Pałeczka ropy błękitnej (łac. Pseudomonas aeruginosa) to bakteria wywołująca poważne zakażenia szpitalne, szczególnie u pacjentów długotrwale hospitalizowanych, osób starszych oraz z osłabioną odpornością. Zakażenia są trudne do leczenia ze względu na często występującą antybiotykooporność. Powodują rozwój między innymi infekcji wsierdzia, ucha środkowego, układu moczowego, kości i stawów, układu oddechowego, a także wiele innych.
Pałeczka ropy błękitnej – charakterystyka
Pałeczka ropy błękitnej to bakteria Gram-ujemna o wymiarach 0,5-0,8 μm. Bytuje głównie w glebie oraz w wodzie, znacznie rzadziej znaleźć ją można na skórze zwierząt i powierzchni roślin. Charakterystyczną jej cechą jest zdolność tworzenia barwników, czyli substancji odpowiadających za jej kolor, od którego pochodzi nazwa patogenu. W 2000 roku naukowcy poznali dokładnie cały genom bakterii – zawiera on 5570 genów, które tworzy nawet do 6,6 miliona par zasad.
Pałeczka ropy błękitnej jest drobnoustrojem ruchliwym, ponieważ posiada jedną rzęskę umieszczoną na biegunie. Nie tworzy przetrwalników i nie fermentuje laktozy. Optymalną temperaturą do jej wzrostu i rozwoju jest 37 stopni Celsjusza, a więc w przypadku człowieka stan podgorączkowy.
Zakażenie pałeczką ropy błękitnej
Pałeczki ropy błękitnej znaleźć można głównie w obrębie jamy nosowej, dlatego jej rozprzestrzenianie się odbywa się drogą kropelkową. Szczególnie narażone są osoby z obniżoną odpornością, a wśród czynników ryzyka występują:
- choroby przewlekłe, takie jak nowotwory, cukrzyca, neutropenia, mukowiscydoza czy choroby hematologiczne;
- oparzenia;
- długotrwałe hospitalizowanie;
- narkomania;
- cewnikowanie lub stosowanie rurek intubacyjnych;
- różnego rodzaju zaburzenia odporności, zwłaszcza AIDS.
Patogeneza zakażenia obejmuje natomiast 3 etapy. Najpierw bakterie kolonizują organizm, przyczepiając się do komórek ludzkich, dzięki czemu mogą wniknąć w różne miejsca w ustroju. Następnie miejsce ma inwazja, czyli zaburzenie funkcjonowania układu immunologicznego. Na końcu rozwija się zakażenie uogólnione – pałeczki ropy błękitnej rozprzestrzeniają się po całym ustroju poprzez krew.
Pałeczki ropy błękitnej – objawy zakażenia
Obraz kliniczny zakażenia zależy głównie od tego, który układ zostanie zajęty przez bakterię. Bardzo często diagnozuje się zakażenie układu oddechowego, co objawia się między innymi gorączką, dreszczami, ciężkimi dusznościami, kaszlem i sinicą. Pacjent może odkrztuszać wydzielinę. Przy zapaleniu wsierdzia pojawia się gorączka i ogólne, skrajne osłabienie organizmu. Typowy jest tzw. objaw Janewaya, czyli niewielkie i bezbolesne rumieniowe zmiany skórne na dłoniach i stopach.
Pałeczka ropy błękitnej może także wywołać zakażenie ośrodkowego układu nerwowego, co manifestuje się najczęściej zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych lub ropniem mózgu. W praktyce omawiane bakterie mogą przyczynić się do infekcji dowolnej struktury w organizmie.
Leczenie zakażeń pałeczką ropy błękitnej
Zakażenia wywołane przez omawianą bakterię bywają bardzo trudne do leczenia ze względu na jej wysoką oporność na antybiotyki oraz zdolność do szybkiego przystosowywania się do zmiennych warunków otoczenia. Dodatkowo, w konsekwencji nadużywania i nieprawidłowego stosowania antybiotyków i chemioterapeutyków dochodzi do szybkiego rozprzestrzeniania się szczepów lekoopornych. Właśnie dlatego podstawą terapii zakażeń pałeczką ropy błękitnej jest wczesne rozpoznanie i wdrożenie celowanego leczenia, które jest poprzedzone wykonaniem antybiogramu. Należy mieć na uwadze, że pałeczki nie są wrażliwe na standardowe środki odkażające.
U niektórych pacjentów możliwe jest całkowite wyleczenie zakażenia, u innych jednak infekcja pałeczką ropy błękitnej prowadzi do śmierci. Największym odsetkiem śmiertelności obarczone są szczególnie zakażenia ran oparzeniowych, posocznica oraz zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Aby uniknąć zakażenia (gdy istnieje jego ryzyko) można zdecydować się na szczepienie. Współcześnie dostępna jest szczepionka przeciwko pałeczce ropy błękitnej, w skład której wchodzą połączone w równych objętościach supernatanty zawierające antygeny strukturalne i pozakomórkowe zabitych szczepów tych bakterii.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Urbanowicz P., Gniadkowski M., „Ciężkozbrojny” Pseudomonas Aeruginosa: mechanizmy lekooporności i ich tło genetyczne, Problem Nauk Biologicznych, 1/2017.
- Zaremba M., Borowski J., Mikrobiologia lekarska, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2013.
