Niedobory witamin pojawiają się w dzisiejszych czasach bardzo często, pomimo że dostęp do warzyw, owoców, mięs, ryb i innych wartościowych produktów jest szeroki. Mimo tego wiele osób decyduje się na spożywanie żywności wysokoprzetworzonej, ponieważ jest ona tańsza, prosta w przygotowaniu i bardzo smaczna. Przewlekłe niedobory witamin prowadzą do poważnych problemów zdrowotnych, dlatego warto zadbać o ich uzupełnienie i stosowanie zbilansowanej, urozmaiconej diety.
Niedobory witamin – przyczyny
Do wystąpienia niedoborów witamin predysponuje zwłaszcza dostęp do żywności wysokoprzetworzonej. Jest ona tania w produkcji i w sprzedaży, smaczna (wzbogacona aromatami, o atrakcyjnych zapachach i wyglądzie), łatwa i szybka w przyrządzeniu. Do grona takiej żywności zaliczamy przede wszystkim wszelkie dania do odgrzania w mikrofali, fast-foody, słodycze, zupki chińskie. Niestety nie mają one zbyt wielu wartości odżywczych. Na dłuższą metę prowadzą jedynie do nadwagi i otyłości, wzrostu poziomu ciśnienia i cholesterolu LDL, problemów dermatologicznych i zaburzeń trawienia. Jedną z konsekwencji przebywania na diecie wysokoprzetworzonej są także niedobory pokarmowe i związane z tym dolegliwości.
Warto jednak zaznaczyć, że do niedoborów witamin mogą predysponować również następujące czynniki:
- przyjmowanie niektórych leków długoterminowo – zwłaszcza antybiotyków, które niszczą naturalną florę bakteryjną jelit, a to właśnie ona w dużej mierze odpowiada za wchłanianie składników odżywczych oraz syntezę pewnej ilości witaminy K i witamin z grupy B;
- zwiększone zapotrzebowanie na witaminy przy obniżonej lub normalnej podaży – przykładowo sportowcy, osoby chorujące, trenujące w upałach, kobiety w ciąży potrzebują większej ilości witamin, jeśli więc nie zwiększą podaży, może dojść do niedoborów;
- nadmierne spożycie alkoholu;
- choroby układu pokarmowego prowadzące do zaburzeń trawienia i wchłaniania składników odżywczych – są to np. celiakia, zespół złego wchłaniania, zespół jelita drażliwego;
- skrajnie utrzymywane diety restrykcyjne – mogą to być np. dieta wegańska przy braku skomponowania posiłków;
- zaburzenia odżywiania – np. anoreksja, bulimia;
- choroby przebiegające z przewlekłą biegunką lub wymiotami;
- silny stres w życiu codziennym o charakterze chronicznym (przewlekłym).
Niedobory witamin przy zbilansowanej, zdrowej i urozmaiconej diecie praktycznie nie występują. Jeśli jednak tak się zdarzy (np. u osób przewlekle chorujących), łatwo można uzupełnić je suplementacją. Dlatego tak ważne są systematyczne badania kontrolne.
Niedobory witamin – objawy
Objawy niedoboru witamin mogą być różne w zależności od tego, których składników brakuje w organizmie. Przykładowe objawy mogą prezentować się następująco:
- niedobór witaminy D – ogólne osłabienie organizmu i zmęczenie, ból kości, bóle mięśni, spadek odporności, częste infekcje, osłabienie i skłonność do złamań kości, obniżony nastrój, skłonność do depresji;
- niedobór witaminy C – spadek odporności, tendencja do siniaków i krwiaków, osłabienie naczyń krwionośnych, schorzenia dermatologiczne, suchość skóry, krwawienie z dziąseł;
- niedobór witaminy B12 – mrowienie i drętwienie kończyn, wahania nastroju, zaburzenia trawienia, bladość skóry, zaburzenia równowagi;
- niedobór witaminy B6 – depresja, zapalenie stawów, anemia, zaburzenia widzenia, wypadanie włosów, łupież, suchość skóry.
I wiele innych. Natężenie objawów zależy też od tego, czy niedobór poszczególnych witamin jest chwilowy czy może przewlekły, a także jak bardzo jest zaawansowany i jaki jest ogólny stan zdrowia danej osoby.
Diagnostyka niedoborów witamin
Niedobory poszczególnych witamin zdiagnozować można na podstawie badań krwi. Wyniki dostępne są często tego samego dnia lub na drugi dzień. Jedynie na niektóre witaminy i minerały należy poczekać dłużej. Badanie krwi jest niemal bezbolesne i nie ma przeciwwskazań do jego wykonania. Przy zaobserwowanych niedoborach witamin należy zmienić dietę, wdrożyć suplementację i wykonać badania kontrolne za około 3 miesiące.
Niedobory witamin – leczenie
Jeśli tylko istnieje taka możliwość, wdraża się leczenie przyczynowe. Leczy się więc chorobę lub problem zdrowotny, który doprowadził do wystąpienia niedoborów pokarmowych. Jeśli jest to bulimia, należy udać się po pomoc do psychoterapeuty lub psychiatry, a także skorzystać ze wsparcia dietetycznego. Z kolei przy przyjmowaniu antybiotyków należy w miarę możliwości je odstawić lub zadać o florę bakteryjną odpowiednimi osłonami i probiotykami. Niedobór witamin uzupełnia się dietą i suplementacją.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Żelazo - wsparcie dla hemoglobiny
Spirulina + Żelazo od bioalgi jest 100% naturalnym, roślinnym źródłem żelaza. Jest bardzo dobrze przyswajalne przez organizm człowieka, dzięki czemu uzupełnia niedobory żelaza, ale również innych, ważnych składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Wawer I., Dietetyczne niedobory mikroskładników i suplementacja w chorobach neurologicznych, Neurologia Praktyczna, 6/2017.
- Ostrowska L., Dietetyka kompendium, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2020.
- Krystyniak K., Klonowska J., Nowe trendy w dietetyce, Wydawnictwo Medyk, Warszawa 2020.
