Puryny to związki chemiczne będące głównymi składnikami kwasów nukleinowych – DNA i RNA. Mogą być zarówno syntezowane w organizmie człowieka, jak i dostarczane wraz z pożywieniem. W przypadku większości ludzi ich spożycie nie powoduje żadnych skutków ubocznych, jednakże u osób z dną moczanową i kamicą nerkową mogą znacznie nasilać objawy.
Puryny w organizmie człowieka
Dostarczane z dietą kwasu nukleinowe ulegają strawieniu, a ich składowe – puryny i pirymidyny – wchłanianiu. Przeważająca część puryn jest syntezowana z aminokwasów, głównie w wątrobie. Następnie dochodzi do syntezy nukleotydów, RNA i DNA. Puryny uwalniane podczas rozpadu nukleotydów mogą być ponownie wykorzystywane do syntezy kwasów nukleinowych lub katabolizowane. Mniejsze ich ilości ulegają wydzieleniu wraz z moczem.
Puryny ulegają metabolizmowi w ustroju, czego produktem jest kwas moczowy. Kwas moczowy ulega wydaleniu przez nerki lub jelita. Szacuje się, że u zdrowego człowieka stężenie kwasu moczowego nie powinno przekraczać 70 mg/l krwi. W ciągu jednej doby człowiek wydala około 500 mg produktów przemiany puryn.
Puryny a kwas moczowy
Kwas moczowy jest naturalnie występującym w organizmie człowieka produktem przemiany puryn. U zdrowych osób około 75% tego związku ulega wydalaniu wraz z moczem i nie wpływa to negatywnie na zdrowie. W efekcie zaburzeń metabolizmu puryn zauważa się patologiczne nagromadzenie kwasu moczowego. Dzieje się tak przede wszystkim w przebiegu dny moczanowej i kamicy moczanowej.
Nadmiar kwasu moczowego odkłada się między innymi w stawach pod postacią mikrokryształków, co powoduje głównie bardzo silne dolegliwości bólowe. Ból pojawia się nawet przy niewielkich ruchach w zajętym stawie, czemu często dodatkowo towarzyszy obrzęk i zaczerwienienie. W efekcie warto wiedzieć, które produkty spożywcze zawierają duże ilości puryn.
Puryny w pożywieniu
Określenie zawartości puryn w pożywieniu jest szczególnie istotna dla osób z dną moczanową i innymi chorobami wymagającymi stosowania diety ubogopurynowej. To ważne, ponieważ puryny nasilają bowiem wiele objawów chorobowych u tych pacjentów. Do produktów zawierających duże ilości puryn należą:
- podroby, wyciągi z kości, tłuszcze zwierzęce;
- niektóre ryby – sardynki, śledzie, szprotki;
- czekolada, kakao;
- mocna herbata;
- groch, soczewica, fasola;
- grzyby;
- szpinak, szczaw;
- kawa naturalna;
- wędliny, konserwy;
- ostre przyprawy;
- rabarbar;
- alkohol;
- niektóre przyprawy – pieprz, musztarda, przyprawy korzenne.
Ważne, aby przygotowywane dania w diecie ubogopurynowej były łagodne i mało ostre. Zaleca się gotowanie, duszenie i pieczenie bez dodatki tłuszczu. Pokarmy zawierające bardzo małe ilości puryn lub niezawierające tych związków to:
- mleko i produkty mleczne;
- chude, gotowane mięso;
- niektóre ryby – np. sandacze, dorsze, mintaje, pstrągi;
- ryż, makaron;
- buraki, cebula, cukinia, kapusta, ogórki, pomidory, marchewki, sałata, ziemniaki;
- ananasy, brzoskwinie, gruszki, jabłka, czereśnie, maliny, truskawki;
- miód;
- ziarna i orzechy.
Większość warzyw i owoców jest dopuszczona do spożycia przez osoby przebywające na dietach ubogopurynowych. W efekcie z wykorzystaniem dozwolonych produktów można bez problemu ułożyć apetyczne, urozmaicone dania. Osoba wymagająca diety ubogopurynowej powinna początkowo skorzystać z usług doświadczonego dietetyka. Ostatecznie po pewnym czasie wdroży się w ten temat i z pewnością będzie w stanie samodzielnie dobierać produkty spożywcze do swoich potrzeb.
Zobacz również: Dna rzekoma – przyczyny, objawy, leczenie.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
|
Chlorella z rozerwaną ścianą komórkową
Chlorella to alga słodkowodna, która wspomaga naturalne procesy organizmu w oczyszczaniu z toksyn. Oprócz witamin i minerałów, zawiera m.in. CGF (czynnik wzrostu Chlorelli), który przyspiesza regenerację tkanek, podział i wzrost komórek. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Ganong W., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017.
