Pomiary obwodów (wg Weissa i Zembatego) kończyny dolnej wykorzystywane są bardzo często w związku z różnego rodzaju chorobami czy dolegliwościami. Badanie znajduje zastosowanie w każdym wieku i służy do oceny przyrostów bądź ubytków masy mięśniowej, a także ewentualnych zmian wysiękowych w obrębie stawu.
Metodyka
Podstawową zasadą jest wykonanie pomiaru obwodów dla obydwu kończyn dolnych, ponieważ wymaga się porównania strony chorej ze zdrową. Dużą zaletą badania jest prostota jego wykonania oraz powszechność, gdyż do uzyskania pomiarów wykorzystuje się zwykle taśmę centymetrową (krawiecką). Pod uwagę należy wziąć również stan zdrowia pacjenta oraz jego funkcjonalność. Kolejną zaletą pomiaru obwodów kończyn dolnych jest fakt, że można go dokonywać w różnych pozycjach: stojącej, leżącej tyłem lub siedzącej – w zależności od potrzeby i okoliczności.
Uzyskany wynik zaokrągla się do 0,5 cm. Dodatkowo każdy wynik należy zapisać na karcie, aby szybko weryfikować postępy leczenia. W razie konieczności umożliwia to korekcję postępowania rehabilitacyjnego lub też kontynuowanie go. W celu ułatwienia zapisu ustalono skróty dotyczące poszczególnych miejsc na kończynie dolnej. Zostały one opisane poniżej.
Pomiarów dokonuje się co kilka dni.
Pomiary obwodów – kończyna dolna
- P1 – pośladkowy pierwszy (krótki); pacjent zwykle znajduje się w pozycji stojącej, mierzy się odległość między krętarzem większym kości udowej, a szparą pośladkową. Wynik dotyczy głównie masy mięśni pośladkowych;
- P1 – pośladkowy pierwszy (długi); pozycja w zależności od sytuacji, gdyż pacjent może znajdować się zarówno w leżeniu bokiem, jak i w pozycji stojącej. Mierzy się odległość od szpary pośladkowej do spojenia łonowego;
- U1 – udowy pierwszy; pozycja stojąca lub w leżeniu tyłem. Fizjoterapeuta dokonuje pomiaru uda w najgrubszym miejscu. Jest to pomiar masy mięśni przywodzicieli, mięśni kulszowo-goleniowych, mięśnia czworogłowego uda;
- U2 – udowy drugi; pozycja jak wyżej, fizjoterapeuta mierzy obwód uda 6 cm od podstawy rzepki;
- K – kolanowy; pozycja stojąca lub leżąca tyłem, pomiaru obwodu dokonuje się na wysokości szpary stawu kolanowego. Pomiar dotyczy stawu kolanowego i stawu rzepkowo-udowego;
- G1 – goleniowy pierwszy; pozycja jak wyżej, fizjoterapeuta mierzy obwód podudzia w najgrubszym miejscu;
- G2 – goleniowy drugi; pozycja jak wyżej, pomiaru dokonuje się tuż nad kostkami goleni (pomiar stawu skokowo-goleniowego).
Zobacz również: Pomiary obwodów – kończyna górna.
Jak często dokonywać pomiarów obwodów?
Częstotliwość wykonywania pomiarów obwodów kończyn uzależniona jest od wielu czynników. Przede wszystkim od stanu zdrowia i celu, w którym sprawdza się obwody. U pacjentów w trakcie terapii lub rekonwalescencji można dokonywać pomiarów raz w tygodniu bądź po każdej wizycie u specjalisty. Natomiast osoby trenujące zazwyczaj mierzą obwody raz w miesiącu, aby określić szybkość przyrostu masy mięśniowej.
Dodatkowe uwagi
Dokonując pomiaru U1, po znalezieniu największego obwodu należy zaznaczyć jego odległość od podstawy rzepki, ponieważ podczas pomiaru na drugiej kończynie wpierw konieczne jest przeniesienie zaznaczonej odległości. Dopiero później można dokonać pomiaru dla drugiej kończyny. Ta sama zasada obowiązuje podczas pomiaru G1.
Pomiar U2 jest szczególnie przydatny w praktyce lekarskiej i fizjoterapeutycznej, gdyż bardzo duża część dysfunkcji w obrębie kończyny dolnej wiąże się z osłabieniem lub zanikiem głowy przyśrodkowej mięśnia czworogłowego. Pomiar ten szczególne zastosowanie znajduje w ortopedii.
W przypadku pomiaru P1 długiego warto pamiętać, że pacjent może samodzielnie przyłożyć taśmę centymetrową do spojenia łonowego. Nie jest to błędem, a często zwiększa komfort badanego.
Badanie, jakim jest pomiar obwodów znajduje zastosowanie między innymi w urazach ortopedycznych (skręcenia, zwichnięcia oraz wszelkie kontuzje wiążące się z obrzękami bądź zanikiem mięśni), w przypadku obrzęków limfatycznych, chorób reumatycznych czy tych powodujących osłabienie (lub nawet zanik) mięśni. Ciekawostką jest, że niektórych z tych pomiarów często dokonują osoby aktywne fizycznie w celu obserwacji przyrostu masy mięśniowej. Ściśle wiąże się to ze sportowym trybem życia (głównie sporty sylwetkowe i siłowe).
Polecane produkty:
|
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
|
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Zembaty A., Kinezyterapia, Tom I, Wydawnictwo Kasper, Kraków 2002.
