Kaletka maziowa (łac. bursa synovialis) stanowi zachyłek jamy stawowej powstający w miejscu, gdzie warstwa włóknista torebki stawowej jest cienka i błona maziowa może się poza nią uwypuklać.
Kaletka maziowa – charakterystyka
Błona maziowa kaletek jest bardzo dobrze unerwiona i unaczyniona. Zdrowa kaletka maziowa jest słabo widoczna lub nawet niewidoczna w badaniu USG.
Zapalenie kaletki maziowej
Głównym objawem ultrasonograficznym zapalenia kaletki jest jej powiększenie oraz nagromadzenie w jej świetle wzmożonej ilości płynu. Płyn w niektórych przypadkach jest bezechowy, w innych zaś jego echogeniczność ulega zwiększeniu ze względu na obecność drobin, krwi w przypadku ostrego urazu lub ropy w przypadku zakażenia. Inne cechy zapalenia kaletki obejmują pogrubienie (jednolite lub nieregularne) błony maziowej. Objaw ten występuje częściej w przypadkach przewlekłego zapalenia kaletki.
Zobacz więcej na temat: Zapalenie kaletki maziowej.
Kaletka maziowa – funkcje
Główną rolą kaletek maziowych jest ułatwianie ślizgania się mięśni i ścięgien oraz innych tkanek miękkich w stosunku do przemieszczających się struktur kostnych. Ponadto przenoszą obciążenia pomiędzy tkankami miękkimi ulegającymi uciskowi, a kością, na której spoczywają.
Podział
Kaletki maziowe występują w każdym odcinku ciała człowieka. Są powszechne i bardzo potrzebne ze względu na swoje funkcje.
Kaletki maziowe kończyny górnej
W okolicy stawu ramiennego wyróżnia się następujące kaletki maziowe:
- podścięgnowa mięśnia czworobocznego – leży między częścią wstępującą tego mięśnia, a przyśrodkową częścią grzebienia łopatki;
- podzębata – leży między mięśniem zębatym przednim, a ścianą klatki piersiowej;
- nadzębata – między mięśniem zębatym przednim, a mięśniem podłopatkowym;
- podścięgnowa mięśnia podłopatkowego – leży na górnym brzegu przyczepu mięśnia podłopatkowego. Dodatkowo w wielu przypadkach łączy się z jamą stawową;
- podbarkowa – bardzo duża, leży między więzadłem kruczo-barkowym, a mięśniem naramiennym, torebką stawową i więzadłem kruczo-ramiennym. Nie łączy się z jamą stawową, ponadto może być podzielona przegrodą. Dodatkowo pełni ważną funkcję ochrony stożka rotatorów;
- podścięgnowa mięśnia podgrzebieniowego – między ścięgnem, a torebką stawową;
- mięśnia obłego większego – między ścięgnem, a kością ramienną. Dodatkowo łączy się z kaletką mięśnia najszerszego grzbietu;
- podnaramienna – między mięśniem naramiennym, a guzkiem większym, często łączy się z kaletką podbarkową;
- podskórna barkowa;
- mięśnia kruczo-ramiennego – leży tuż pod wierzchołkiem wyrostka kruczego.
Natomiast w okolicy stawu łokciowego znajdują się kaletki maziowe:
- podskórna wyrostka łokciowego – występuje u dorosłych osób stale pod skórą, nie łączy się jednak z jamą stawową. Ciekawostką jest, że nie występuje u osób poniżej 7 roku życia;
- podścięgnowa mięśnia trójgłowego;
- dwugłowo-promieniowa – między guzowatością kości promieniowej, a ścięgnem mięśnia dwugłowego ramienia;
- łokciowa międzykostna – między ścięgnem mięśnia dwugłowego ramienia, a guzowatością kości łokciowej;
- mięśnia łokciowego – między powierzchnią wewnętrzną mięśnia, a więzadłem pobocznym łokciowym.
Zobacz również: Mięśnie kończyny górnej – podział, funkcje.
Kaletki maziowe kończyny dolnej
W okolicy stawu biodrowego znajdują się między innymi kaletki:
- krętarzowa podskórna – między skórą, a krętarzem większym kości udowej. W efekcie urazów miejscowych może ulegać stanom zapalnym;
- pośladkowo-udowe – to kilka małych kaletek pomiędzy mięśniem pośladkowym wielkim, a guzowatością pośladkową kości udowej;
- mięśnia pośladkowego średniego – występuje stale między ścięgnem tego mięśnia, a szczytem krętarza większego kości udowej;
- mięśnia pośladkowego małego – między ścięgnem tego mięśnia, a krętarzem większym kości udowej;
- kulszowa zasłaniacza wewnętrznego – oddziela jego ścięgno od powierzchni wcięcia kulszowego mniejszego;
- mięśnia gruszkowatego – między ścięgnem, a mięśniem bliźniaczym górnym;
- międzymięśniowe;
- kulszowa mięśnia pośladkowego wielkiego – leży na guzie kulszowym i przyczepach mięśnia półścięgnistego i mięśnia dwugłowego uda;
- biodrowo-łonowa – występuje stale między mięśniem biodrowo-lędźwiowym, a więzadłem biodrowo-udowym, nieco powyżej stawu biodrowego;
- biodrowa podścięgnowa – między krętarzem mniejszym, a ścięgnem mięśnia biodrowego. Ponadto może się łączyć ze stawem biodrowym;
- górna mięśnia dwugłowego uda – między jego ścięgnem, a ścięgnem mięsnia półbłoniastego, poniżej guza kulszowego.
Kaletki okolicy stawu kolanowego są następujące:
- mięśnia podkolanowego – leży na bocznej stronie stawu, przykryta więzadłem pobocznym strzałkowym;
- podrzepkowa podskórna – leży w tkance podskórnej, do przodu od powięzi szerokiej;
- podrzepkowa podpowięziowa – między ścięgnem mięśnia czworogłowego uda, a przednią powierzchnią rzepki;
- podskórna guzowatości piszczeli – szczególnie obciążona podczas klęczenia;
- podścięgnowe mięśnia krawieckiego – między ścięgnem końcowym tego mięśnia, a mięśniem półścięgnistym i mięśniem półbłoniastym;
- podrzepkowa głęboka – między powierzchnia tylną więzadła rzepki, a powierzchnią przednią piszczeli;
- nadrzepkowa – wielka, łączy się z szeroką z jamą stawu kolanowego;
- gęsia – między piszczelą, a więzadłem pobocznym piszczelowym i ścięgnami mięśnia smukłego i mięśnia półścięgnistego;
- mięśnia brzuchatego przyśrodkowa i boczna.
Zobacz również: Mięśnie kończyny dolnej – przyczepy i funkcje.
Kaletki maziowe kręgosłupa
Omawiane struktury występują również w stawach międzykręgowych. Występują na grzbietowej powierzchni kości krzyżowej, oddzielając od niej szczyty wyrostków stawowych dolnych L5 i ułatwiając ich ślizganie się, zwłaszcza przy przeprostach kręgosłupa. Kaletki te utrzymują formę zachyłka o szerokim połączeniu z jamą stawową, w 33%.
Bibliografia
- Ivanowski S., Nikodinovska V., Anatomia i obraz zmian patologicznych w obrębie klinicznie istotnych kaletek maziowych, Journal of Ultrasonography, 19/2019.
- Ciszek B., Kwolczak A., Glinkowski W., Leksykon kaletek maziowych, Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja, 4/2000.
Polecane produkty:
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... | |
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |