokrynologia Polska, 3/2005.
- Kołłątaj W., Szewczyk L., Ginekomastia w wieku rozwojowym, Endokrynologia Pediatryczna, 3/2004.
- Czajka-Oraniec I., Zgliczyński W., Postępy w rozpoznawaniu i leczeniu ginekomastii, Postępy Nauk Medycznych, 3/2008.
Polecane produkty:
|
Czarnuszka (Nigella Sativa) w kapsułkach
Czarnuszka siewna to roślina, z której pozyskuje się olej o właściwościach potwierdzonych badaniami. W składzie zawiera m.in. niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), czyli takie, których organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i musimy dostarczać Zobacz więcej... |
|
Olej z czarnuszki siewnej w płynie
Naturalny, nierafinowany, tłoczony na zimno olej otrzymywany z nasion czarnuszki siewnej pochodzących z ekologicznych upraw. Wykorzystuje się go przy różnego rodzaju problemach skórnych ... Zobacz więcej... |
