Maź stawowa to substancja produkowana przez błonę maziową, składająca się przede wszystkim z wody. Posiada śliską konsystencję, co warunkuje jej specyficzne właściwości. Głównym celem mazi stawowej jest ochrona powierzchni stawowych przed zniszczeniem oraz umożliwianie płynnego poruszania stawami w pełnym zakresie ich ruchomości. Niestety, maź stawowa wraz z wiekiem lub na skutek czynników zewnętrznych może ulec niszczeniu.
Czym jest błona maziowa?
Błona maziowa (inaczej: torebka maziowa) to miękka i przesuwalna błona łącznotkankowa, której podstawową funkcją jest właśnie produkcja mazi stawowej. Zawiera spore ilości włókien sprężystych oraz komórki tłuszczowe. Jej wewnętrzna powierzchnia, przylegająca bezpośrednio do jamy stawowej, wyścielona jest warstwą rozgałęzionych komórek łącznotkankowych, ulokowanych w dość gęstym szyku. Dzięki swojej specyficznej budowie błona maziowa posiada zdolność produkcji różnego rodzaju tworów. Tworzy przede wszystkim:
- fałdy maziowe – nierzadko wypełnione tkanką tłuszczową i silnie unaczynione;
- kosmki maziowe – zawierające oddzielne komórki chrzęstne powiększające powierzchnię wydzielniczą torebki;
- kaletki maziowe – struktury ułatwiające ślizganie się ścięgien czy mięśni, zapewniając prawidłową mechanikę stawów.
Błona maziowa posiada silne unaczynienie i unerwienie. Pojedynczą torebkę może unerwiać aż kilka różnych nerwów. Przykładem jest choćby staw łokciowy, za którego unerwienie odpowiadają: nerw pośrodkowy, nerw łokciowy, nerw promieniowy oraz nerw mięśniowo-skórny. Silne unaczynienie błony maziowej sprawia, że może ona produkować specyficzną substancję zwaną mazią. Jej funkcje obejmują jednak także eliminowanie zbędnych lub szkodliwych elementów z płynu stawowego oraz stanowienie bariery między krążeniem a środowiskiem płynu stawowego.
Zobacz również: Chrząstka stawowa.
Wysięk w stawie
W stanach zapalnych miejsce ma wydzielanie bardzo dużych ilości płynu surowiczego przez błonę maziową, konsekwencją czego jest powiększanie się jam stawowych i napinanie torebki stawowej. Ze względu na budowę, błona maziowa nie może jednak wchłonąć płynu stawowego. Jego resorpcja odbywa się znacznie sprawniej i szybciej, gdy torebka jest przerwana. Stanowi to podstawę w medycynie, gdzie wycina się okienko w torebce stawowej celem lepszego wchłaniania się wysięku w stawie.
Maź stawowa – charakterystyka
Maź stawowa wypełnia jamy stawowe torebki. To ciecz o jasnym, bladożółtym zabarwieniu i śliskiej konsystencji, co umożliwia sprawne i bezbolesne przesuwanie się powierzchni stawowych względem siebie. W składzie maź stawowa zawiera duże ilości mucyny, czyli wielkocząsteczkowej glikoproteiny, a także niewielkie ilości ziarenek tłuszczu i oderwanych kosmków. Dodatkowo aż w 97% składa się z wody.
Maź stawowa – jak odbudować?
Znając już specyfikę i skład mazi stawowej wiemy, że nie jest możliwe jej odbudowanie, czyli uzupełnienie poziomu w stawie. Aby zadbać o jej obecność należy zadbać o błonę maziową oraz stawy jako całość. Do zmniejszania zawartości mazi stawowej w stawach dochodzi wskutek:
- braku aktywności fizycznej – ruch i docisk powierzchni stawowych są bodźcami wpływającymi na cały proces syntezy;
- stanów depresyjnych;
- nadmiernego stresu w życiu;
- stanów zapalnych, infekcji, chorób przewlekłych;
- urazów i kontuzji;
- gorączki;
- mocno obniżonej odporności;
- palenia papierosów.
W celu zadbania o jakość i ilość mazi stawowej, bardzo ważne jest więc unikanie powyższych czynników ryzyka, a w przypadku chorób przewlekłych dążenie do uzyskania remisji. Najlepszym sposobem jest regularna aktywność fizyczna, a także odpowiednia, zbilansowana dieta. Dieta na stawy powinna zawierać sporą ilość wapnia, aminokwasów, a więc i pełnowartościowego białka, a także witamin, zwłaszcza takich jak witamina D i witamina C. Wskazana jest suplementacja kolagenu i kwasu hialuronowego, ponieważ właśnie te związki w dużej mierze budują nasze stawy.
Kolejną ważną kwestią jest normalizacja masy ciała. Zbyt duże obciążenie, jakim są zbędne kilogramy, powodują nadmierne zużycie mazi stawowej, prowadząc nawet do ścierania się powierzchni stawowych. Jedną z inwazyjnych metod jest wstrzykiwanie w stawy kwasu hialuronowego. Znacznie lepsze efekty uzyskamy jednak decydując się na iniekcję komórkami macierzystymi. Niestety, w dalszym ciągu jest to metoda kosztowna.
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Koszowska A., Nowak J., Hawranek R., Choroba zwyrodnieniowa stawów w kontekście nadwagi i otyłości, Forum Zaburzeń Metabolicznych, 6/2015.
- Jańczyk A., Sawczuk M., Wybrane suplementy diety stosowane w chorobie zwyrodnieniowej stawów, Farmacja Współczesna, 12/2019.
