Zapalenie stawów to objaw charakterystyczny dla wielu chorób autoimmunologicznych narządu ruchu, zaliczanych jednocześnie do grona chorób reumatologicznych. Przykładem takich chorób jest choćby reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) u dorosłych oraz młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów (u dzieci i młodzieży). Diagnostyką i leczeniem zapalenia stawów zajmuje się przeważnie lekarz reumatolog.
Zapalenie stawów – przyczyny
Zapalenie stawów może powstawać w przebiegu następujących chorób:
- dna moczanowa – nazywana również podagrą lub artretyzmem, charakteryzuje się występowaniem nawracających stanów zapalnych stawów, zwłaszcza stawu śródstopno-paliczkowego palucha. Przyczyną choroby jest zwiększona podaż puryn w diecie, nadużywanie alkoholu oraz spadek wydalania kwasu moczowego przez nerki;
- reumatoidalne zapalenie stawów – przewlekła, autoimmunologiczna choroba tkanki łącznej, której proces rozpoczyna się w błonie maziowej stawów, co z kolei prowadzi do zniszczenia tkanek stawowych i niepełnosprawności. Początkowo dotyczy małych stawów palców rąk, po czym przechodzi na coraz większe stawy;
- łuszczycowe zapalenie stawów – choroba autoimmunologiczna przebiegająca z występowaniem stanu zapalnego w stawach u osób ze zmianami łuszczycowymi na płytce paznokciowej lub skórze;
- młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów – zróżnicowana grupa chorób wieku dziecięcego, najczęściej o charakterze autoimmunologicznym. Łączy w sobie objawy RZS, ZZSK. Zwykle obejmuje głównie duże stawy kończyn dolnych i przyczepy ścięgniste;
- toczeń rumieniowaty układowy – choroba rozwijająca się w konsekwencji złożonych zaburzeń układu immunologicznego, prowadzących do przewlekłego procesu zapalnego w wielu tkankach i narządach, w tym także w stawach;
- twardzina układowa – układowa choroba tkanki łącznej charakteryzująca się postępującym włóknieniem skóry i narządów wewnętrznych. Zapalenie stawów może być tu objawem dodatkowym;
- septyczne zapalenie stawów – choroba wywołana przez drobnoustroje (bakterie, grzyby, wirusy), które przedostały się do wewnętrznej części torebki stawowej, czyli błony maziowej. Przeważnie stan zapalny dotyczy jednego stawu.
Takich chorób może być jednak więcej, a stan zapalny obserwuje się również przy zaostrzeniach choroby zwyrodnieniowej stawów oraz przy dyskopatiach kręgosłupa. W przypadku chorób reumatologicznych przyczyny ich rozwoju wciąż nie zostały poznane.
Zapalenie stawów – objawy
Stan zapalny w obrębie stawów jest dość prosty do zdiagnozowania już na podstawie obserwowanych objawów klinicznych. Przede wszystkim pacjent odczuwa silny ból, który nasila się dodatkowo podczas obciążania stawu lub poruszania nim w dużym zakresie. Staw jest nie tylko bolesny, ale i obrzęknięty i zaczerwieniony. Mogą temu towarzyszyć objawy ogólnoustrojowe, takie jak gorączka, złe samopoczucie, zmęczenie, brak apetytu czy nudności. Częste, przewlekłe stany zapalne prowadzą do zniszczenia struktur stawowych, czego manifestacją jest postępująca utrata czynności w danym stawie i jego deformacja. Można to zaobserwować zwłaszcza w przypadku RZS, gdy po latach trwania choroby palce dłoni stają się wykrzywione.
Zapalenie stawów – diagnostyka
Przy objawach zapalenia stawów najważniejsze jest szybkie ustalenie przyczyny tego problemu. Wykonuje się USG bolącego stawu, a także szczegółowe badania krwi dobierane pod kątem chorób autoimmunologicznych i chorób reumatycznych. Przeważnie ich podstawą jest OB, CRP, morfologia, kwas moczowy, ASO, RF, anty CCP, PPJ (ANA1). Jednocześnie warto zlecić badania hormonalne.
Zapalenie stawów – leczenie
Zapalenie stawów należy leczyć przyczynowo. W przypadku chorób reumatycznych nie ma możliwości usunięcia przyczyny. Ze względu na brak znajomości mechanizmu rozwoju tych chorób, nieznane są także sposoby ich skutecznego leczenia. Dlatego za pomocą farmakoterapii dąży się do wyciszenia stanu zapalnego i przywrócenia organizmowi równowagi. Leki oddziałują na układ immunologiczny, zmniejszając jego nadaktywność. W stanach ostrych często konieczne jest przyjmowanie glikokortykoidów, a nawet wykonywanie iniekcji dostawowych z ich dodatkiem. Objawowo działają też zimne okłady, w tym czasie należy bezwzględnie unikać przeciążania stawów i ciepłolecznictwa.
Jako że choroby przebiegające z zapaleniem stawów mają charakter przewlekły, w fazach remisji należy szczególnie zadbać o zdrowie narządu ruchu. Podstawą jest rehabilitacja ruchowa, ale również świadoma suplementacja (kwas hialuronowy, witamina D, kolagen, cynk), redukcja nadwagi czy unikanie stresu.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Grygiel-Górniak B., Reumatologia – kompendium, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.
- Puszczewicz M., Wielka interna – reumatologia, Wydawnictwo Medical Tribune Polska, Warszawa 2016.
