Płaszczyzny ciała

Płaszczyzny ciała to płaszczyzny, które przecinają się pod kątem prostym. Dzielą one ciało człowieka na poszczególne strefy, które ułatwiają zarówno opisywanie ruchów jak i ocenę ciała.

Płaszczyzny ciała

Wyróżniamy 3 główne płaszczyzny ciała:

• płaszczyzna strzałkowa;
• płaszczyzna czołowa;
• płaszczyzna pozioma / płaszczyzna poprzeczna.

Organizm ludzki opisuje się w pozycji anatomicznej, czyli w pozycji stojącej z kończynami górnymi swobodnie zwieszonymi wzdłuż tułowia i odwróconymi przedramionami. Aby opisać płaszczyzny ciała należy znać także osie ciała. W tym przypadku wyróżniamy:

• oś podłużną;
• oś strzałkową;
• oś poprzeczną.

Płaszczyzna strzałkowa (planum sagittale)

Dzieli ciało na dwie części: prawą (dexter) i lewą (sinister). Wyznaczona jest przez oś strzałkową (axis sagittalis) i oś pionową (axis verticalis). Nazywa się ją również płaszczyzną pośrodkową lub płaszczyzną symetrii, ponieważ dzieli ciało na dwie symetryczne połowy: lewą i prawą. Równolegle do płaszczyzny strzałkowej można też poprowadzić dalsze płaszczyzny strzałkowe.

Płaszczyzna czołowa (planum frontale)

Przebiega równolegle do czoła i dzieli ciało na dwie części: przednią (anterior) i tylną (posterior). Wyznaczona jest przez oś pionową i oś poprzeczną. Określa się ją również mianem płaszczyzny pionowej. W stosunku do płaszczyzny czołowej można prowadzić szereg płaszczyzn równoległych.

Płaszczyzna pozioma (planum horizontale) lub płaszczyzna poprzeczna (planum transversale)

Przebiega poziomo i pod kątem prostym do płaszczyzny czołowej i strzałkowej. Dzieli ciało na dwie części: górną (superior) i dolną (inferior). Wyznacza ją oś poprzeczna i strzałkowa. W stosunku do płaszczyzny poziomej można prowadzić szereg płaszczyzn równoległych.

Płaszczyzny ustawione są pod kątem prostym względem siebie. Ich układ pozwala na bardzo szczegółowe określenie położenia narządów, nerwów czy naczyń krwionośnych.

Płaszczyzny ciała – przykłady

W stosunku do płaszczyzny strzałkowej mówimy o kierunku przyśrodkowym (medialis) i bocznym (lateralis). Jeden z narządów może leżeć bardziej przyśrodkowo, a drugi bardziej bocznie. Może też mieć powierzchnię przyśrodkową i boczną. Jeżeli narząd położony będzie w płaszczyźnie strzałkowej to będzie on zajmował położenie przyśrodkowe (medianus).

W stosunku do płaszczyzny czołowej mówimy o kierunku przednim i tylnym. Na tułowiu kierunki te można nazywać kierunkiem brzusznym (ventralis) i grzbietowym (dorsalis).

W stosunku do płaszczyzny poziomej mówimy o kierunku górnym i dolnym. Na tułowiu kierunki te można nazywać kierunkiem czaszkowym (cranialis) i ogonowym (caudalis).

Gdy mówimy o położeniu bliższym zewnętrznej powierzchni ciała nazywamy wtedy to położenie powierzchownym (superficialis) lub zewnętrznym (externus). Natomiat o położeniu bardziej oddalonym od zewnętrznej powierzchni ciała mówimy o położeniu głębokim (profundus) lub wewnętrznym (internus).

Jeżeli chodzi o kierunek na kończynach, gdy jest on zwrócony ku górze (w stronę przyczepu kończyny) nosi nazwę bliższego (proximalis), natomiast w kierunku dalszym, ku końcowi – dalszego (distalis).

Brzegi, które występują na przedramieniu oraz ręce, a także na podudziu i stopie nazywamy brzegiem przyśrodkowym (margo medialis) i brzegiem bocznym (margo lateralis). Możemy również brać nazwę od kości przedramienia czy podudzia. Przykład: łokciowy (ulnaris) i promieniowy (radialis) czy piszczelowy (tibialis) i strzałkowy (fibularis).

Na ręce rozróżniamy kierunek dłoniowy (palmaris) i grzbietowy (dorsalis), natomiast na stopie kierunek podeszwowy (plantaris) i grzbietowy (dorsalis).

	Plastry do kinesiotapingu Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej...
	Plastry kinesiotaping Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Wiszomirska I., Anatomia układu ruchu człowieka, Wydawnictwo Alma Mer, Warszawa 2009.
2. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.