Torbiel Bakera

Torbiel Bakera (cysta Bakera) to nagromadzony płyn, który znajduje się w dole podkolanowym. Spowodowane jest to obrzękiem lub uszkodzeniem torebki stawu kolanowego. Objawy mogą obejmować ból, obrzęk i ucisk zlokalizowany z tyłu kolana. Rzadko torbiel Bakera pęka i powoduje objawy podobne do zakrzepicy żył głębokich.  Niekiedy znika samoistnie z upływem czasu. Jednakże, istnieje wiele metod leczenia, które mogą przyczynić się do złagodzenia objawów.

Torbiel Bakera – charakterystyka

Torebka stawowa to gruba struktura, która otacza całe kolano i daje mu „wsparcie”. Jest pokryta specjalną membraną (błona maziowa). Błona maziowa wytwarza płyn stawowy. Płyn ten działa jak smar w obrębie stawu kolanowego i pomaga złagodzić ruch podczas chodzenia.

Torbiel Bakera jest wypełniona płynem i zlokalizowana za kolanem. Nazwa pochodzi od lekarza (chirurga) Williama Baker’a, który po raz pierwszy opisał tą dolegliwość w 1877 r. Niekiedy używa się też nazwy torbiel podkolanowa lub torbiel dołu podkolanowego. Torbiele mogą różnić się wielkością, od bardzo małej do dużej, która mierzy wiele centymetrów. Rzadko cysta Bakera rozwija się na obu kolanach jednocześnie.

Przyczyny

Istnieją 2 sposoby, dzięki którym cysta może się tworzyć:

• torbiel podstawowa;
• torbiel wtórna.

Podstawowa torbiel może tworzyć się w zdrowym stawie kolanowym. Ten typ czasami określa się jako idiopatyczną cystę Bakera. Zwykle rozwija się u ludzi młodych i dzieci. Uważa się, że tego rodzaju torbiel spowodowana jest połączeniem między przegubem kolanowym, a kaletką podkolanową zlokalizowaną za kolanem. Oznacza to, że płyn stawowy z wnętrza stawu może przejść do kaletki podkolanowej i tworzyć cystę.

Torbiel wtórna może rozwinąć się jeśli mamy problemy w kolanie takie jak:

• zapalenie stawów (w tym choroba zwyrodnieniowa stawów czy reumatoidalne zapalenie stawów);
• uszkodzenie chrząstki czy łąkotki (rozdarcie).

Ten typ cysty jest najczęstszy. Niekiedy nazywana jest drugorzędną cystą Bakera. We wtórnej torbieli Bakera podstawowym problemem w obrębie stawu kolanowego jest nadmiar płynu maziowego, który został wytworzony w stawie. W wyniku tego zwiększa się ciśnienie we wnętrzu stawu kolanowego. Skutkiem jest rozciąganie torebki stawowej. Wybrzusza się ona do tyłu kolana, tworząc w dole podkolanowym torbiel w pełni wypełnioną płynem stawowym.

Grupa ryzyka

Torbiel Bakera występuje najczęściej u dzieci w wieku 4-7 lat oraz u dorosłych w wieku 35-70 lat. Niemniej jednak torbiele są dużo bardziej powszechne u dorosłych niż u dzieci. Bardziej narażone są osoby, które mają problemy ze stawami kolanowymi. Należą do nich m.in.:

• zapalenie stawów i kości (najczęściej);
• reumatoidalne zapalenie stawów;
• łuszczycowe zapalenie stawów;
• zakażenie stawu kolanowego.

Objawy

Niektóre osoby nie mają żadnych objawów. Jeżeli torbiel jest mała to nawet podczas badania nie zawsze można ją wykryć. Można ją natomiast znaleźć przypadkowo, gdy robi się badania w obrębie stawu kolanowego takie jak MRI, oczywiście z zupełnie innego powodu. Generalnie im większa cysta, tym bardziej prawdopodobne, że będzie powodowała objawy. W takim przypadku możemy zobaczyć lub wyczuć:

• obrzęk za kolanem – niekiedy sam staw kolanowy jest opuchnięty;
• ból w okolicy kolana;
• problemy ze zgięciem stawu kolanowego, zwłaszcza przy dużej cyście;
• przeskakiwania i blokowanie kolana – znacznie rzadziej.

Ból kolana może również wynikać z innych powodów takich jak np. zapalenie stawów, które wpływa na wytworzenie torbieli.

Zobacz również: 3 efektywne, domowe sposoby na ból kolana.

Powikłania

Najczęstszym powikłaniem jest rozerwanie cysty, co zdarza się 1-2 na 20 przypadków. W takim przypadku płyn z wnętrza torbieli może wyciekać do mięśni łydki. Może to spowodować jej obrzęk. Niekiedy występuje swędzenie i zaczerwienienie skóry z powodu podrażnienia spowodowanego wyciekającym płynem. Rozerwanie torbieli może być trudne do odróżnienia od zakrzepicy żył głębokich w kończynie dolnej. Aby rozróżnić te schorzenia należy przeprowadzić badania w celu jej wykluczenia.

Mając torbiel Bakera zwiększa się ryzyko wystąpienia zakrzepicy żył głębokich, nawet jeśli torbiel nie pęknie. Z tego powodu każdą osobę ze stwierdzoną torbielą powinno się zbadać pod kątem zakrzepicy.

Diagnozowanie

Lekarz lub fizjoterapeuta podczas badania stawu kolanowego może wyczuć torbiel. Obszar za kolanem może być nieco opuchnięty, obrzęknięty, co może sugerować cystę. Dodatkowo może on skierować światło przez obrzęk. Jeżeli przechodzi na wylot wówczas jest podejrzenie, że obrzęk jest pełen płynu.

USG może wykazać istnienie torbieli i pomóc wykluczyć zakrzepicę żył głębokich w tym samym czasie. Dodatkowo dla potwierdzenia diagnozy wskazane jest MRI.

Torbiel Bakera – leczenie

Cysta Bakera niekiedy znika samoistnie. Jednak może utrzymywać się przez wiele miesięcy, a nawet lat zanim ulegnie zanikowi. W wielu przypadkach nie powoduje objawów lub jest ona znikoma i nie ma potrzeby wdrażania specjalistycznej interwencji lekarskiej. Jednak w przypadku gdy wymagane jest leczenie, istnieją różne metody, które mogą pomóc w redukcji odczuwanych objawów.

Jeżeli pojawi się torbiel Bakera, ważne jest, aby każdy, współistniejący problem z kolanem został wyleczony. Może to niewątpliwie przyczynić się do zmniejszenia jej wielkości, a nawet bólu, który wywołuje. Przykładowo, jeśli mamy problem z zapaleniem kości lub stawów, wstrzyknięcie steroidu do kolana może zmniejszyć ból i stan zapalny. Trzeba pamiętać, że nie zawsze zatrzyma to cysty od jej powtórnego powstania.

Leczenie łagodzące objawy

Jeśli odczuwasz ból i dyskomfort z powodu torbieli Bakera, należy zastosować następujące czynności, które mogą być pomocne:

• pończochy – zapewnią kompresję i mogą przyczynić się do zmniejszenia obrzęku, a także ryzyka pojawienia się zakrzepicy żył głębokich;
• niesteroidowe leki przeciwzapalne – mogą zmniejszać ból i ograniczyć stan zapalny oraz obrzęk;
• okłady z lodu;
• kule pachowe – pomagają odciążyć stawy kolanowe (należy je używać jedynie po wcześniejszej konsultacji z fizjoterapeutą);
• fizjoterapia – utrzymanie stawu kolanowego w dobrej kondycji poprzez ćwiczenia ruchowe i wzmacniające mięśnie.

Inne zabiegi przy dolegliwości jaką jest torbiel Bakera

Zdarza się wykorzystywać takie zabiegi jak:

• drenaż płynu połączony z wstrzykiwaniem kortyzonu (steroid);
• operacja w celu usunięcia torbieli.

Bibliografia

1. Jasik A., Marcinowska-Suchowierska E., Ból stawów u osób w wieku podeszłym, Postępy Nauk Medycznych, 5/2011.
2. Postępowanie fizjoterapeutyczne w przypadku torbieli (cysty) Bakera, Praktyczna Fizjoterapia & Rehabilitacja, wrzesień 2012.

	Kwas hialuronowy na stawy i skórę Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej...
	Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej...