Wrzodziejące zapalenie jelita grubego należy do grupy nieswoistych zapaleń jelit. Są to przewlekłe choroby układu pokarmowego o niewyjaśnionej etiologii, które cechują się okresem remisji i zaostrzeń. Poza wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego w skład tej grupy wchodzi choroba Leśniowskiego-Crohna oraz zapalenia mikroskopowe (limfocytowe i kolagenowe).
Czym jest wrzodziejące zapalenie jelita grubego?
Zmiany chorobowe w tej jednostce rozpoczynają się zwykle w odbytnicy i esicy. Następnie szerzą się w sposób ciągły, a w zaawansowanych przypadkach zajmują całe jelito grube.
Zobacz również: Jelito cienkie i jelito grube – budowa i funkcje.
Stan zapalny błony śluzowej i podśluzowej tworzy płytkie lecz rozległe owrzodzenia. Choroba przebiega z okresami remisji i zaostrzeń. Dodatkowo przebieg obejmuje najczęściej ostre rzuty podzielone okresami pełnej remisji. U niektórych pacjentów choroba jest stale aktywna, z kolei długie okresy remisji dotyczą osób w starszym wieku.
Nie ustalono konkretnych przyczyn choroby. Odkryto jednak pewne czynniki, które mogą mieć wpływ na jej rozwój. Są to czynniki:
- genetyczne, ponieważ wykryto rodzinne występowanie wrzodziejącego zapalenia jelita grubego;
- immunologiczne, ponieważ istnieje korelacja między stanem psychicznym pacjentów, a występowaniem choroby;
- środowiskowe, ponieważ w przebiegu choroby wykazano wzmożoną aktywację limfocytów T CD4+.
Objawy zapalenia jelita grubego
Choroba pojawia się nagle. Pierwszym i jednocześnie najczęściej występującym objawem jest biegunka z domieszką krwi w kale. Pacjenci ze zmianami ograniczonymi do odbytnicy mogą mieć prawidłowy rytm wypróżnień, a niekiedy nawet zaparcia. Wówczas jedynym objawem jest krwawienie. W aktywnym zapaleniu całej okrężnicy stolec może być oddawany nawet do 20 razy na dobę.
Z innych objawów należy wymienić:
- bóle brzucha;
- gorączkę;
- nagłe chudnięcie;
- obrzęki.
Dolegliwości bólowe najczęściej dotyczą podbrzusza i lewego dołu biodrowego. Dodatkowo towarzyszy im nagłe parcie na stolec.
W przebiegu choroby można wyróżnić dwie grupy chorób współwystępujących z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego. Pierwszą grupę stanowią choroby, które pojawiają się głównie w okresie zaostrzeń, a ich objawami są:
- rumień guzowaty;
- zapalenie tęczówki;
- zapalenie dużych stawów.
Druga grupa obejmuje choroby przebiegające niezależnie od zapalenia jelita grubego:
Diagnostyka
Najczęstsze odchylenia laboratoryjne obejmują niedokrwistość, leukocytozę, podwyższoną liczbę płytek, przyspieszone OB, wzrost stężenia CRP oraz wzrost stężenia gamma-globulin.
Należy wykonać badanie bakteriologiczne i parazytologiczne stolca. Złotym standardem w diagnostyce jest także wykonanie rektoskopii lub sigmoidoskopii z pobraniem wycinka do badania histopatologicznego. Z kolei kolonoskopia umożliwia określenie zakresu zmian i umożliwia pobranie licznych wycinków.
Zapalenie jelita grubego – leczenie
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego można leczyć farmakologicznie lub operacyjnie. Sposób leczenia farmakologicznego zależy od ciężkości przebiegu choroby oraz rozległości zmian w jelicie grubym. Zwykle podaje się preparaty kwasu 5-ASA, antybiotyki, probiotyki, kortykosteroidy oraz leki immunosupresyjne.
Zobacz również: Probiotyki – fakty i mity.
Poza tym niezwykle ważna jest odpowiednia dieta, szczególnie w trakcie ostrego rzutu choroby. Powinna być ona ubogoresztkowa i bezmleczna, z odpowiednią ilością białka.
U 80% pacjentów z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego o łagodnym przebiegu leczenie zachowawcze przynosi oczekiwane rezultaty. Z kolei u pozostałych istnieją wskazania do leczenia operacyjnego, które podzielono na 3 grupy:
- Nagłe – gwałtowne pogorszenie się stanu chorego, wstrząs septyczny, perforacja jelita, masywny krwotok, zapalenie otrzewnej;
- Pilne (operację należy wykonać do 48 godzin) – ostry rzut choroby, brak poprawy po leczeniu zachowawczym;
- Wybiórcze – powikłania ze strony innych narządów, zwężenie światła jelita, zahamowanie wzrostu z opóźnionym dojrzewaniem płciowym u dzieci, przetoka odbytniczo-pochwowa.
Celem leczenia operacyjnego jest usunięcie jelita grubego.
Polecane produkty:
|
Probiotyki - naturalne kultury bakterii
Probiotyki bioalgi to żywe, naturalne i specjalnie wyselekcjonowane kultury bakterii, które uzupełniają dietę w składniki probiotyczne takie jak m.in. Lactobacillus Sporogenesis (Bacillus Coagulans), Lactobacillus Acidophilus, Bifidobacterium Bifidum ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Nelke M., Genetyczna i kliniczna charakterystyka chorych z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego, Poznań 2013.
- Zawadzka P., Nieswoiste zapalenia jelit – wczoraj i dziś, Nowiny Lekarskie, 5/2006.
- Bartnik W., Zakażenia i nieswoiste zapalenia jelit, Gastroenterologia Kliniczna, 2-3/2013.
