Szukaj

Salicylany

Spis treści

Kolagen naturalny do picia

Kolagen naturalny do picia

Salicylany to sole i estry kwasu salicylowego, grupa organicznych związków chemicznych o szerokim zastosowaniu. Wykorzystuje się je m.in. w medycynie oraz w kosmetologii. W dzisiejszych czasach często obserwuje się jednak nietolerancję na salicylany. Już niewielka ich ilość może powodować u niektórych osób ostre lub przewlekłe dolegliwości.

Kwas salicylowy

Salicylany w medycynie

Salicylany jako grupa farmakologiczna niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) należą do pochodnych kwasów karboksylowych. Stanowią sole lub estry kwasu salicylowego. Spośród salicylanów największe znaczenie i zastosowanie w farmakoterapii mają:

  • kwas salicylowy – wykorzystuje się go do leczenia trądziku, ponieważ wykazuje działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne. Oczyszcza skórę z zaskórników, zmniejsza intensywność łojotoku. Dodatkowo może złuszczać naskórek. Kwas salicylowy zalicza się do NLPZ, zaś zmieszany z kwasem mlekowym skutecznie usuwa brodawki;
  • salicylan sodu – działa znieczulająco, przeciwbólowo, przeciwgorączkowo i przeciwzapalnie. Hamuje agregację płytek krwi (trombocyty), delikatnie uspokaja oraz zwiększa syntezę żółci. W zależności od stężenia może także nawilżać skórę bądź ją złuszczać;
  • kwas acetylosalicylowy – zwany także aspiryną, jest powszechnie stosowany w profilaktyce lub leczeniu chorób sercowo-naczyniowych, w tym przy zawale serca czy miażdżycy naczyń wieńcowych. Hamuje tworzenie się zakrzepów, łagodzi bóle głowy i zmniejsza obrzęki na ciele. Jego zastosowania są niezwykle szerokie.

Salicylany w celach leczniczych pozyskuje się w warunkach laboratoryjnych. Ogromne znaczenie dla pacjentów ma stężenie tych substancji. Już niewielka jego zmiana może wywoływać efekt inny od zamierzonego.

Zastosowanie salicylanów

Salicylany znajdują zastosowanie nie tylko w medycynie. Kwas salicylowy jest podstawą substancji zapachowych i aromatyzujących, a także konserwantów w lekach, kosmetykach i produktach do czyszczenia. Z kolei kwas acetylosalicylowy może być wykorzystany jako domowy specyfik do udrażniania rur, czyszczenia toalety bądź nawet pielęgnacji kwiatów. W ostatnim przypadku wystarczy wrzucić do wody w wazonie pokruszoną tabletkę aspiryny, aby znacznie przedłużyć świeżość kwiatów ciętych.

tubapay
tubapay

Salicylany w żywności

Salicylany to związki powszechnie występujące w żywności. W największych ilościach możemy je spotkać w produktach takich jak warzywa i owoce, zioła, przyprawy, herbata, wino, piwo, orzechy oraz różnego rodzaju soki. Mowa między innymi o następujących produktach spożywczych:

Na diecie wolnej od salicylanów można natomiast sięgać po produkty zbożowe, bakalie, mięso, ryby, jaja, oleje roślinne, kapustę, selery, fasolę, banany, gruszki, mango czy papaja. Dieta taka powinna być skomponowana przez doświadczonego dietetyka klinicznego i stosowana wyłącznie ze wskazań zdrowotnych.

Nadwrażliwość na salicylany

Po spożyciu aspiryny bądź żywności, w której naturalnie zawarte są salicylany, może dojść do pojawienia się przykrych objawów. Dotyczy to osób wykazujących nadwrażliwość na salicynami. Tymi objawami są przede wszystkim:

W skrajnych przypadkach (ostra nadwrażliwość bądź silne zatrucie) może dojść do utraty słuchu, napadów skurczów, a nawet śpiączki. Jeśli nadwrażliwość na salicylany została w przeszłości zdiagnozowana, należy o niej informować lekarza na każdej wizycie. Jednocześnie każdy człowiek powinien wiedzieć, że salicylany w zbyt wysokim stężeniu są trujące, ponieważ w swoim działaniu wpływają na centrum pozyskiwania energii, tak zwany cykl kwasu cytrynowego. W konsekwencji zaburzają one tworzenie ATP – cennego chemicznego nośnika energii w komórkach organizmu.



Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Drożdż J., Wcisło T., Kwas acetylosalicylowy — prewencja pierwotna i wtórna choroby niedokrwiennej serca, Folia Cardiologica Excerpta, 8/2006.
  2. Kęszycka P., Gajewska D., Oszacowanie zawartości salicylanów w racjach pokarmowych osób dorosłych, Problemy Higieny i Epidemiologii, 3/2015.
  3. Bartuzi M., Ukleja-Sokołowska N., Nietolerancja salicylanów a współczesna dieta, Alergologia Polska, 9/2022.
Sklep Spirulina
Sklep Spirulina

Zapisz się do newslettera!

Szukaj
Kategorie wpisów
Centrum Fizjoterapeuty
Sklep Fizjoterapeuty
Bezpłatne konsultacje
Kubek dla Fizjoterapeuty
Oferty pracy

Popularne w zdrowie

Zostań z nami

Polecane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Materiały znajdujące się na Portalu Fizjoterapeuty są chronione prawem autorskim. Zabrania się kopiowania w jakiejkolwiek formie bez uprzedniej zgody autora.