Śpiączka farmakologiczna polega na świadomym, kontrolowanym przez personel medyczny wyłączeniu czynności mózgowia i jego wrażliwości na bodźce zewnętrzne. Innymi słowy, to śpiączka (stan utraty świadomości) generowana w ściśle określonych przypadkach, a jej celem jest wspieranie procesów gojenia się urazów i regeneracji organizmu.
Co to jest śpiączka?
Stan śpiączki charakteryzuje się brakiem reaktywności organizmu na pobudzanie, przy czym nie występuje żaden ruch wolicjonalny. Zachowanie chorego jest ograniczone do odruchów pnia mózgu, takich jak odruch oczno-głowowy. Śpiączka wiąże się przeważnie z dysfunkcją zlokalizowaną we wstępującej części układu siatkowatego – systemu związanego z przekazywaniem do mózgu pobudzeń z reszty ciała. Najczęściej jest konsekwencją krwotoku wewnętrznego, zatrucia lub urazu głowy. Wyjątkiem jest właśnie śpiączka farmakologiczna, w którą lekarze wprowadzają pacjenta świadomie. Chorzy przebywający w śpiączce mają zaburzony rytm okołodobowy do tego stopnia, że nie sposób mówić w ich przypadku o występowaniu odrębnych stanów wybudzenia i snu.
Co to jest śpiączka farmakologiczna?
Śpiączka farmakologiczna ma najczęściej charakter przejściowy i ustępuje po eliminacji z organizmu ksenobiotyku indukującego ją oraz ewentualnie jego aktywnych metabolitów. Wywołuje się ją poprzez podawanie leku dożylnie pompą infuzyjną w tzw. wlewie ciągłym, do czego wykorzystuje się długi wenflon wprowadzony we wkłuciu podobojczykowym do żyły podobojczykowej. Lekarz przeważnie decyduje się na podawanie pacjentowi propofolu. W trakcie stosowania długotrwałej śpiączki farmakologicznej jednocześnie we wlewie ciągłym za pomocą pompy infuzyjnej pacjent otrzymuje leki zwiotczające mięśnie układu oddechowego. Wskutek tego konieczna staje się kontrola oddechu za pomocą respiratora.
Ciekawostką jest, że do śpiączki farmakologicznej może dojść wskutek przedawkowania niektórych leków, np. przeciwhistaminowych, przeciwnowotworowych, przeciwpadaczkowych czy uspokajających (których przedstawicielami są benzodiazepiny).
Śpiączka farmakologiczna – wskazania
Konieczność wywołania śpiączki farmakologicznej może pojawić się w następujących przypadkach:
- poważne lub rozległe urazy mózgowia;
- rozległe obrażenia wielonarządowe;
- poparzenia znacznej powierzchni skóry;
- choroby przebiegające z ciężkimi dolegliwościami bólowymi, których nie udaje leczyć jednorazowymi dawkami leków przeciwbólowych;
- ciężka, zaawansowana niewydolność krążeniowo-oddechowa, np. w przebiegu zawału serca, zatoru, obrzęku płuc, ciężkiego przebiegu zapalenia płuc.
To lekarz decyduje o tym, czy śpiączka farmakologiczna powinna zostać wywołana u danego pacjenta. Jako że i ona ma wiele skutków ubocznych, każdy przypadek powinien być odpowiednio, szczegółowo przeanalizowany. Stan ten wywołuje się jedynie wtedy, gdy nie ma innych skutecznych metod leczenia lub gdy taka śpiączka może zauważalnie poprawić stan zdrowia pacjenta.
Śpiączka farmakologiczna – ile trwa?
Długość trwania śpiączki farmakologicznej zależy od wielu czynników, głównie od stanu zdrowia pacjenta. Przyjmuje się, że czas jej trwania nie powinien przekraczać 6 miesięcy. Nawet w tym czasie niezbędne staje się prowadzenie codziennej rehabilitacji ruchowej, która zapobiegnie odleżynom, niedokrwieniu mięśni, znacznym zanikom mięśniowym czy zesztywnieniu stawów. Różnica między śpiączką farmakologiczną a śpiączką patologiczną polega na budzeniu się. Pacjent odzyskuje świadomość jak po zwykłym śnie już w ciągu kilkunastu minut po zaprzestaniu podawania leku. Przy śpiączce patologicznej nie ma możliwości dobudzenia pacjenta lekami bądź brakiem ich podawania.
Należy bezwzględnie pamiętać, że im dłużej trwa śpiączka farmakologiczna, tym większe prawdopodobieństwo śmierci mózgu. Niestety jest to stan nieodwracalny. Ze śpiączki farmakologicznej wybudza się więc najszybciej, jak tylko jest to możliwe.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
|
Spirulina 100% naturalna
Spirulina platensis - alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych takich jak m.in. białko, witaminy, minerały, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Wyrwa M., Świadomość w kontekstach klinicznych. Zaburzenia, diagnostyka, problemy, Studia z Kognitywistyki i Filozofii Umysłu, 9(1): 48-60, 2015/2016.
- Ciszowski K., Miętka-Ciszowska A., Śpiączka toksyczna i farmakologiczna Aspekty neurotoksykologiczne znieczulenia ogólnego, Przegląd Lekarski, 2013 /70/8.
- Sandorski J., Rojenia towarzyszące śpiączce farmakologicznej, Anestezjologia i Ratownictwo 2013; 7: 252-256.
