Staw Lisfranca (ang. Lisfranc joint) to zbiór niewielkich stawów zlokalizowanych w obrębie stopy, a dokładniej między śródstopiem, a stępem. Odgrywa niezwykle istotną rolę podczas lokomocji, jak również odpowiada za utrzymywanie stabilności całej stopy. Choć nieczęsto się o nim mówi, bez niego stopa nie mogłaby spełniać swojej biomechanicznej roli.
Staw Lisfranca – anatomia
Staw Lisfranca zwany jest również stawami stępowo-śródstopnymi oraz stawami poprzecznymi stępu, a występuje w obrębie stopy w większej liczbie. Kompleks stawów Lisfranca wyróżnia się wyspecjalizowaną strukturą kostną i więzadłową, zapewniającą mu stabilność. Pod względem anatomicznym i biomechanicznym kluczowe znaczenie mają następujące informacje:
- druga kość śródstopia sięga bardziej proksymalnie niż otaczające ją kości, co nadaje całej strukturze naturalną stabilność;
- więzadła grzbietowe i podeszwowe rozciągają się od drugiej kości śródstopia do każdej z trzech kości klinowatych;
- największym i najsilniejszym spośród tych więzadeł jest więzadło Lisfranca, rozpinające się pomiędzy kością klinowatą przyśrodkową i podstawą drugiej kości śródstopia.
Staw Lisfranca opisał już w XIX wieku francuski chirurg Jacquesa Lisfranc, dlatego nazwa pochodzi właśnie od jego nazwiska. Pod względem anatomicznym stawy te składają się z następujących struktur:
- kości stępu (w szczególności kości klinowate i kość sześcienna);
- kości śródstopia;
- więzadła, zwłaszcza Lisfranca oraz te znajdujące się pomiędzy kością klinowatą przyśrodkową, a podstawą drugiej kości śródstopia.
Dodatkowo każdy staw Lisfranca posiada swoje powierzchnie stawowe obficie pokryte chrząstką stawową, która pozwala im na płynny ruch zachodzący między kośćmi budującymi powierzchnie stawowe. I choć ruch ten jest naprawdę niewielki, ma kluczowe znaczenie we właściwej ruchomości i w całej motoryce kończyny dolnej.
Staw Lisfranca – funkcje
Stawy Lisfranca odgrywają istotną rolę w stabilizacji stopy podczas chodzenia, biegania i wykonywania innych czynności fizycznych wymagających udziału stopy. Są one jednak podatne na uszkodzenia, w szczególności podczas urazów o dużej sile.
Uszkodzenie stawu Lisfranca
Ze względu na mechanizm powstania urazu klasyfikuje się uszkodzenia w obrębie stawu Lisfranca na 3 główne typy:
- homolateralny – uszkodzenie jednostronne, w którym dochodzi do zwichnięcia wszystkich kości śródstopia w tę samą stronę, bardzo często dodatkowo ze złamaniem nasady bliższej II kości śródstopia;
- izolowany – przyśrodkowe zwichnięcie I kości śródstopia;
- rozbieżny – zwichnięcie przyśrodkowe I kości śródstopia z równoczesnym zwichnięciem pozostałych kości śródstopia do góry lub do boku.
Jako że urazy w obrębie stawu Lisfranca charakteryzują się niską rozpoznawalnością, proces diagnostyczny w przypadku każdego urazu śródstopia powinien być bardzo dokładny. Opiera się głównie na badaniach obrazowych takich jak RTG i tomografia komputerowa. Leczenie zachowawcze urazów stawu Lisfranca polega na zamkniętej repozycji i unieruchomieniu pacjenta w opatrunku gipsowym. Jednakże to właśnie otwarta repozycja i stabilizacja w przypadku tego typu urazów uznawana jest współcześnie za metodę z wyboru.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kołodziejski P., Wojdasiewicz P., Kotela A., Poniatowski Ł., Lorkowski J., Hładki W., Szukiewicz D., Deszczyński J., Kotela I., Obecne metody leczenia urazów stawu stępowo-śródstopnego – przegląd piśmiennictwa, Ostry Dyżur, 4/2013.
- Miller M., Thompson S., Ortopedia, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2021.
