Lutropina (hormon luteinizujący, LH) należy do hormonów tropowych wydzielanych przez przedni płat przysadki mózgowej.
Budowa lutropiny
Lutropina zbudowana jest z podjednostek alfa i beta. To glikoproteiny zawierające heksozy: mannozę i galaktozę, heksozoaminy: N-acetylogalaktozaminę i N-acetyloglikozaminę oraz metylopentozę fruktozy. Ponadto w ich budowie można wyróżnić kwas sialowy.
Węglowodany obecne w cząsteczce zwiększają moc działania związku poprzez wyraźne zwolnienie metabolizmu. Półokres rozpadu hormonu luteinizującego wynosi u człowieka około 60 minut.
Lutropina – synteza
Za syntezę hormonu luteinizującego odpowiadają komórki gruczołowe przedniego płata przysadki mózgowej. Kiedy poziom krążących steroidów płciowych jest niski, przysadka mózgowa wydziela hormon luteinizujący (oraz folikulotropowy). Kiedy wzrośnie wydzielanie steroidów, ujemne sprzężenie zwykle hamuje uwalnianie gonadotropin. Androgeny zawsze podtrzymują ujemne sprzężenie zwrotne dla uwalniania gonadotropin. W związku czym, jeśli wzrasta poziom androgenów wydzielanie LH maleje.
Ciekawostką jest, że wysokie stężenie estrogenów może działać zarówno pobudzająco, jak i hamująco. Niski poziom estrogenu nie wywołuje efektu sprzężenia zwrotnego, a umiarkowane jego stężenie powoduje ujemne sprzężenie zwrotne. Z kolei jeśli poziom estrogenu gwałtownie wzrośnie do wartości progowej i zostanie podwyższony przynajmniej przez 36 godzin, sprzężenie zwrotne przełącza się z ujemnego na dodatnie, a uwalnianie LH zostaje pobudzone.
U kobiet od około 35. roku życia zaczyna wzrastać stężenie hormonu luteinizującego. U mężczyzn zaś nie zaznacza się zwiększenia tego stężenia, lecz występują zmiany w ich pulsacyjnym wydzielaniu z części gruczołowej przysadki.
Funkcje hormonu luteinizującego
Lutropina pełni ważne funkcje zarówno u osobników płci żeńskiej, jak i męskiej.
U mężczyzn kontroluje wydzielanie testosteronu. Po związaniu się lutropiny z receptorem błonowym komórek śródmiąższowych jądra dochodzi do aktywacji cyklazy adenylowej, zwiększenia cyklicznego AMP w tych komórkach i zwiększonego wydzielania testosteronu.
Natomiast u kobiet odpowiada za końcowe dojrzewanie pęcherzyków, a także wydzielanie przez nie estrogenów. Nadzoruje również owulację, wstępne kształtowanie się ciałka żółtego i sekrecję progesteronu.
Badanie lutropiny
Stężenie lutropiny w organizmie można z łatwością oznaczyć podczas badania krwi. Wskazaniem do takiego badania może być np.:
- nieregularność menstruacji u kobiet;
- diagnostyka oraz leczenie przyczyn niepłodności;
- podejrzenie patologii w obrębie przysadki mózgowej;
- hipogonadyzm;
- chęć monitorowania prawidłowego przebiegu owulacji.
Decydując się na badanie krwi pod kątem oceny poziomu lutropiny warto pamiętać, że stężenie tego hormonu waha się w zależności od etapu cyklu miesiączkowego. Najwyższe stężenie odnotowujemy w okresie okołoowulacyjnym – wówczas należy wykonać badanie, jeśli celem jest ocena przebiegu owulacji. W innych przypadkach zaleca się wykonanie badania krwi na początku pierwszej połowy cyklu lub końcówką drugiej połowy.
Bibliografia
- Ganong W., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017.
- Silverthorn D., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
- Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
Polecane produkty:
Spirulina 100% naturalna
Spirulina platensis - alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych takich jak m.in. białko, witaminy, minerały, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej... | |
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |