Stopnie uszkodzenia więzadeł wyróżnia się trzy, a określenie ich przez lekarza ortopedę lub fizjoterapeutę pozwala na wdrożenie optymalnego sposobu leczenia. Stopień uszkodzenia można rozpoznać na podstawie występujących objawów, ale zawsze potwierdzeniem powinno być badanie obrazowe, np. rezonans magnetyczny bądź tomografia komputerowa.
Stopnie uszkodzenia więzadeł
Wyróżniamy następujące stopnie uszkodzenia więzadeł:
- I stopień – naciągnięcie (wydłużenie części włókien, czemu może towarzyszyć niewielki bądź umiarkowany ból, dyskomfort i krwiak);
- II stopień – naderwanie (część włókien zostaje naderwana, może pojawić się krwiak);
- III stopień – całkowite zerwanie więzadła (czemu towarzyszy niestabilność w stawie).
W przypadku najczęściej uszkadzanego więzadła krzyżowego przedniego (ACL) w stawie kolanowym stopnie te prezentują się następująco przy jednoczesnym zwichnięciu / skręceniu kolana:
- I stopień – przemieszczenie powierzchni stawowych w granicach 0-5 mm, co nie wiążę się ze zmianą ustawienia przyśrodkowej powierzchni stawowej kości piszczelowej względem przyśrodkowego kłykcia kości udowej;
- II stopień – przemieszczenie mieści się w zakresie 5-10 mm, a przyśrodkowa powierzchnia stawowa kości piszczelowej zrównuje się względem przyśrodkowego kłykcia kości udowej;
- III stopień – przemieszczenie jest większe niż 10 mm, a przyśrodkowa powierzchnia stawowa kości piszczelowej przesuwa się ku tyłowi względem przyśrodkowego kłykcia kości udowej.
Podczas diagnostyki w gabinecie fizjoterapeuty jednym z testów funkcjonalnych stosowanych w przypadku uszkodzenia więzadła krzyżowego przedniego jest test szuflady przedniej. Na poniższym filmie możemy zobaczyć jak wygląda jego wykonanie na przykładzie pacjentki z naszego Centrum Fizjoterapeuty, u której zdiagnozowano całkowite zerwanie ACL:
Uszkodzenie więzadeł jest też częste w obrębie stawu ramiennego, który jest najbardziej ruchomym stawem w ludzkim ciele, co jest jednocześnie czynnikiem ryzyka kontuzji, a także w obrębie stawu skokowo-goleniowego.
Zobacz również: Skręcenie stawu skokowego.
Uszkodzenie więzadeł – przyczyny
Do uszkodzenia więzadeł dochodzi wskutek zadziałania mechanicznych sił pośrednich lub bezpośrednich na dany staw. Najczęściej diagnozuje się uszkodzenie więzadła krzyżowego przedniego stawu kolanowego, wówczas do grona możliwych przyczyn zaliczamy:
- uderzenie od przodu w proksymalną część kości piszczelowej przy zgiętym stawie kolanowym, np. podczas uderzenia o deskę rozdzielczą przy wypadkach komunikacyjnych;
- upadek na kolano przy stopie ustawionej w zgięciu podeszwowym;
- przeprost kolana, w którego mechanizmie dochodzi do uszkodzenia również innych więzadeł stawu kolanowego;
- zadziałanie złożonych sił skręcających bądź nadmierne zgięcie w stawie kolanowym.
Uszkodzenia więzadeł kolana są bardzo częste podczas uprawiania sportów takich jak piłka nożna czy narciarstwo. Bez względu na rodzaj i lokalizację stawu, do takiego urazu dochodzi też niemal zawsze przy zwichnięciu stawu, gdy jego poszczególne składowe tracą ze sobą kontakt.
Jak sprawdzić czy więzadło jest zerwane lub uszkodzone?
Przy podejrzeniu uszkodzenia więzadeł lub po dowolnym urazie stawu, w którego przebiegu pojawia się nadmierna ruchomość, niestabilność, ból, krwiak czy obrzęk, niezbędne jest wykonanie badań obrazowych. Podstawowymi są tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny, ponieważ pozwalają uwidocznić nie tylko powierzchnie stawowe i struktury kostne, ale również okoliczne tkanki miękkie takie jak ścięgna czy więzadła, co nie jest możliwe w przypadku RTG. Przy braku dostępu do powyższych metod obrazowania, a przy pilnej konieczności analizy więzadeł, można też wykonać USG. Badanie powinno być jednak prowadzone przez doświadczonego radiologa.
Stopnie uszkodzenia więzadeł – leczenie
Uszkodzenie więzadeł w stopniu I leczy się zawsze zachowawczo. Wystarczy kilka lub kilkanaście dni oszczędzać staw, przykładać do niego zimne okłady i leżeć z kończyną delikatnie uniesioną powyżej poziomu serca, jeśli jednocześnie występuje obrzęk. Uzupełniająco stosować można okłady z kapusty lub maści dostępne w aptekach, jednak nie jest to konieczne. Przy uszkodzeniach w stopniu II powinno się przez okres 4-7 tygodni nosić ortezę, która ustabilizuje staw, stwarzając więzadłom odpowiednie warunku do regeneracji. Tu także dobrze sprawdzają się chłodne okłady.
Zerwanie więzadła, a więc jego uszkodzenie w stopniu III, leczy się chirurgicznie. Takie więzadło wymaga szycia, a następnie ustabilizowania w ortezie. Stopnie II i III uszkodzenia są wskazaniami do rehabilitacji pod okiem dobrego fizjoterapeuty z doświadczeniem.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bilewicz-Stebel M., Krenzel I., Stebel R., Bilewicz-Wyrozumska T., Słoma M., Szwajnoch M., Nowak D. Fizjoterapia wybranych metod leczenia uszkodzeń więzadła krzyżowego tylnego, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach.
- Miller M., Ortopedia, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2020.
- Krochmal-Marczak B., Sawicka B., Stryjecka M., Pisarek M., Bienia B., Wartość odżywcza i prozdrowotna wybranych warzyw z rodzaju kapusta (Brassica L.), Herbalism, 1/2017.
- Kusznierewicz B., Piasek A., Lewandowska J., Śmiechowska A., Bartoszek A., Właściwości prozdrowotne kapusty białej, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 6/2007.
