Erytrocyty (krwinki czerwone) to elementy morfotyczne krwi pełniące w organizmie człowieka bardzo ważną funkcję jaką jest transport tlenu. To niewielkie komórki o kształcie dwuwklęsłego dysku. Występują one we krwi najliczniej.
Synteza erytrocytów
W okresie postnatalnym, czyli u wszystkich ludzi od momentu urodzenia, krwinki czerwone wytwarzane są przez szpik kostny. Najpierw, w szpiku kostnym ukierunkowane komórki progenitorowe, różnicując się, przechodzą przez kilka etapów, aż staną się dużymi jądrzastymi erytroblastami. W miarę dojrzewania erytroblastów jądro ulega kondensacji i komórka kurczy się o ponad połowę. Natomiast w ostatnim etapie dojrzewania jądro zostaje pofragmentowane i sfagocytowane przez makrofagi szpiku.
Jednocześnie inne błoniaste organelle (takie jak mitochondria) ulegają rozkładowi i zanikają. Końcowa, niedojrzała forma komórkowa, zwana retikulocytem, opuszcza szpik kostny i wchodzi do krwiobiegu, gdzie dojrzewa do erytrocytu w ciągu około 24 godz. Synteza erytrocytów (erytropoeza) warunkowana jest przez erytropoetynę (EPO).
Erytrocyty we krwi
Erytrocyty krążą we krwi obwodowej około 120 dni, a okres ich połowiczego rozpadu wynosi 28 dni. Są bardzo elastyczne, za co odpowiada ich cytoszkielet utworzony z sieci cząsteczek spektryny. Elastyczność tych komórek jest niezwykle ważna, ponieważ zwykle mają one większą średnicę niż wiele naczyń włosowatych. Aby móc przejść przez nie muszą odkształcić się, po czym po opuszczeniu wąskich naczyń ponownie przybierają swój pierwotny kształt.
U mężczyzn we krwi krąży około 5 mln/mm sześcienny erytrocytów, natomiast u kobiet około 4,5 mln/mm sześcienny.
Eliminowanie erytrocytów
Po około 120 dniach komórki te nie są zdolne do dalszego pełnienia swoich funkcji. Wówczas są eliminowane głównie w śledzionie, a w nieco mniejszej ilości także w wątrobie.
Budowa erytrocytów
Erytrocyty to komórki wypełnione enzymami i hemoglobiną. Czerwone krwinki nie zawierają mitochondriów i nie wykazują metabolizmu tlenowego, a głównym źródłem ATP jest glikoliza. Bez jądra i siateczki śródplazmatycznej służących syntezie białek, erytrocyty nie są w stanie wytwarzać nowych enzymów ani elementów błony, co prowadzi do rosnącej utraty elastyczności błonowej i sprawia, że starsze komórki są bardziej kruche i podatne na pęknięcia. Charakterystyczną cechą erytrocytów jest dwuwklęsły kształt i elastyczny cytoszkielet.
Erytrocyty – funkcje
Erytrocyty pełnią jedną z podstawowych i najważniejszych funkcji w organizmie – transportują tlen z płuc do wszystkich komórek organizmu. Ponadto usuwają z tych komórek dwutlenek węgla, transportując go do płuc. Funkcja ta możliwa jest dzięki typowemu kształtowi powierzchni. Przez to komórka wykazuje bardzo duży stosunek powierzchni do objętości, co pozwala na skuteczną wymianę gazową między nią, a otaczającym ją środowiskiem. Ponadto erytrocyty zawierają specyficzne białko zwane hemoglobiną. To właśnie ono wykazuje zdolność wiązania cząsteczek tlenu, a następnie uwalniania ich w miejscach docelowych.
Hematokryt
Hematokryt jest klinicznym wskaźnikiem stosunku objętości krwinek czerwonych do objętości osocza. Wyraża się go jako całkowity procent objętości krwi. Celem określenia wartości hematokrytu do wąskiej rurki kapilarnej pobiera się próbkę krwi, a następnie wiruje ją, tak aby cięższe czerwone krwinki znalazły się na dole zamkniętej rurki, pozostawiając cienką warstewkę lżejszych leukocytów i płytek krwi pośrodku, a warstwę osocza na górze. Następnie mierzy się kolumnę krwinek czerwonych i podaje wartość hematokrytu jako procent całkowitej objętości próbki.
Fizjologiczny zakres hematokrytu wynosi 40-54% dla mężczyzny i 37-47% dla kobiety. Test ten umożliwia szybkie i niedrogie oszacowania liczby krwinek czerwonych u danej osoby, ponieważ krew do badania hematokrytu można pobrać, przykładając po prostu palec do kapilary.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Żelazo - wsparcie dla hemoglobiny
Spirulina + Żelazo od bioalgi jest 100% naturalnym, roślinnym źródłem żelaza. Jest bardzo dobrze przyswajalne przez organizm człowieka, dzięki czemu uzupełnia niedobory żelaza, ale również innych, ważnych składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Silverthorn D., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
- Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
- Spychalska J., Membranopatie krwinek czerwonych – patogeneza, obraz kliniczny i diagnostyka, Hematologia, 2/2012.
