Monocyty to komórki powstające w szpiku kostnym czerwonym. Stanowią od 5 do 10% wszystkich krwinek białych (leukocytów) krwi obwodowej. Pozostają w krwiobiegu kilka dni, gdzie pełnią swoje niezwykle ważne funkcje.
Co to są monocyty?
Zgodnie z definicją, monocyt stanowi komórkę jednojądrzastą zlokalizowaną we krwi obwodowej i odznaczającą się ekspresją CD45 oraz CD14. Komórka ta jest jednocześnie zdolna do fagocytozy i/lub dalszego różnicowania.
Synteza monocytów
Monocyty krążące we krwi pochodzą u ludzi dorosłych ze szpiku kostnego czerwonego. Nie tworzą zatem puli rezerwy szpikowej, lecz po zakończeniu dojrzewania przechodzą do krwi krążącej. Po wyjściu ze szpiku pozostają we krwi od 8 do 72 godzin. Ponad 3 razy więcej monocytów zlokalizowanych jest na śródbłonku naczyń krwionośnych, tworząc pulę monocytów przyściennych, w stosunku do monocytów swobodnie krążących we krwi.
Monocyty po przejściu z krwi do tkanek stają się makrofagami tkankowymi i wykazują zróżnicowaną funkcję w zależności od tkanki, do której przeszły. Będą to:
- pęcherzykowe makrofagi w płucach;
- komórki siateczkowo-śródbłonkowe gwiaździste w wątrobie;
- osteoklasty w tkance kostnej;
- makrofagi w jamie otrzewnej i w torebkach stawowych.
Wszystkie te komórki należą do układu siateczkowo-śródbłonkowego.
Czynność monocytów
Monocyty (a więc także i makrofagi) biorą udział w następujących procesach:
- regulacja biosyntezy immunoglobulin;
- reakcje przeciwbakteryjne, przeciwpasożytnicze, przeciwgrzybicze i przeciwwirusowe;
- usuwanie uszkodzonych tkanek, martwych komórek i czynników zakaźnych na drodze fagocytozy;
- kierowanie czynnością fibroblastów i komórek tkanki łącznej;
- angiogeneza;
- uczestnictwo w procesie hematopoezy.
- wytwarzanie czynników wzrostowych.
Omawiane komórki stanowią ważne ogniwo w inicjacji i regulacji procesu zapalnego. Są bowiem zdolne do wychwytu, przetworzenia i prezentacji antygenu oraz są w stanie kontrolować wzrost i różnicowanie się limfocytów.
W procesach odpornościowych prezentują antygen limfocytom T. Dodatkowo wykazują zdolność prezentacji antygenu limfocytom B, niezależnie od limfocytów T. Podczas procesu fagocytozy eliminują one pozostałości komórek oraz zabijają egzogenne czynniki zakaźne. Fagocytują w śledzionie rozpadające się krwinki czerwone i pozostałości po innych komórkach, szczególnie w miejscach zakażeń oraz uszkodzeń tkankowych. Udział tych komórek w hematopoezie obejmuje wydzielanie osteopontyny, która reguluje aktywność innych komórek.
Monocyty – normy we krwi
Monocyty, zgodnie z definicją, stanowią od 5 do 10% leukocytów. W praktyce za optymalny zakres uznaje się jednak przedział od 3 do 8%, bez względu na płeć czy wiek. Wraz z wiekiem zmienia się liczba krwinek białych w organizmie, a tym samym i monocytów, jednak ich wartość zawsze będzie stanowić 3-8% leukocytów. Szacuje się, że u dorosłego człowieka monocyty stanowią około 540 ki/ul. W rezultacie mieści się to w zakresie wyników prawidłowych 300-600 ki/ul.
Monocytopenia
Monocytopenia to stan obniżonego poziomu omawianych komórek we krwi człowieka. W efekcie przyczyną tego stanu mogą być:
- układowe choroby tkanki łącznej;
- białaczka włochatokomórkowa;
- długotrwałe leczenie kortykosteroidami lub cytostatykami.
Monocytoza
Monocytoza to stan podwyższenia poziomu monocytów ponad normę. Wśród najczęstszych przyczyn tego stanu wyróżnia się:
- kolagenozy;
- wrzodziejące zapalenie jelita grubego;
- stan po splenektomii;
- choroby nowotworowe;
- poalkoholowe uszkodzenie wątroby.
W efekcie każda zmiana w poziomie monocytów we krwi wymaga szczegółowej diagnostyki ze względu na mnogość przyczyn, które mogą ten stan spowodować.
Zobacz również: Układ immunologiczny.
Podsumowanie
Monocyty to krwinki białe zaliczane do niezwykle ważnych komórek odpornościowych organizmu. Badanie liczby tych komórek we krwi może wskazać na liczne stany chorobowe. Czynność monocytów jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu, zwłaszcza w zakresie utrzymania odporności i zwalczania infekcji.
Dodatkowo komórki te charakteryzują się nie tylko swoim dużym rozmiarem, ale również występowaniem w błonie komórkowej markerów takich jak CD45, CD11, CD14 i wielu innych. Natomiast ten ostatni jest markerem specyficznym, typowym dla monocytów.
Zobacz również: Granulocyty.
Bibliografia
- Kopeć-Szlęzak J., Zróżnicowanie monocytów krwi obwodowej, Journal of Transfusion Medicine, 2/2010.
- Ganong W., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017.
- Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
Polecane produkty:
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |