Okostna (łac. periosteum) to włóknista, silnie unerwiona i unaczyniona błona, która bez większego trudu daje się oddzielić od swojego kostnego podłoża. Powierzchnia istoty kostnej nigdy nie występuje nago, ponieważ pokrywa ją właśnie okostna.
Okostna – budowa
Badanie mikroskopowe umożliwiło rozpoznanie w okostnej dwóch warstw:
- zewnętrzną – włóknistą;
- wewnętrzną – rozrodczą.
W okostnej przebiega wiele naczyń krwionośnych i naczyń chłonnych oraz nerwów. Bogate czuciowe unerwienie powoduje wielką bolesność w razie uderzenia o kość, np. o brzeg przedni kości piszczelowej.
Większe naczynia leżą w zewnętrznej, włóknistej warstwie, natomiast delikatniejsze rozgałęzienia w warstwie wewnętrznej. Naczynia krwionośne i chłonne okostnej łączą się z naczyniami biegnącymi w kanałach odżywczych i kanałach osteonu.
Warstwa zewnętrzna
Od warstwy zewnętrznej włókna Sharpeya odgałęziają się łukowato i wnikają w kość. Dzięki temu okostna, jak również więzadła i ścięgna promieniujące w nią ściśle łączą się z kością. Włókna okostnej nie przebiegają bezplanowo, przeciwnie – mają określony przebieg, który odpowiada architektonice przylegającej kości. Grubość okostnej jest różna w różnych miejscach w zależności od tego, czy ścięgna mięśni przyczepiają się do niej, czy też nie.
Warstwa wewnętrzna
Warstwa wewnętrzna (rozrodcza) jest znacznie bogatsza w składniki komórkowe od warstwy zewnętrznej. W okresie rozwoju kości zawiera ona komórki kościotwórcze (osteoblasty). W efekcie tworzą one swoistą część okostnej, natomiast warstwa włóknista występuje również w innych osłonkach łącznotkankowych.
Gdy kostnienie się zakończy, komórki kościotwórcze giną, a występują znowu tylko wtedy, kiedy wytwarza się nowa istota kostna, np. po złamaniach kości. Między złamanymi końcami kości powstaje wówczas kość w nadmiarze, tzw. kostnina, czyli guz kostninowy.
Ochrzęstna
Części chrzęstne kośćca z wyjątkiem chrząstek stawowych pokrywa jędrna, włóknista błona podobna pod względem budowy do okostnej, zwana ochrzęstną. Również ją można bez trudu oddzielić od przylegającej chrząstki.
Znaczenie ochrzęstnej dla chrząstki jest takie samo jak okostnej dla kości. W czasie rozwoju kośćca w miejscach, w których chrząstka przekształca się w kość, ochrzęstna zamienia się w okostną.
Okostna – funkcje
Funkcje okostnej są różnorodne. Służy ona za ochronę kości, odżywia ją i stanowi czynnik rozwoju oraz regeneracji kości – szczególnie w okresie wzrostu i po uszkodzeniach. To właśnie ona umożliwia przyrost kości na grubość.
Zapalenie okostnej
Zapalenie okostnej objawia się silnym, uporczywym i często promieniującym bólem kości, który zwykle pojawia się nagle i szybko narasta. Nad zajętym obszarem zazwyczaj pojawia się opuchlizna lub obrzęk. Do objawów ogólnych można zaliczyć bóle głowy, złe samopoczucie czy podwyższoną temperaturę ciała.
Celem diagnostyki wykonuje się RTG kości. Stan ten można z powodzeniem leczyć, należy jednak szybko skorzystać z konsultacji lekarskiej.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004.
