Kości śródstopia (łac. ossa metatarsalia) tworzą śródstopie (łac. metatarsus), czyli część stopy znajdującą się między palcami a stępem. Są to kości długie, niewielkich rozmiarów. Często doznają uszkodzeń (np. pęknięć, złamań) wskutek wypadków lub upadku na stopę ciężkich przedmiotów. Budowa kości śródstopia wpływa na czynność biomechaniczną całej stopy.
Kości śródstopia – budowa
Na każdej kości śródstopia odróżnić można:
- podstawę zwróconą do kości stępu;
- trzon o kształcie mniej więcej trójściennym;
- głowę z powierzchnią stawową dla bliższego paliczka.
Tak samo jak kości śródręcza, kości śródstopia są nieco wypukłe w kierunku górnym. Kość I śródstopia jest najkrótsza i znacznie grubsza od innych, zaś kość II jest najdłuższa. Następne stają się stopniowo krótsze od kości II. Ciekawostką jest, że przy stawach śródstopno-paliczkowych II i V palca, u niektórych osób widać tzw. trzeszczki, czyli małe, okrągłe kostki włączone w ścianę torebki stawowej lub w odcinki końcowe ścięgien. Ich funkcja nie została w pełni wyjaśniona.
Podstawy kości śródstopia
Podstawy są grubsze od trzonów i łączą się z trzema kośćmi klinowatymi oraz kością sześcienną. Mają także kontakt między sobą. Podstawa kości I łączy się stawowo z kością klinowatą przyśrodkową, podstawa kości II z trzema kośćmi klinowatymi (kością klinowatą przyśrodkową, kością klinowatą pośrednią, kością klinowatą boczną), podstawa kości III z kością klinowatą boczną, podstawa kości IV z kością sześcienną, a niekiedy także klinowatą boczną, natomiast podstawa kości V z kością sześcienną.
Charakterystyczną strukturą znajdującą się na podstawie kości I jest guzowatość dla przyczepu ścięgna mięśnia strzałkowego długiego. Przyśrodkowo od niej znajduje się zaś przyczep części ścięgna mięśnia piszczelowego przedniego. Na bocznym brzegu podstawy V kości śródstopia wyszczególnić należy silną guzowatość, wyraźnie wyczuwalną palpacyjnie. U niektórych osób stanowi ona nawet samodzielną kostkę. Jest istotnym punktem orientacyjnym przy szukaniu szczeliny stawowej między stępem a śródstopiem. Do podstawy V kości śródstopia przyczepia się również mięsień strzałkowy krótki i mięsień strzałkowy trzeci, zaś po jej stronie podeszwowej stopy mięsień odwodziciel palca małego i mięsień zginacz krótki palca małego.
Trzony kości śródstopia
W przekroju poprzecznym trzony kości śródstopia są nieco trójkątne. Wyróżnić w nich można powierzchnię górną (skierowaną grzbietowo) oraz przyśrodkową i boczną. Po stronie podeszwowej zaobserwować można tzw. otwór odżywczy, który prowadzi do kanału odżywczego biegnącego w kierunku dalszym na I kości i w kierunku bliższym na kościach II-V.
Głowy kości śródstopia
Głowy kości śródstopia mają charakterystyczną budowę, są bocznie spłaszczone i mają powierzchnię stawową uwypukloną w płaszczyźnie strzałkowej. Na ich powierzchniach bocznych lokalizują się niewielkie dołki, będące miejscem przyczepu więzadeł pobocznych. Głowy kości śródstopia pokrywa chrząstka stawowa szklista.
Kości śródstopia – funkcje
Śródstopie spełnia kluczową rolę w utrzymaniu równowagi, jak również w czynności lokomocji. Uczestniczy w ruchu przetaczania stopy, utrzymuje ciężar ciała i jest miejscem przyczepu ważnych mięśni goleni i stopy. Kości śródstopia uczestniczą również w tworzeniu wysklepienia stopy, a więc w kształtowaniu się jej budowy.
Polecane produkty:
|
Drewniany masażer do stóp
Wałek drewniany to masażer do stóp wykonany z wysokiej jakości drewna bukowego. Jest bardzo trwały i bezpieczny podczas stosowania. Wykorzystuje się go głównie przy dolegliwościach takich jak np. ostroga piętowa, w celu poprawy krążenia, ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Sokołowska-Pituchowa J., Anatomia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006.
- Wisłowska M., Księżopolska-Orłowska K., Żuk B., Anatomia układu ruchu z elementami diagnostyki reumatologicznej, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2013.
