Odczyn Biernackiego (OB) to wskaźnik opadania erytrocytów (ang. erythrocyte sedimentation rate – ESR). Określa szybkość opadania elementów morfotycznych krwi. Badanie laboratoryjne polega na umieszczeniu krwi w probówce wraz z antykoagulantem (substancja przeciw krzepnięciu). Następnie po upływie jednej, a później dwóch godzin odczytuje się wysokość położenia czerwonych krwinek. Jednostką dla odczynu Biernackiego są mm/h.
Odczyn Biernackiego – charakterystyka
Odczyn opadania krwinek czerwonych należy do najstarszych i najbardziej rutynowych badań laboratoryjnych. Jest to badanie czułe, ale bardzo mało specyficzne. Mechanizm opadania krwinek czerwonych nie został do końca wyjaśniony. Sedymentacja inicjowana jest po pobraniu krwi w związku z jej ochłodzeniem. Najwięcej zwolenników zdobyła teoria Ruhenstrotha-Bauera, ponieważ zakłada ona, że zmiana składu białek osocza (wzrost stężenia aglomeryn, spadek stężenia albumin), powoduje zmianę ładunku elektrycznego osocza względem błony komórkowej erytrocytów. W rezultacie zjawisko to przyczynia się do powstawania aglomeratów białek osocza z krwinkami czerwonymi, ich rulonizacji, co przyśpiesza opadanie erytrocytów na dno probówki.
Do oznaczenia odczynu opadania krwinek czerwonych używa się pełnej krwi żylnej pobranej z dodatkiem antykoagulantu. Ma on na celu zapobieganie jej wykrzepianiu. W efekcie krew do badania można pobrać na 2 sposoby:
- systemem otwartym – obecnie rzadko stosowanym;
- systemem zamkniętym.
Normy
W odczynie Biernackiego wyróżniamy normy w zależności od wieku:
- noworodki: 0-2 mm/h;
- niemowlęta do 6 miesięcy: 12-17 mm/h;
- dorośli poniżej 60 roku życia: kobiety – od 3 do 12 mm/h, natomiast mężczyźni – od 1 do 8mm/h;
- dorośli powyżej 60 roku życia: kobiety – od 3 do 20 mm/h, natomiast mężczyźni – od 1 do 15 mm/h.
Interpretacja
Podwyższony wskaźnik OB zazwyczaj wskazuje na stan zapalny w organizmie. Może również być spowodowany chorobami takimi jak:
- białaczka, nowotwory;
- gruźlica;
- kolagenozy;
- zapalenie płuc;
- kiła;
- nadczynność i niedoczynność tarczycy;
- wszelkie stany zapalne;
- martwica tkanek;
- urazy i złamania;
- przebyte zabiegi operacyjne;
- zawał mięśnia sercowego;
- choroby reumatyczne;
- niektóre choroby nerek (zespół nerczycowy) i wątroby (marskość wątroby).
Na wynik OB ma wpływ również przygotowanie pacjenta przed badaniem, czyli spożycie obfitego posiłku, gorąca kąpiel, przyjmowanie niektórych leków. Nie zawsze jest to niepokojące zjawisko, ponieważ fizjologicznie przyspieszenie OB obserwuje się w czasie menstruacji, a także od 10-12 tygodnia ciąży do około 6 tygodnia po porodzie. Dodatkowo zjawisko to obserwuje się przy niedokrwistościach, hiperglobulinemii lub hipoalbuminemii.
Wskazania
Najczęstsze wskazania do wykonania OB to podejrzenie stanu zapalnego, choroby autoimmunizacyjnej, nowotworowej lub monitorowanie przebiegu różnych stanów klinicznych. Szybkość opadania krwinek jest stosunkowo stała u osób zdrowych i niejednakowa w różnych chorobach.
Dodatkowo należy wiedzieć, że stwierdzenie przyspieszonego OB wskazuje na istnienie choroby organicznej, natomiast OB w zakresie wartości referencyjnych nie wyklucza istnienia nawet poważnej patologii.
Polecane produkty:
|
Czarnuszka (Nigella Sativa) w kapsułkach
Czarnuszka siewna to roślina, z której pozyskuje się olej o właściwościach potwierdzonych badaniami. W składzie zawiera m.in. niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), czyli takie, których organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i musimy dostarczać Zobacz więcej... |
|
Olej z czarnuszki siewnej w płynie
Naturalny, nierafinowany, tłoczony na zimno olej otrzymywany z nasion czarnuszki siewnej pochodzących z ekologicznych upraw. Wykorzystuje się go przy różnego rodzaju problemach skórnych ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Dąbrowski Z., Skotnicki A., Historia odkrycia znaczenia szybkości opadania erytrocytów (OB) w patologii człowieka (w 150 rocznicę urodzin polskiego lekarza i naukowca Edmunda Biernackiego), Przegląd Lekarski, 5/2016.
- Lis K., Odczyn Biernackiego wczoraj i dziś, Journal of Laboratory Diagnostics, 2/2012.
- Polińska B., Matowicka-Karna J., Kemona H., Rola odczynu opadania krwinek czerwonych w diagnostyce różnych stanów klinicznych, Journal of Laboratory Diagnostics, 4/2015.
