Wady stóp u dzieci są bardzo częste, a ignorowanie ich wpływa negatywnie na ustawienie stawów kolanowych, stawów biodrowych, kręgosłupa, a więc i całej postawy. Będzie też rzutować na napięcie mięśniowe oraz biomechanikę chodu, zaś jeśli wada stóp pojawi się na etapie nauki chodu, będzie ona całkowicie zaburzona. Warto więc jak najszybciej udać się do fizjoterapeuty dziecięcego. Jakie są najczęściej występujące wady stóp u dzieci?
Stopa końsko-szpotawa
Powstawanie wady tłumaczy się zatrzymaniem rozwoju płodowego w stadium strzałkowym, wskutek czego miejsce ma przyśrodkowe zgięcie szyjki kości skokowej oraz błędna budowa mięśni grupy tylno-piszczelowej. Zwłaszcza mięsień piszczelowy tylny i mięsień trójgłowy łydki są krótsze, niż powinny być, przyciągając struktury kostne w nieprawidłowe ustawienie. Występuje też mocne pogrubienie więzadeł na tylnej i przyśrodkowej powierzchni stawu skokowo-goleniowego i stępu. Pociąga to intensywnie całą stopę do ustawienia końskiego, zaś kość łódkową i kość piętową nakierowuje w przywiedzenie (rotację wewnętrzną) oraz odwrócenie (szpotawość).
Stopa płasko-koślawa
Charakterystyczną cechą stopy płasko-koślawej jest odwrócenie na zewnątrz łuku podłużnego stopy, przy czym krawędź boczna stopy i pięta są uniesione ku górze. Przodostopie i palce zginają się grzbietowo, co nadaje stopie kształt banana. Na zdjęciu RTG zaobserwować można pionowe ustawienie kości skokowej w widełkach stępu. Przy wrodzonej stopie płasko-koślawej wczesne leczenie redresyjno-gipsowe lub leczenie operacyjne znosi tę deformację. Pediatra powinien zatem skierować do ortopedy dziecko z tą wadą w pierwszych 2-3 tygodniach życia lub nieznacznie później.
Stopa piętowa
Stopa piętowa (inaczej: stopa hakowata) polega na zgięciu grzbietowym stopy bądź pionowym ustawieniu kości piętowej. Palce kierują się ku górze, a dziecko nie jest w stanie samodzielnie ich opuścić. W wielu przypadkach wada ta cofa się samoistnie w momencie rozpoczęcia przez dziecko chodzenia i wzmocnienia mięśni łydki pociągających piętę ku górze. Jeśli tak się nie dzieje, konieczna jest szybka rehabilitacja ruchowa.
Stopa sierpowata
Stopa sierpowata manifestuje się przywiedzeniowym ustawieniem przodostopia względem tyłostopia oraz przyśrodkowym odchyleniem w stawach Lisfranca. U blisko 10% dzieci z wrodzoną stopą sierpowatą diagnozuje się rozwojową dysplazję stawu biodrowego. Zniekształcenie jest rozpoznawane przeważnie już w pierwszych 3 miesiącach życia dziecka. Przywiedzenie przodostopia może być proste, w którym obserwuje się jego przywiedzenie wraz z prawidłowym ustawieniem tyłostopia, a także złożone, w którym jednocześnie obserwuje się przywiedzenie przodostopia, prawidłowe ustawienie tyłostopia, śródstopie zlateralizowane.
Charakterystyczną odmianą stopy sierpowatej jest stopa serpentynowa prosta. W jej przebiegu obserwuje się przywiedzenie przodostopia, koślawość stępu oraz prawidłowe ustawienie śródstopia. Jeśli jednak śródstopie ulegnie przemieszczeniu do boku, mówi się już o złożonej stopie serpentynowatej, czyli o stopie wężowatej. W obrazie klinicznym stopy sierpowatej widać wklęsły łuk przyśrodkowy stopy oraz wypukły i rozciągnięty łuk zewnętrzny.
Zobacz również: Deformacje stopy.
Wady stóp u dzieci – diagnostyka i leczenie
Wszelkiego rodzaju wady stóp u dzieci wymagają pilnego leczenia. Należy udać się w tym celu do fizjoterapeuty, który przeprowadzi obserwację i proste testy kliniczne, dokładnie analizując rodzaj i zaawansowanie wady. Następnie wdroży leczenie składające się zarówno z terapii manualnej (mobilizacje stawów, masaże, kinesiotaping), jak i z indywidualnie dobranych ćwiczeń w formie zabawy. Często fizjoterapeuci współpracują z lekarzami ortopedii dziecięcej, dlatego dobrym pomysłem może być też wykonanie zdjęcia RTG, które z ogromną precyzją uwidoczni ustawienie poszczególnych kości. Badania obrazowe znajdują zastosowanie również wtedy, gdy pojawi się konieczność leczenia chirurgicznego.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Zukunft-Huber B., Trójpłaszczyznowa manualna terapia wad stóp u dzieci, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2020.
- Gołębiowska-Sosnowska J., Synder M., Gołębiowski P., Wojciechowska K., Niedzielski J., Częstość występowania wad rozwojowych kończyn dolnych u dzieci w wybranych przedszkolach aglomeracji łódzkiej, Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja, 2019; 6(6); Vol. 21, 443-450.
- Okoński M., Wady stóp u dzieci, Forum Pediatrii Praktycznej, 23/2018.
