Makrofagi to komórki układu odpornościowego (układu immunologicznego), pełniące istotną rolę w obronie organizmu przed patogenami, a także uczestniczące w gojeniu się ran oraz utrzymywaniu homeostazy tkanek. Są fenotypowo wysoce plastycznymi komórkami, zmieniającymi swoją fizjologię pod wpływem otaczającego je środowiska.
Makrofagi – co to są?
Makrofagi są charakterystycznymi komórkami układu immunologicznego, biorącymi udział w zachowaniu wysokiej odporności, prezentującymi antygen. Tak naprawdę są grupą bardzo mocno zróżnicowaną. W szpiku kostnym makrofagi występują w wyspach erytroblastycznych jako główny regulator procesu dojrzewania erytrocytów oraz w niszach hematopoetycznych komórek macierzystych i progenitorowych, wpływając na ich przemieszczanie. Z kolei w węzłach chłonnych wyróżnia się makrofagi zatoki podtorebkowej oraz makrofagi zatoki rdzeniowej i rdzenia węzła. Te pierwsze wykazują wysoką zdolność fagocytarną wobec patogenów pochodzących z limfy, zaś makrofagi części rdzeniowej podtrzymują przeżycie komórek plazmatycznych (tzw. krótkożyjących).
Makrofagi stanowią populację komórek pochodzącą od prekursorów monocytów krwi i przechodzącą specyficzne zróżnicowanie w zależności od cech mikrośrodowiska, w którym się znajdują. Czas przeżycia makrofagów jest także mocno zróżnicowany i wynosi od kilku godzin do kilku lat.
Makrofagi – funkcje
Makrofagi są ważne zarówno w odporności wrodzonej, jak i nabytej (adaptacyjnej). Wykazują działanie ochronne, a także patogenne w organizmie człowieka. Jako komórki prezentujące antygen mają zdolność ekspresji molekuł HLA klasy II oraz molekuł stymulujących i/lub hamujących aktywność limfocytów T. Odpowiadają też za utrzymywanie stanu homeostazy w tkankach, w szczególności dzięki swoim własnościom fagocytarnym oraz typowej ekspresji wielu receptorów na błonie komórkowej.
Mówiąc w znacznym uproszczeniu, w ciele człowieka wyróżnić można 2 podstawowe typy komórek:
- makrofag M1 – pośredniczą w odpowiedzi immunologicznej i reakcjach przeciwnowotworowych. Główne funkcje makrofagów M1 to fagocytoza i niszczenie bakterii, eliminacja komórek nowotworowych oraz produkcja cytokin prozapalnych;
- makrofag M2 – mają właściwości supresyjne, takie jak obniżanie odporności antynowotworowej podczas poprawy gojenia się ran. Ich najważniejszą rolą jest uczestnictwo w rozwoju nowotworów, czyli w ich progresji, co dotyczy zarówno guzów litych, jak i nowotworów układu krwiotwórczego.
Ponadto każdy powyższy rodzaj makrofagów może mieć swoje podtypy. Dlatego mówi się, że są one jednymi z najbardziej zróżnicowanych komórek w organizmie człowieka. Ciekawostką jest, że trwają próby leczenia nowotworów traktujące makrofagi jako cel terapeutyczny.
Monocyty
Monocyty to inaczej makrofagi tkankowe – największe krwinki białe (leukocyty) we krwi obwodowej. Przenikają do krwi ze szpiku kostnego i żyją tam przez około 72 godziny. Po upływie tego czasu przedostają się do tkanek, przekształcając się w makrofagi tkankowe, które nie mają zdolności ponownego wniknięcia do układu krążenia. Makrofagi tkankowe obejmują komórki Kupffera w wątrobie, płucne makrofagi pęcherzykowe oraz komórki mikrogleju.
Normy makrofagów w organizmie
Nie istnieje odgórnie przyjęty poziom makrofagów uznawany za prawidłowy. Stan zdrowia ocenia się jednak na podstawie poziomu monocytów, z których różnicują się makrofagi. Przyjmuje się ich normę w zakresie 30-800 /ul, co daje 3-8%. Zbyt wysoki poziom monocytów nazywa się monocytozą, co z reguły wskazuje na rozwijający się w organizmie stan zapalny lub infekcję. Natomiast zbyt niski poziom monocytów może wskazywać na przewlekły stres, nerwicę, depresję, wyczerpanie organizmu. Oba przypadki muszą być jednak zdiagnozowane przez lekarza, który przeanalizuje dodatkowo pozostałe wyniki badań krwi.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Silverthorn D., Fizjologia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
- Kopeć-Szlęzak J., Makrofagi i ich rola w układzie krwiotwórczym, Journal of Transfusion Medicine and Hemostasis, 3/2014.
- Nowicka A., Leszczyńska M., Kaczmarek M., Wierzbicka M., Sikora J., Rola makrofagów w przewlekłym zapaleniu zatok przynosowych – przegląd literatury, Postępy w chirurgii głowy i szyi, 1/2016.
