Skręcenie kolana to potoczna nazwa odnosząca się do skręcenia stawu kolanowego. Jest często spotykanym urazem ortopedycznym, rozwijającym się na tle nadmiernego ruchu skrętnego podudzia w stosunku do uda. Choć tego typu kontuzja może pojawić się u każdego człowieka bez względu na wiek, najbardziej narażeni są sportowcy. Diagnostyką i leczeniem zajmuje się zespół, w którego skład wchodzą ortopeda i fizjoterapeuta.
Uszkodzenia stawu kolanowego
Staw kolanowy, mający sprostać ogromnym obciążeniom i naciskom podczas ruchów działających na dużych ramionach dźwigni, narażony jest w szczególności na częste urazy, także skrętne. Uszkodzenia kolana dzieli się na:
- dotyczące aparatu torebkowo-więzadłowego i łąkotek;
- dotyczące aparatu wyprostnego (złamania, zwichnięcia rzepki, uszkodzenia ścięgien mięśnia czworogłowego uda);
- śródstawowe złamania kłykci kości udowych i kości piszczelowych.
Najczęściej spotykamy się z uszkodzeniami dotyczącymi aparatu torebkowo-więzadłowego, jakimi są skręcenia. Cięższą postacią, wymagającą dłuższej rehabilitacji i nierzadko zabiegu chirurgicznego, jest natomiast zwichnięcie stawu kolanowego.
Skręcenie kolana – przyczyny
W większości przypadków do skręcenia stawu kolanowego dochodzi wskutek mechanizmów pośrednich. Skręcenie może mieć charakter „sprain” (uszkodzenie więzadeł) lub charakter „strain” (uszkodzenie mięśni i ścięgien). Szczególnie narażoną grupą osób na tego typu urazy są sportowcy, np. piłkarze, tancerze, którzy bardzo często wykonują nagłe, nieoczekiwane zmiany kierunku ruchu. Do skręcenia kolana może dojść podczas uprawiania sportów lub wypadku komunikacyjnego.
Skręcenie kolana – objawy
Skręcenie kolana objawia się przede wszystkim bolesnością torebki stawowej i więzadeł pobocznych, czemu towarzyszy wysięk lub wylew krwi do stawu. Podczas badań nie stwierdza się jednak ruchów niewłaściwych w kolanie. Gdy jednocześnie dojdzie do uszkodzenia więzadła pobocznego piszczelowego zaobserwować można patologiczne odwiedzenie goleni, stwierdzane pod kątem 20 stopni, czemu towarzyszy zwiększenie rotacji zewnętrznej. Z kolei przy uszkodzeniu więzadła krzyżowego przedniego dodatni jest test szuflady przedniej, czyli miejsce ma zwiększona ruchomość goleni w stosunku do uda. Skręceniu kolana może towarzyszyć oderwanie piszczelowego przyczepu więzadła krzyżowego przedniego z fragmentem wyniosłości międzykłykciowej. Na poniższym filmie możemy zobaczyć jak wygląda test szuflady przedniej na przykładzie jednego z pacjentów z Centrum Fizjoterapeuty:
Zobacz również: Ból kolana.
Przy skręceniu kolana bardzo często dochodzi do uszkodzenia łąkotek. Objawia się to blokowaniem stawu, charakterystycznym przeskakiwaniem w stawie oraz bólami podczas wykonywania jakichkolwiek ruchów.
Podczas diagnostyki fizjoterapeutycznej, jednym z testów wykorzystywanych do diagnozowania struktur torebkowo-więzadłowych oraz łąkotek jest test Apleya. Poniższy film przedstawia jego przebieg:
Rodzaje skręcenia stawu kolanowego
W praktyce medycznej wyróżnia się 3 stopnie skręcenia stawu kolanowego:
- lekkie – uszkodzeniu ulega niewielka ilość włókien ścięgnistych wraz z torebką stawową. Pojawia się ból, jednak stabilność kolana jest względnie zachowana. Szpara stawowa rozwiera się poniżej 5 mm;
- umiarkowane – uszkodzeniu ulega większa ilość włókien ścięgnistych i więzadłowych, dlatego ból jest bardziej rozlany. Szpara stawowa rozwiera się między 5 a 10 mm, w związku z czym stabilność stawu zostaje delikatnie zachwiana;
- ciężkie – struktury więzadłowe zostają całkowicie przerwane, może dojść nawet do oderwania się przyczepu kostnego. Szpara stawowa rozwiera się ponad 10 mm, czemu towarzyszy utrata stabilności kolana.
Wciąż należy odróżniać ciężkie skręcenie kolana od zwichnięcia stawu kolanowego. Podczas zwichnięcia powierzchnie stawowe tracą ze sobą kontakt, czego nie obserwuje się podczas skręceń.
Skręcenie kolana – leczenie
Skręcenie stawu kolanowego jest pilnym wskazaniem do wizyty u lekarza ortopedy. Rozległość uszkodzeń ocenia się na podstawie badania RTG, poleca się jednak wykonanie dodatkowo tomografii komputerowej bądź rezonansu magnetycznego celem określenia uszkodzeń tkanek miękkich, które często pojawiają się wspólnie. Złotym standardem leczenia lekkich i umiarkowanych skręceń kolana jest nakłucie stawu, podczas którego usuwa się wysięk, a następnie czasowe unieruchomienie lub ograniczenie ruchomości kończyny dolnej. Jednocześnie stosuje się zimne okłady i leki przeciwbólowe. Rekomenduje się ograniczenie ruchomości na 2-3 tygodnie, po czym wdraża się rehabilitację.
Jeśli jednak dojdzie do uszkodzenia łąkotek bądź więzadeł odpowiadających za stabilizację stawu kolanowego, (skręcenie ciężkie) niezbędna okazuje się być operacja. Najczęściej wykonuje się artroskopię kolana, małoinwazyjny zabieg wiążący się z bardzo dobrymi rokowaniami. Bez względu na rodzaj operacji, po jej wykonaniu niezbędna jest fizjoterapia.
Zobacz również: Rehabilitacja po rekonstrukcji ACL.
Rehabilitacja po skręceniu kolana może trwać nawet kilkanaście tygodni, w zależności od wieku i stanu zdrowia pacjenta, a także od rozległości uszkodzeń. Jej celem jest wzmocnienie mięśni oddziałujących na staw kolanowy, przywrócenie pełnej ruchomości stawu kolanowego oraz wykształcenie właściwej propriocepcji.
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Dziak A., Podstawy ortopedii i traumatologii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1980.
- Gaździk T., Ortopedia i traumatologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.
- Ciemniewska-Gorzela K., Funkcja stawu kolanowego po rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego, Poznań 2010.
- Grygorowicz M., Głowacka A., Wiernicka M., Kamińska E., Kompleksowa ocena fizjoterapeutyczna podstawą profilaktyki pierwotnej urazów sportowych, Nowiny Lekarskie, 3/2010.
