Nerw łokciowy (łac. nervus ulnaris) odchodzi z pęczka przyśrodkowego splotu ramiennego C8-Th1. Zaopatruje przednio-przednio-przyśrodkową część ramienia i ręki.
Nerw łokciowy – przebieg
W dole pachowym biegnie po przyśrodkowej stronie tętnicy pachowej, bocznie od żyły pachowej. Nerw łokciowy po wyjściu z jamy pachowej przechodzi na ramię obok tętnicy ramiennej. Następnie przechodzi przez przegrodę międzymięśniową i układa się w bruździe nerwu łokciowego kości ramiennej. W bruździe tej zawija się dokoła nadkłykcia przyśrodkowego, przebiegając powierzchownie, przykryty tylko skórą i pasmem ścięgnistym powięzi. Następnie, przenikając pomiędzy głowami mięśnia zginacza łokciowego nadgarstka, nerw łokciowy przedostaje się na przedramię. Zmierza dalej do nadgarstka pomiędzy mięśniem zginaczem głębokim palców, a mięśniem zginaczem łokciowym nadgarstka.
Ponadto w okolicy nadgarstka nerw łokciowy rozgałęzia się na gałąź grzbietową ręki i gałąź dłoniową ręki. Gałąź dłoniowa będąca przedłużeniem głównego pnia nerwu łokciowego przechodzi na rękę pod powierzchowną warstwą troczka zginaczy i ulega podziałowi na gałąź głęboką i powierzchowną.
Warto wiedzieć, że na ramieniu do nerwu łokciowego dochodzi zwykle 4-5 gałęzi tętniczych.
Odgałęzienia
Nerw oddaje następujące gałęzie:
- do stawu łokciowego – pojedyncza lub podwójna, zaopatruje część przyśrodkową powierzchni tylnej torebki stawu łokciowego oraz okostną przylegających części kości ramiennej i kości łokciowej;
- do mięśnia zginacza łokciowego nadgarstka oraz mięśnia zginacza głębokiego palców – biorą początek w górnej i środkowej części przedramienia;
- powierzchowną – w większości czuciowa, ulega licznym podziałom;
- do tętnicy łokciowej (tzw. nerw Henlego) – długa i cienka, towarzyszy tętnicy łokciowej unerwiając ją na całej jej długości;
- grzbietową ręki – przechodzi pod ścięgnem zginacza łokciowego nadgarstka, zawija się dokoła kości łokciowej i przedostaje się na stronę grzbietową. Ostatecznie przechodzi na powierzchnię grzbietową palców jako nerwy grzbietowe palców;
- dłoniową ręki (skórna) – nie występuje stale, często zawiera włókna ruchowe dla mięśnia dłoniowego krótkiego;
- głęboką – głównie ruchowa. Wraz z gałęzią dłoniową głęboką tętnicy łokciowej podąża między odwodzicielem i mięśniem zginaczem krótkim palca małego.
Zespolenia
Na powierzchni grzbietowej ręki gałąź grzbietowa nerwu łokciowego łączy się z nerwem skórnym bocznym przedramienia nerwu mięśniowo-skórnego. Z nerwem pośrodkowym łączy się na ramieniu, przedramieniu i w obrębie ręki. Z kolei z nerwem skórnym przyśrodkowym przedramienia łączy się na przedramieniu oraz na ręce. W obrębie ręki nerw łokciowy zespala się także z nerwem promieniowym.
Obszar unerwienia
Gałęzie mięśniowe nerwu łokciowego unerwiają mięśnie:
- zginacz łokciowy nadgarstka;
- zginacz głęboki palców – część łokciowa;
- kłębika;
- międzykostne;
- glisowate III i IV.
Natomiast gałęzie skórne unerwiają przyśrodkową część ręki po obu stronach. Po stronie dłoniowej zakres unerwienia obejmuje palec V i przyśrodkową część palca IV. Z kolei po stronie grzbietowej palec V i IV oraz przyśrodkową część palca III.
Włókna czucia głębokiego także pełnią ważne funkcje, gdyż zaopatrują część przyśrodkową powierzchni tylnej torebki stawu łokciowego oraz okostną przylegających części kości ramiennej i kości łokciowej. Natomiast włókna układu autonomicznego dochodzą głównie do skóry przyśrodkowej części ręki oraz do palca małego.
Porażenie nerwu łokciowego
Porażenie nerwu łokciowego zdarza się stosunkowo często. Jest on szczególnie narażony na uszkodzenia przy złamaniach kości ramiennej w obrębie kłykcia i nadkłykcia przyśrodkowego. W tej okolicy bowiem nerw łokciowy przebiega w bruździe nerwu łokciowego przylegając bezpośrednio do kości.
Porażenie nerwu łokciowego upośledza przede wszystkim ruchy:
- w stawie promieniowo-nadgarstkowym;
- palców II-V;
- kciuka.
Natomiast w stawie promieniowo-nadgarstkowym zauważa się delikatne osłabienie przywodzenia i zginania ręki spowodowane porażeniem mięśnia zginacza łokciowego nadgarstka.
Zobacz również: Uszkodzenie nerwu łokciowego.
Polecane produkty:
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... | |
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom V, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004.