Estrogen

Estrogen należy do grupy związków, które stanowią podstawowe hormony płciowe, występujące zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. U kobiet jednak ich stężenie jest znacznie wyższe, dlatego zalicza się je do żeńskich hormonów płciowych. Zasadniczymi hormonami należącymi do grupy estrogenów są: estradiol, estron i estriol.

Estrogen – charakterystyka

Nazwa „estrogen” odnosi się do grupy hormonów płciowych o budowie sterydowej. Ich synteza warunkowana jest hormonem folikulotropowym wydzielanym przez przysadkę mózgową. Estrogeny wytwarzane są z cholesterolu, przy czym do ich wytworzenia niezbędny jest testosteron oraz androstendion.

Synteza

Estrogeny powstają w największej ilości w pęcherzykach jajnikowych drugorzędowych dojrzewających, zwanych pęcherzykami Graafa. Synteza zachodzi w komórkach warstwy ziarnistej i w komórkach osłonki wewnętrznej pęcherzyka jajnikowego. Ponadto w większej lub mniejszej ilości mogą być syntezowane przez:

• łożysko;
• macicę;
• tkankę tłuszczową;
• kości.

W zależności od fazy cyklu miesiączkowego wydzielanie estrogenów zwiększa się lub zmniejsza. Najwięcej wydziela się w fazie folikularnej oraz w drugiej połowie fazy lutealnej. Z całkowitej ilości estrogenów występujących w osoczu krwi tylko około 2% stanowią wolne estrogeny. Pozostałe 98% jest związane z białkami osocza – w około 60% z albuminą i w około 38% z globuliną wiążącą steroidy płciowe. Wolne estrogeny przenikają przez błonę komórkową i wiążą się z receptorem cytoplazmatycznym. W efekcie oddziałują na aparat genetyczny jądra komórkowego.

Drastycznymi okresami zmian poziomu hormonów płciowych u kobiet jest okres ciąży i oczywiście menopauza, kiedy poziom estrogenów raptownie spada o około 80 %.

Funkcje estrogenów

Estrogeny działają głównie na błonę śluzową macicy i błonę mięśniową zarówno macicy, jak i jajowodu. W przypadku działania na błonę śluzową macicy wywołują jej rozrost w fazie folikularnej cyklu. Zaś w fazie lutealnej pobudzają gruczoły śluzowe macicy do wydzielania śluzu. Działanie na błonę mięśniową obejmuje przerost mięśni gładkich i zwiększanie ich pobudliwości oraz ukrwienia. W trakcie dojrzewania płciowego estrogeny wydzielone do krwi przez pęcherzyki jajnikowe drugorzędowe zwiększają ujemny potencjał wnętrza komórek mięśniowych gładkich macicy. W rezultacie zostaje przekroczony potencjał progowy błony i mięsień macicy staje się wrażliwy na działanie oksytocyny.

Ponadto estrogeny wpływają na rozwój drugorzędowych cech płciowych. Powodują więc powiększanie pochwy, wzrastanie gruczołów sutkowych, odkładanie się barwnika wokół brodawek sutkowych i narządów płciowych zewnętrznych, a także zwiększanie wydzielania łoju przez gruczoły łojowe. Wpływ na ośrodkowy układ nerwowy obejmuje wyzwalanie popędu płciowego w kierunku płci męskiej poprzez działanie na ośrodki motywacyjne w mózgowiu.

Podsumowując, głównymi funkcjami estrogenów są:

• wpływ na rozwój II-rzędowych cech płciowych u kobiet;
• regulacja cyklu menstruacyjnego i układu rozrodczego kobiet;
• warunkowanie popędu płciowego u kobiet.

Do funkcji mniej popularnych, ale również ważnych zalicza się natomiast:

• wpływ na ośrodkowy układ nerwowy (regulowanie nastroju, wspieranie funkcjonowania hipokampa poprzez poprawę pamięci i orientacji przestrzennej);
• udział w mineralizacji kości;
• utrzymywanie prawidłowego funkcjonowania gospodarki wapniowej, a tym samym zapobieganie osteoporozie.

Estrogen u mężczyzn

Estrogeny syntezowane są również u mężczyzn, jednak w znacznie mniejszym stopniu niż w przypadku kobiet. Proces syntezy zachodzi u nich w jądrach i korze nadnerczy. Mimo śladowej ilości pełni także u płci męskiej kluczową rolę. Między innymi dlatego, że odpowiada za zamknięcie chrząstek nasadowych kości i ich wzrost.

Nadmiar estrogenów u mężczyzn powoduje wzrost piersi, mogąc prowadzić nawet do ginekomastii. Ponadto warunkuje rozwój kobiecych cech u mężczyzn, które obejmują wyższy głos, brak zarostu, kobiecą sylwetkę. Ponadto wywołują zmiany w sferze psychicznej, powodując w znacznym stopniu labilność emocjonalną i nadmierną wrażliwość.

Z kolei niedobór estrogenów może być przyczyną niepłodności u mężczyzn.

Bibliografia

1. Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.

Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej...