Krwiak to konsekwencja urazu naczyń krwionośnych, w przebiegu którego doszło do wynaczynienia krwi poza łożysko tych struktur. Innymi słowy jest to wylew krwi na zewnątrz naczyń krwionośnych. Krwiaki mogą tworzyć się w dowolnym miejscu na ciele. Jeśli dotyczą skóry, mogą towarzyszyć wybroczynom i siniakom. Jeśli natomiast tworzą się na narządach wewnętrznych lub mózgu, mogą stanowić bezpośrednie zagrożenie życia, przy czym nie można zaobserwować ich gołym okiem.
Krwiak – przyczyny
Najczęstszą przyczyną tworzenia się krwiaków są urazy mechaniczne, np. bezpośrednie uderzenie tkanki, upadek z wysokości, wypadek komunikacyjny czy długotrwały, silny nacisk na tkanki. Wyróżniamy wiele rodzajów krwiaków, np.:
- krwiak opłucnej – wskutek uszkodzenia miąższu płucnego, złamania żebra, złamania mostka;
- krwiak tętniący – tzw. rzekomy, wskutek uszkodzenia tętnicy;
- krwiak podpaznokciowy – wskutek urazów podczas codziennych czynności, np. uderzenia palca młotkiem;
- krwiak podokostnowy – wskutek pęknięcia naczyń krwionośnych zlokalizowanych między oponą twardą a okostną;
- krwiak śródczaszkowy – wskutek uszkodzenia naczyń mózgu.
Zwiększoną tendencję do tworzenia się krwiaków wykazują osoby cierpiące na różnego rodzaju zaburzenia krzepnięcia krwi, np. hemofilię czy skazy krwotoczne. Czynnikami ryzyka są również:
- choroby wątroby;
- żylaki;
- białaczka;
- niektóre choroby nowotworowe;
- wzmożona kruchość naczyń krwionośnych.
Krwiak a siniak
Siniak może być konsekwencją tworzenia się krwiaków podskórnych, jednak z całą pewnością pojęć tych nie należy stosować zamiennie. Krwiaki są bardziej niebezpieczne i w przeciwieństwie do siniaków nie są płaskie. Dodatkowo siniaki (wybroczyny) nasączają tkankę, podczas gdy krwiaki zatrzymują się lokalnie.
W celu przyśpieszenia resorpcji siniaków, w fizjoterapii często stosuje się kinesiotaping limfatyczny. Fizjoterapeuta wykorzystuje specjalne plastry do kinesiotapingu w celu wykonania aplikacji. Na poniższym filmie możemy zobaczyć jak wygląda takie oklejanie u jednego z pacjentów naszego Centrum Fizjoterapeuty:
Zobacz również: Jak oklejać plastrami do kinesiotapingu?
Krwiak – objawy
Obraz kliniczny krwiaka może różnić się w zależności od miejsca jego występowania. Krwiaki podskórne i podpaznokciowe objawiają się zwykle bólem, zwłaszcza podczas uciskania tych miejsc. Może dojść do chwilowego stwardnienia tkanek (przez skórę wyczuwa się guz). Z kolei krwiaki zlokalizowane w mózgu mogą objawiać się:
- zawrotami głowy;
- nadmierną sennością;
- nudnościami i wymiotami;
- asymetrią źrenic;
- zaburzeniami mowy i widzenia;
- silnym bólem głowy;
- omdleniami.
Krwiaki zlokalizowane wewnątrz narządów wewnętrznych upośledzają ich funkcję. Przy krwiakach znajdujących się na opłucnej typowe będą duszności i dolegliwości bólowe w obrębie klatki piersiowej.
Krwiak – diagnostyka
Jeśli krwiak nie stanowi zagrożenia zdrowia i życia lub lokalizuje się pod skórą, nie należy go dodatkowo diagnozować. Wdraża się leczenie objawowe mające na celu jak najszybsze jego wchłonięcie się. Jeśli natomiast pojawia się podejrzenie uszkodzenia stawu, kości lub okolicznych tkanek miękkich, pacjenta kieruje się na RTG, USG lub tomografię komputerową (odpowiednio do podejrzeń lekarza). Krwiaki zlokalizowane w obrębie mózgu zawsze wymagają pilnej diagnostyki. Standardem w tym przypadku jest rezonans magnetyczny głowy.
Leczenie krwiaka
Krwiak może zniknąć samoistnie, jednak często potrzebna jest fachowa pomoc w jego eliminacji. Przy krwiakach tętniących oraz krwiakach śródczaszkowych konieczna jest operacja mająca na celu ewakuację nagromadzonej krwi, ponieważ może ona uciskać okoliczne struktury i dawać szereg groźnych objawów. Z kolei krwiaki powstające na zewnątrz ciała (np. pod paznokciem) odkaża się i przebija w warunkach szpitalnych. Celem ich ewakuacji niekiedy konieczne jest zdjęcie płytki paznokciowej.
Domowe metody znajdują zastosowanie wyłącznie przy krwiakach łagodnych, niepowikłanych, niezagrażających zdrowiu i życiu ze względu na swoją lokalizację. Najczęściej są to krwiaki podskórne. Wówczas zaleca się chłodzenie ciała zimnym okładem przez pierwsze godziny po urazie oraz elewację (uniesienie) urazowej części ciała. Stosuje się również różnego rodzaju okłady (np. ziołowe czy z liści młodej kapusty). Praktykuje się także aplikację żeli i maści aptecznych (np. z dodatkiem heparyny). W kolejnych dniach można zastosować ciepłe okłady, które poprawią krążenie i przyspieszą wchłanianie się krwiaka. Profesjonalną metodą cieszącą się wysoką skutecznością jest kinesiotaping (kinesiotaping limfatyczny).
Polecane produkty:
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... | |
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Kmieciak B., Zawadzki D., Sikora J., Pierwsza pomoc w stanach zagrożenia życia i zdrowia, Wydawnictwo Medical Education, Warszawa 2021.
- Fuller G., Lindsay K., Bone I., Neurologia i neurochirurgia, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2013.