Nerw łokciowy należy do grupy nerwów długich pęczka przyśrodkowego splotu ramiennego. Jest nerwem mieszanym (czuciowo-ruchowym). Na przedramieniu zaopatruje ruchowo mięsień zginacz łokciowy nadgarstka oraz część łokciową mięśnia zginacza głębokiego palców IV i V. W obrębie ręki zaopatruje ruchowo III i IV mięsień glistowaty, mięsień przywidziciel kciuka, głowę głęboką mięśnia zginacza krótkiego kciuka, wszystkie mięśnie międzykostne oraz wszystkie mięśnie kłębika palca małego. Jeśli chodzi o unerwienie czuciowe dłoni, nerw ten odpowiada za czucie w skórze w kierunku łokciowym od osi palca IV oraz palca małego i połowy palca serdecznego. Włókna czucia głębokiego zaopatrują część przyśrodkową tylnej powierzchni torebki stawu łokciowego.
Uszkodzenie nerwu łokciowego – przyczyny
Uszkodzenie nerwu łokciowego najczęściej może być spowodowane przez:
- ucisk nerwu przy koślawości łokcia;
- zespół kanału łokciowego;
- sumowanie się mikrourazów lub powtarzających się epizodów naciągania nerwu;
- długotrwały ucisk, np. wywołany opatrunkiem gipsowym;
- złamania i urazy okolicy nasady dalszej kości ramiennej stawu łokciowego.
Uszkodzenie nerwu łokciowego – objawy
Objawy uszkodzenia nerwu łokciowego dzieli się na czuciowe i ruchowe. Do pierwszej grupy zalicza się brak czucia na powierzchni palca V oraz łokciowej powierzchni palca IV. Zaburzenia ruchowe obejmują z kolei brak odwodzenia i przywodzenia palców, upośledzenie przywodzenia kciuka, brak możliwości zgięcia palców IV i V w stawach międzypaliczkowych dalszych, zanik mięśni międzykostnych i mięśni kłębu oraz kłębika (w późniejszym okresie). Najbardziej charakterystycznym objawem uszkodzenia nerwu łokciowego jest tzw. ręka szponiasta.
Testy funkcjonalne
Rozpoznanie uszkodzenia nerwu łokciowego odbywa się w pierwszej kolejności za pomocą testów funkcjonalnych. Przykładowe testy to:
- próba skrzyżowania palca II i III;
- próba utrzymania między palcami przedmiotu, np. długopisu;
- próba utrzymania kartki papieru między kciukiem a palcem wskazującym;
- próba przywodzenia i przeciwwstawiania palca małego oraz kciuka.
Każda z wyżej wymienionych czynności będzie niemożliwa do wykonania przy uszkodzeniu nerwu łokciowego. Innym testem może być polecenie pacjentowi zaciśnięcia pięści. Przy porażeniu nerwu łokciowego będzie on w stanie zgiąć wyłącznie palce od I do III.
Uszkodzenie nerwu łokciowego – leczenie
Leczenie zachowawcze jest możliwe tylko w przypadku niezajęcia włókien ruchowych. Polega na czasowym i przerywanym unieruchomieniu stawu łokciowego w pozycji wyprostowanej oraz na wyrobieniu u pacjenta odpowiednich nawyków, takich jak:
- unikanie podpierania się na łokciach;
- niedopuszczanie do wyziębienia kończyny górnej;
- siedzenie z dłońmi na kolanach, przy czym kończyna górna nie może być zgięta w stawie łokciowym więcej niż 30 stopni.
Kinezyterapia
Bardzo ważnym elementem leczenia jest kinezyterapia. Wraz z pacjentem wykonuje się codziennie ćwiczenia bierne z dociskiem na powierzchnie stawowe. Jeśli regeneracja nerwu przechodzi prawidłowo, po pewnym czasie pojawi się czynność dowolna. Wówczas wprowadza się ćwiczenia izometryczne i ćwiczenia synergistyczne oporowe. Jeśli pacjent je opanuje, można rozpocząć ćwiczenia czynne w odciążeniu.
Fizykoterapia
Do planu terapii można wprowadzić fizykoterapię. Stosuje się elektrostymulację odnerwionych grup mięśniowych, magnetronik, laseroterapię oraz ultradźwięki. Aby przyspieszyć regenerację nerwu zaleca się zabiegi z ciepłolecznictwa, takie jak parafinoterapia, promieniowanie IR, ciepłe kąpiele czy fango. Warto poinformować pacjenta, że wskazane jest również długotrwałe utrzymywanie kończyny w temperaturze około 37 stopni Celsjusza.
Podsumowanie
Powrót pełnej sprawności może trwać nawet rok czasu. U pacjentów, który posiadają uszkodzenie nerwu łokciowego początkowo powraca czucie głębokie, potem wrażliwość na lekki dotyk i ciepło. Niezwykle ważne jest jak najszybsze wdrożenie leczenia. Uznaje się bowiem, że zmiany zwyrodnieniowe w mięśniach po upływie roku czasu stają się nieodwracalne. Inaczej sprawa wygląda u dzieci, gdzie pomyślny efekt leczenia można uzyskać nawet po 3 latach od uszkodzenia. Ostatecznością jest leczenie operacyjne polegające na rekonstrukcji nerwu łokciowego.
Polecane produkty:
|
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
|
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
- Kwolek A., Fizjoterapia w neurologii i neurochirurgii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
