Tracheotomia to prosty zabieg chirurgiczny polegający na udrożnieniu dróg oddechowych poprzez wytworzenie w tchawicy otworu, przez który zostanie wprowadzona sterylna rurka doprowadzająca powietrze. Omija ona więc krtań, gardło i nos, utrzymując pacjenta przy życiu. Metoda może mieć charakter trwały (pacjent wymaga takiej formy oddychania przez całe życie) lub czasowy (po pewnym czasie rurka jest wyjmowana, a rana zszywana).
Na czym polega tracheotomia?
Tracheotomia jest wciąż niezwykle popularną metodą operacyjną zapewniającą utrzymanie drożności dróg oddechowych pacjenta. Można ją wykonać ze wskazań nagłych lub jako zabieg planowy. Tracheotomię przezskórną nierzadko wykonuje się w oddziale intensywnej terapii przy łóżku pacjenta. Zabieg polega na chirurgicznym przecięciu skóry i struktury tchawicy, a następnie na wprowadzeniu do jej światła rurki tracheotomijnej. Zapewnia ona możliwość sprawnej wymiany gazowej z ominięciem nosa, gardła i krtani. Jeśli zabieg jest planowany, odbywa się w znieczuleniu ogólnym, rzadziej w znieczuleniu miejscowym. Jeśli natomiast jest procedurą ratującą życie w stanach nagłych, może nie być czasu na wykonanie znieczulenia. Cały zabieg trwa maksymalnie kilka minut.
Tracheotomia a tracheostomia
Oba pojęcia często stosuje się zamiennie, co stanowi spory błąd. Tracheotomią nazywa się bowiem sam zabieg. Procedurę umieszczania rurki wewnątrz tchawicy, natomiast tracheostomia to nazwa odnosząca się do otworu powstałego wskutek nacięcia tkanek.
Tracheotomia – wskazania
Współcześnie wskazania do tracheotomii dzieli się na 3 podstawowe grupy:
- I – zaburzenia drożności dróg oddechowych;
- II – schorzenia wymagające zapewnienia wentylacji i stosowania oddechu wspomaganego;
- III – schorzenia wymagające stałego usuwania zalegającej w drogach oddechowych wydzieliny.
Wszystkie powyższe sytuacje mogą wystąpić przy urazach głowy przebiegających z utratą przytomności, mechanicznym zgnieceniu tkanek gardła i krtani, przewlekłych chorobach układu oddechowego czy zaawansowanych dystrofiach mięśniowych. Konieczność tracheotomii może też pojawić się w zaawansowanych zaburzeniach neurologicznych, w których przebiegu doszło do porażenia lub uszkodzenia nerwów zaopatrujących mięśnie krtani i mięśnie gardła.
Tracheotomia – przeciwwskazania
Jako że tracheotomia jest przeważnie zabiegiem ratującym życie, istnieje niewiele przeciwwskazań do jej wykonania. Nawet przy ciężkim stanie zdrowia, u dzieci lub u kobiet ciężarnych korzyści z zastosowania rurki tracheotomijnej mogą być większe niż ewentualne zagrożenia i powikłania z tym związane. Praktycznie jedynymi przeciwwskazaniami do zabiegu są:
- poważne infekcje skóry w okolicy szyi, gdzie powinno zostać wykonane nacięcie;
- choroba nowotworowa krtani;
- uwięźnięcie ciał obcych w krtani lub tchawicy;
- istotne osoczowe zaburzenia krzepnięcia krwi;
- znaczna niewydolność oddechowa.
Decyzję o wykonaniu zabiegu zawsze podejmuje lekarz.
Tracheotomia – skutki uboczne
Powikłania przedłużonej intubacji są wieloczynnikowe i mogą być konsekwencją czynników miejscowych związanych z rurką intubacyjną, przedłużonym jej utrzymywaniem w drogach oddechowych, jak również rezultatem powikłań zranionej błony śluzowej krtani i tchawicy. U niektórych pacjentów pojawić mogą się:
- uszkodzenie błony śluzowej tchawicy przebiegające z owrzodzeniem krtani;
- niedokrwienie tchawicy;
- martwica strun głosowych;
- powstanie zwężeń w miejscu ucisku tkanek przez rurkę;
- uszkodzenie nerwu krtaniowego wstecznego;
- uszkodzenie chrząstki pierścieniowatej;
- wytworzenie przetoki tchawiczo-przełykowej;
- odma opłucnowa;
- aspiracja treści żołądkowej i zachłystowe zapalenie płuc.
Ryzyko powikłań znacznie wzrasta przy intubacjach długotrwałych, powyżej 2 tygodni. Dodatkowymi czynnikami ryzyka są: otyłość, palenie papierosów, niedożywienie, zażywanie niektórych leków, ogólny zły stan zdrowia, słaba odporność (np. w przebiegu AIDS).
Polecane produkty:
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... | |
Spirulina 100% naturalna
Spirulina platensis - alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych takich jak m.in. białko, witaminy, minerały, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Korpas-Wasiak M., Śmiechowicz K., Machała W., Lesiak P., Tracheotomia w oddziałach intensywnej terapii, Anestezjologia i Ratownictwo, 8/2014.
- Piorun J., Poradnik pielęgnacji pacjenta z rurką tracheostomijną w warunkach domowych, Radom.
- Jankowska P., Kikolska M., Kochman D., Głowacka M. Pielęgnacja pacjenta z rurką tracheotomijną po leczeniu chirurgicznym nowotworu krtani – studium przypadku w oparciu o ICNP, Płock, 2017.