Zanik mięśni

Zanik mięśni to poważny problem, który może wynikać z choroby lub stylu życia. Bez względu na przyczynę dąży się do spowolnienia tego procesu i jeśli tylko jest to możliwe do przywrócenia właściwej objętości i siły mięśniowej. Pacjentem powinien zajmować się zespół interdyscyplinarny z fizjoterapeutą na czele.

Zanik mięśni – przyczyny

Jedną z częściej diagnozowanych przyczyn zaniku mięśni jest poważna choroba neurodegeneracyjna o postępującym przebiegu, zwana rdzeniowym zanikiem mięśni (SMA). W jej przebiegu dochodzi do utraty motoneuronów rdzenia kręgowego, a w konsekwencji stopniowego osłabienia i zaniku mięśni. Choroba ma charakter dziedziczony autosomalnie recesywnie, jest postępująca i nieuleczalna. Do innych przyczyn patologicznych zaliczamy:

• dystrofię mięśniową i wszystkie inne choroby związane z dystrofią;
• skrajne niedożywienie, anemię, bulimię, zaburzenia odżywiania;
• choroby nowotworowe;
• przebyty udar mózgu;
• ciężkie oparzenia, poważne kontuzje wymagające wielomiesięcznego leczenia;
• poważne problemy układu pokarmowego, przez które składniki odżywcze nie wchłaniają się i nie odżywiają tkanki mięśniowej;
• stwardnienie zanikowe boczne;
• stwardnienie rozsiane;
• wiele chorób autoimmunologicznych, np. twardzina układowa;
• choroby układu nerwowego, w przebiegu których doszło do odnerwienia poszczególnych grup mięśniowych;
• urazy rdzenia kręgowego.

Zanik mięśni często pojawia się u pacjentów przewlekle leżących, np. wskutek przewlekłych chorób, częstych operacji, śpiączki. Szczególnie narażoną grupą osób są seniorzy, którzy nie tylko unikają aktywności fizycznej i spędzają większość czasu siedząc czy leżąc, ale i u których następuje fizjologiczny spadek objętości tkanki mięśniowej, co jest typowe dla podeszłego wieku. Z kolei osoby poruszające się na wózku inwalidzkim doświadczają zaniku mięśni kończyn dolnych.

Rodzaje dystrofii

Do najczęściej diagnozowanych dystrofii należą:

• twarzowo-łopatkowo-ramieniowa – ma powolny przebieg, w którym dochodzi do łagodnego zaniku mięśni twarzy, okolicy łopatki i obręczy barkowej;
• obręczowo-kończynowa – o wolnym przebiegu, w którym zwiotczeniu ulegają mięśnie obręczy barkowej i kończyn górnych bądź obręczy miednicznej i kończyn dolnych;
• Duchenne’a – zwykle rozpoznawana u chłopców przed ukończeniem 6. roku życia, zanik mięśni ma charakter szybki i intensywny;
• miotoniczna – dotyka również inne układy, w tym układ pokarmowy czy układ krwionośny;
• postępująca typu Beckera – choroba dziecięca o łagodnym przebiegu.

Zanik mięśni może więc pojawić się bez względu na wiek pacjenta.

Zanik mięśni – objawy

Pierwsze objawy zaniku mięśni często są bagatelizowane, ponieważ przypominają zwykłe przemęczenie czy niewyspanie. Zwłaszcza u osób żyjących w ciągłym stresie. Początkowo pojawia się wzmożona męczliwość mięśni i delikatne osłabienie ich siły. Dopiero później pacjenci zauważają, że ich mięśnie stały się wiotkie i nie spełniają już swojej podstawowej roli. Mogą pojawić się problemy podczas wykonywania podstawowych czynności dnia codziennego, np. czesania się czy ubierania. Wskutek postępującego zaniku mięśni zmienia się postawa ciała, która przybiera nieprawidłowe ustawienie. Przykładem jest choćby protrakcja głowy, wysunięcie łopatek, uwypuklenie brzucha czy koślawienie stawów kolanowych. Gdy zanik mięśni wynika z chorób nieuleczalnych i postępujących, pacjent ostatecznie kończy na wózku inwalidzkim. Przyczyną zgonów jest zanik mięśni oddechowych.

Zanik mięśni – leczenie

W wielu przypadkach leczenie przyczynowe nie jest możliwe. Wówczas należy opóźniać postępujący zanik mięśni codziennie prowadzoną rehabilitacją. Każdego dnia pacjent powinien jak najwięcej poruszać się i ćwiczyć, aby mięśnie otrzymywały stałe bodźce do pracy. Bardzo ważna jest również codzienna dieta, która powinna być bogata w białko, wapń, magnez i fosfor, ponieważ to właśnie te składniki budują tkankę mięśniową. Należy zadbać o źródła węglowodanów złożonych w diecie (dodają energii) oraz suplementację kolagenu i kwasu hialuronowego (budują mięśnie).

Natomiast gdy zanik mięśni wynika z przyczyn, które można leczyć, natychmiast podejmuje się odpowiednie kroki. Przy skrajnym niedożywieniu konieczne jest wdrożenie diety, najpierw przez dostęp dożylny, natomiast osobom z bulimią zaleca się pomoc psychiatryczną i dietetyczną. Gdy doszło już do zaniku mięśni konieczna jest fizjoterapia. Specjalista dobierze ćwiczenia w sposób indywidualny i rozpocznie kilkutygodniową lub kilkumiesięczną drogę do odzyskania pełnej sprawności układu mięśniowego.

	Kolagen naturalny w kapsułkach Skład produktu to wyłącznie naturalny, rybi kolagen. Dzięki temu jest on aktywny biologicznie, a także bardzo wysokiej wchłanialności. Zobacz więcej...
	Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Jędrzejowska M., Kostera-Pruszczyk A., Rdzeniowy zanik mięśni – nowe terapie, nowe wyzwania, Neurologia Dziecięca, 26/2017.
2. Kozubski W., Terapia w chorobach układu nerwowego, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2016.
3. Rowland R., Merritt neurologia, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2017.