Urazy głowy najczęściej są konsekwencją wypadków i kontuzji, przy czym mogą występować niezależnie od wieku. Szacuje się, że większa częstotliwość ma miejsce w przypadku mężczyzn, jako że są oni skłonni do bardziej ryzykownych zachowań. Urazy głowy mogą dotyczyć zarówno mózgowia, jak i kości czy skóry. Od naruszonej struktury zależy postępowanie lecznicze oraz rokowania pacjenta.
Urazy głowy – rodzaje
Bez względu na rodzaj, urazy głowy stanowią zagrożenie zdrowia i życia. Dlatego tak ważne jest poddanie poszkodowanego diagnostyce. Diagnostyką i leczeniem urazów czaszki zajmuje się lekarz neurolog.
Wstrząśnienie mózgu
Na ogół jest urazem odwracalnym, w którym nie doszło do uszkodzenia opony twardej mózgowia. Bezpośrednią przyczyną jest uderzenie w głowę, upadek z wysokości lub pośrednie działanie fali wybuchu, a więc wszelkie siły zewnętrzne. Objawem może być natomiast zaburzenie stanu świadomości, czemu często towarzyszą:
- nudności;
- wymioty;
- zawroty głowy;
- osłabienie;
- zaburzenia równowagi;
- nadwrażliwość na bodźce słuchowe i wzrokowe;
- kłopoty z koncentracją, utrudnione zapamiętywanie.
Do odległych konsekwencji wstrząśnienia mózgu należą zmiany emocjonalne i dotyczące zachowania, najczęściej nadpobudliwość lub stany depresyjne. Podczas diagnostyki najważniejszą informacją jest czy do utraty świadomości doszło przed czy po urazie głowy.
Stłuczenie mózgu
To także rodzaj uszkodzenia zamkniętego, podczas którego dochodzi do zmian pourazowych widocznych podczas tomografii komputerowej. Najczęściej przyczyną jest zewnętrzna siła, jednak dodatkowo charakterystycznym zjawiskiem będzie mechanizm odbicia – wynik bezwładnego przemieszczenia mózgu w jamie czaszki, co skutkuje zmianami w miejscach stosunkowo odległych od miejsca obrażenia. Najpoważniejszą konsekwencją stłuczenia mózgu jest rozerwanie struktur mózgowia wskutek tzw. zjawiska kawitacji.
Rozlane uszkodzenie aksonalne
Bezpośrednią przyczyną jest tępy uraz głowy, co ma fatalne skutki. Rozlane uszkodzenie aksonalne stanowi najcięższą postać urazu zamkniętego mózgu, ponieważ ogniska krwotoczne powstają w mechanizmie gwałtownego przyspieszenia i hamowania. Zwykle uszkodzone jest ciało modzelowate, jednak zmiany mogą być rozsiane w każdej części mózgowia. Obraz kliniczny jest mocno zróżnicowany – od krótkiej utraty przytomności aż do długiej śpiączki z trwałymi zmianami i stanu wegetatywnego. Ten rodzaj urazu może spowodować nawet śmierć.
Krwawienia podpajęczynówkowe
Mówimy o nim wówczas, gdy po urazie w przestrzeni podpajęczynówkowej gromadzi się krew, co podrażnia tkanki mózgowia. Płyn z przestrzeni śródnaczyniowej może przesączać się do mózgu, co z kolei będzie skutkować obrzękiem mózgu. Obrzęk mózgu jest jedną z przyczyn zespołu wgłobienia mózgu. Do charakterystycznych objawów tego urazu zaliczamy:
- silne bóle głowy;
- nudności i wymioty;
- niesymetryczne źrenice;
- utratę przytomności.
Może dojść do śpiączki i zgonu. Podejrzenie krwawienia podpajęczynówkowego jest wskazaniem do natychmiastowych badań diagnostycznych, w tym tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego.
Krwiaki mózgu
Wyróżniamy krwiaki nadtwardówkowe, podtwardówkowe oraz śródmózgowe, charakteryzujące się krwawieniem żylnym i tętniczym. Najczęściej spotykamy krwiaki podtwardówkowe, tworzące się w dużych zatokach żylnych opony twardej, bądź uchodzących do nich naczyń żylnych. Objawy narastają szybko, a szczególnie narażone są osoby poddane terapii przeciwzakrzepowej. W tej grupie pacjentów niebezpieczny jest nawet niewielki uraz głowy. Krwiaki nadtwardówkowe powstają w konsekwencji gromadzenia się krwi wynaczyniowej z tętnicy oponowej środkowej, zatok żylnych opony twardej lub śródkościa. Dochodzi do tego najczęściej wskutek złamań kości czaszki. Poszkodowana osoba w momencie urazu traci przytomność, po czym w pełni ją odzyskuje i traci ponownie. Z kolei krwiaki śródmózgowe powstają jako efekt stłuczenia i rozerwania mózgu, bądź jako ewolucja ognisk stłuczenia.
Niedotlenienie mózgu
Częstym urazem głowy jest również niedotlenienie mózgu, do którego może dojść np. podczas zatrzymania krążenia, niedrożności dróg oddechowych lub utonięcia. W korze mózgowej dochodzi do skurczu małych naczyń krwionośnych. Jeśli zatrzymanie dopływu tlenu wyniesie 4-6 minut, mówimy o ciężkim niedotlenieniu.
Polecane produkty:
|
Wałek igłowy – aplikator wieloigłowy
Wałek igłowy to aplikator przeznaczony do wykonywania masażu na różne części ciała. Wysoka efektywność znalazła zastosowanie w kompleksowej terapii różnych schorzeń, a także profilaktyce ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kołpa M., Grochowska A., Gniadek A., Jurkiewicz B., Pourazowe obrażenia czaszkowo-mózgowe u pacjentów w stanie nietrzeźwości, przyjmowanych doraźnie do szpitalnego oddziału ratunkowego, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 1/2016.
- Mikołajewska E., Urazy czaszkowo-mózgowe związane z pracą, Bezpieczeństwo Pracy, 8/2014.
- Haftek P., Uraz czaszkowo-mózgowy w praktyce ratownika medycznego, praca dyplomowa.
- Kubik A., Hładki W., Lordkowski J., Obrażenia czaszkowo-mózgowe. Diagnostyka różnicowa i postępowanie ratownika medycznego, Ostry Dyżur, 2/2017.
