Anoreksja (restrykcyjny jadłowstręt psychiczny) stanowi poważne zagrożenie zdrowia o złożonej etiologii. Wiąże się nie tylko z zaburzeniami funkcjonowania wielu różnych układów, ale przede wszystkim z psychiką pacjenta. Zgodnie z powszechnie przyjętą definicją jest to zespół psychosomatyczny cechujący się celową utratą masy ciała do poziomu odbiegającego od normy dla wzrostu i wieku.
Przyczyny
Nie określono jednoznacznej przyczyny anoreksji, uważa się bowiem, że na jej rozwój nakłada się wiele czynników ryzyka. Są to między innymi:
- istniejące zaburzenia neurologiczne związane z upośledzonym metabolizmem neurotransmiterów czy neuropeptydów;
- osobowość obsesyjno-kompulsywna;
- wysoki poziom lęku;
- niskie poczucie własnej wartości;
- problemy podczas dorastania: nieprawidłowe relacje z opiekunami, nadopiekuńczość, problemy rodzinne, np. trudny rozwód rodziców;
- wysokie oczekiwania ze strony rodziców czy świata.
Choroba rozpoczyna się jednak dopiero po zadziałaniu czynnika wyzwalającego. Może to być np. wejście w okres dojrzewania, krytyczna uwaga ze strony innych osób lub rozpoczęcie odchudzania.
Ponadto uważa się, że na rozwój anoreksji wpływają czynniki podzielone na 3 grupy:
- I – predysponujące do zachorowania;
- II – wyzwalające chorobę lub przyspieszające pojawienie się objawów;
- III – podtrzymujące chorobę.
Anoreksja – przebieg choroby
Anoreksja z pozoru zaczyna się niewinnie. Chcąc zmienić swój wygląd i zmniejszyć masę ciała chory rozpoczyna dietę, np. niskokaloryczną czy wegańską. Dopiero z biegiem czasu w coraz większym stopniu wyklucza z niej poszczególne produkty żywnościowe i pomija posiłki. Dieta staje się coraz bardziej restrykcyjna, co wpływa negatywnie na zdrowie.
Objawy anoreksji
W związku z chorobą pacjenci nie przestają redukować masy ciała, nawet jeśli osiągnęli zamierzony cel. Często nie powstrzymuje ich przed tym nawet widoczne wyniszczenie organizmu i skrajnie wychudzony wygląd. To właśnie nadmiernie szczupła sylwetka często jest najbardziej charakterystycznym objawem anoreksji, choć zdarzają się osoby chore, aczkolwiek niewychudzone. W trakcie choroby pacjent czuje się osamotniony, odizolowany, zamyka się w sobie. Bardzo często towarzyszą temu epizody depresyjne. To właśnie przede wszystkim objawy psychiczne należy wiązać z anoreksją.
Choroba manifestuje się także objawami somatycznymi, które wiążą się z niedożywieniem. Należą do nich między innymi:
- opóźnione dojrzewanie, brak miesiączki u kobiet, obniżony poziom hormonu wzrostu, zbyt duży poziom kortyzolu, wypadanie włosów, osteoporoza, nadmierne owłosienie na ciele;
- bradykardia, arytmia, wydłużenie odcinka QT, kardiomiopatia, zastoinowa niewydolność serca;
- kwasica, hipokaliemia, kamica nerkowa;
- zaparcia, powiększenie żołądka mogące powodować jego pęknięcie, zwolnienie czynności jelit, opóźnione opróżnianie żołądka;
- neuropatia obwodowa, poszerzenie komór mózgu;
- anemia, trombocytopenia, leukopenia;
- bezpłodność, niska masa urodzeniowa dziecka w przypadku matek z anoreksją.
Anoreksja – leczenie
Terapia powinna przebiegać wielokierunkowo. Zazwyczaj leczenie jest ambulatoryjne, jednak w skrajnych przypadkach może się okazać niezbędna hospitalizacja. Tymi skrajnymi przypadkami są:
- utrata powyżej 30% masy ciała należnej dla danego wieku i wysokości ciała, czego efektem jest zły stan somatyczny;
- ciężka depresja ze zwiększonym ryzykiem popełnienia samobójstwa;
- zaburzenia elektrolitowe, niewydolność krążenia, znacznego stopnia leukopenia;
- brak skuteczności leczenia ambulatoryjnego.
Leczeniem zajmuje się kadra specjalistów obejmująca psychiatrę, psychologa, fizjoterapeutę, dietetyka, endokrynologa, a w zależności od występujących objawów także innych specjalistów (kardiologa, neurologa itp.).
Stosuje się różne metody leczenia, od terapii behawioralnych, poprzez farmakoterapię (leki przeciwpsychotyczne). Niekiedy konieczna jest terapia hormonalna. Zawsze nad przebiegiem leczenia czuwa dietetyk, który ustala menu zawierające wszystkie niezbędne składniki pokarmowe. Terapia żywieniowa stanowi zdecydowanie najważniejszy element leczenia anoreksji. Jej celem jest normalizacja masy ciała i poprawa stanu odżywienia.
Bibliografia
- Lewitt A., Brzęczek K., Krupienicz A., Interwencje żywieniowe w leczeniu anoreksji – wskazówki dietetyczne, Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii, 3/2008.
- Kręgielska-Narożna M., Walczak-Gałęzewska M., Lis I., Bogdański P., Jadłowstręt psychiczny – co widzą „motyle”?, Farmacja Współczesna, 7/2014.
- Tylec A., Olajossy M., Dubas-Ślemp H., Spychalska K., Możliwość czy przymus leczenia? Anoreksja psychiczna – uregulowanie prawne. Opis przypadku, Psychiatria Polska, 3/2013.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
|
Spirulina 100% naturalna
Spirulina platensis - alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych takich jak m.in. białko, witaminy, minerały, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej... |
