Naderwane ACL to dość częsta kontuzja, która (nieleczona) może doprowadzić do całkowitego zerwania tego więzadła. ACL to skrót dla więzadła krzyżowego przedniego w stawie kolanowym, który zapewnia mu stabilność rotacyjną (w mniejszym stopniu) oraz w kierunku przednio-tylnym. Naderwania można jeszcze leczyć zachowawczo, jednak przy całkowitym zerwaniu ACL rekomendowany jest zabieg rekonstrukcyjny, wykonywany przez chirurga ortopedę.
Naderwane ACL – przyczyny
Do uszkodzeń więzadła krzyżowego przedniego (ACL) dochodzi w różnych sytuacjach obciążenia stawu. Najczęściej jednak w momencie, gdy miejsce ma nagła zmiana kierunku ruchu, nagłe zahamowanie (wyhamowanie z większej prędkości, np. w trakcie sprintu), lądowanie z wyskoku na prostą nogę, nadmierne skręcenie kolana przy ustabilizowanej stopie. Bardzo często do kontuzji tej dochodzi w momencie grania w piłkę nożną, jednak równie dobrze przydarzyć się może ona osobie nieuprawiającej żadnych sportów.
Ryzyko naderwania i zerwania ACL znacznie wzrasta, gdy dana osoba zmaga się z dysbalansem mięśniowym. Przykładowo piłkarze często skupiają się na wzmacnianiu przedniej części uda, czyli mięśnia czworogłowego uda, zaniedbując mocno grupę tylną, mięsnie kulszowo-goleniowe. Także różnego rodzaju choroby hormonalne osłabiają to więzadło. Ciekawostką jest, że ryzyko naderwań więzadłowo-ścięgnistych jest wyższe u palaczy tytoniu, a po operacjach znacznie gorzej goją się, co wydłuża czas rekonwalescencji.
Naderwane ACL – objawy
Przy całkowitym zerwaniu ACL słychać charakterystyczny trzask, którego nie ma jednak przy naderwaniu tego więzadła. Dlatego bywa, że kontuzja jest bagatelizowana lub wręcz nieodnotowana, a dana osoba dalej funkcjonuje lub trenuje z uszkodzoną strukturą. Prowadzi to do stopniowej utraty jej wydolności, a w konsekwencji do ostatecznego zerwania. Po każdej kontuzji kolana należy wykonać badanie MRI (rezonans magnetyczny), aby nie tylko ocenić kondycję i ciągłość więzadła krzyżowego przedniego, ale również innych więzadeł stawu kolanowego, łąkotek oraz chrząstki stawowej i kości.
Zobacz również: Urazy stawu kolanowego.
Samo naderwanie ACL, jeśli pojawia się w mechanizmie urazu, może wywoływać dolegliwości bólowe zlokalizowane wewnątrz stawu kolanowego, lekką niestabilność (choć test szuflady przedniej wciąż będzie ujemny), obrzęk. Nie są to jednak objawy specyficzne wyłącznie dla zerwania i naderwania ACL, dlatego ponownie podkreśla się znaczenie badań obrazowych.
Zobacz również: Stopnie uszkodzenia więzadeł.
Reklama Reklama
Diagnostyka naderwanego ACL
Przy naderwaniu ACL złotym standardem jest wspomniany wcześniej rezonans magnetyczny. RTG nie ma tu zastosowania, ponieważ ukazuje ono wyłącznie kości i stawy. Wszelkie tkanki miękkie nie będą widoczne. Można też wykonać testy charakterystyczne dla uszkodzeń ACL, m.in. test szuflady przedniej, test Lelli, test Lachmanna. Jeśli jednak mamy do czynienia wyłącznie z naderwanym ACL, prawdopodobnie będą one ujemne.
Zobacz również: Badanie stawu kolanowego.
Naderwane ACL – leczenie
Przy naderwanym ACL (jeśli łąkotki są nieuszkodzone) stosuje się leczenie zachowawcze, polegające na stworzeniu nodze odpowiednich warunków do regeneracji, a następnie na intensywnym wzmacnianiu całej kończyny dolnej. Przez pierwsze 1-2 tygodnie dąży się więc do zmniejszenia stanu zapalnego i obrzęku oraz do złagodzenia dolegliwości bólowych poprzez zimne okłady, unikanie nadmiernego obciążania kończyny dolnej oraz proste ćwiczenia izometryczne i czynne. Gdy objawy te zostaną wyeliminowane, wdraża się stopniowo terapię manualną i ćwiczenia wzmacniające z taśmami rehabilitacyjnymi lub ciężarami (intensywność zawsze dobierana jest indywidualnie i kolejno od pozycji niskich, poprzez wysokie, początkowo w zamkniętym łańcuchu kinematycznym, a później otwartym łańcuchu kinematycznym, kończąc na lekkiej i bardziej zaawansowanej dynamice).
Jeśli jednak naderwanemu ACL towarzyszy uszkodzenie łąkotki, niemal zawsze wskazana jest operacja. Wówczas po wejściu artroskopem w staw kolanowy to lekarz decyduje o tym, czy jednocześnie naprawi ACL, czy zszyje wyłącznie pęknięte łąkotki. Po rekonstrukcji ACL bezpieczny powrót do sportu jest możliwy dopiero po roku.
Rehabilitacja po rekonstrukcji ACL
Na poniższym filmie możemy zobaczyć przykład rehabilitacji po rekonstrukcji ACL (po całkowitym zerwaniu), która została przeprowadzona w Centrum Fizjoterapeuty u jednego z naszych pacjentów:
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Siegel L., Vandenakker-Albanese C., Siegiel D., Anterior Cruciate Ligament Injuries: Anatomy, Physiology, Biomechanics, and Management, Clin J Sport Med, 4/2012.
- Książek-Czekaj A., Wiecheć M., Leczenie zachowawcze po zerwaniu więzadła krzyżowego przedniego, Praktyczna Fizjoterapia & Rehabilitacja, 9/2012.
