Spirometria to badanie służące do oceny sprawności wentylacyjnej układu oddechowego. Mierzy składowe objętości powietrza w płucach oraz szybkość przepływu powietrza przez drogi oddechowe zarówno podczas wdechu, jak i wydechu. Wzajemne stosunki przepływu i objętości określają prawidłowość lub ewentualne odchylenia od normy w czynności wentylacyjnej płuc. Badanie wykonuje się przy użyciu spirometru, czyli specjalnego urządzenia pomiarowego.
Na czym polega spirometria?
Podczas badania spirometrycznego mierzy się objętość i pojemność płuc, a dokładniej następujące parametry:
- TV – objętość oddechowa;
- ERV – zapasowa objętość wydechowa;
- IRV – zapasowa objętość wdechowa;
- IC – pojemność wdechowa;
- VC – pojemność życiowa;
- VC max. – maksymalna pojemność życiowa podczas pomiaru;
- RV – objętość zalegająca;
- FRC – czynnościowa objętość zalegająca.
Są to tzw. pomiary statyczne. Pomiary dynamiczne odnoszą się do objętości i pojemności płuc podczas manewrów oddechowych szybkich i nasilonych. Badanie odbywa się w pozycji siedzącej. Pacjent wkłada do ust ustnik aparatu i szczelnie obejmuje go wargami. Następnie wystarczy dokładnie wykonywać polecenia osoby przeprowadzającej spirometrię. Początkowo oddycha się spokojnie, po czym na dany znak pacjent nabiera maksymalną ilość powietrza do płuc i wykonuje najszybszy możliwy wydech. Takich poleceń jest kilka, a wykonanie ich wszystkich umożliwia dokładną ocenę powyższych parametrów.
Spirometria – jak się przygotować?
Do badania spirometrycznego należy odpowiednio się przygotować. Na godzinę przed nim powinno się zaprzestać palenia papierosów, na 2 godziny przed unikać spożywania dużych posiłków, natomiast pół godziny wcześniej unikać aktywności fizycznej. Jeszcze w dniu umawiania się na badanie należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach. Może się bowiem okazać konieczne odstawienie niektórych z nich.
Spirometria – wskazania
Badanie oceniające czynność układu oddechowego wykonujemy w następujących przypadkach:
- pacjenci z objawami chorób układu oddechowego;
- pacjenci w grupie ryzyka chorób układu oddechowego, a więc palacze, pracownicy zakładów, w których istnieje ryzyko ekspozycji na szkodliwe gazy i zanieczyszczenia powietrza oraz osoby z dodatnim wywiadem rodzinnym;
- monitorowanie i ocena przebiegu leczenia chorób układu oddechowego;
- po przeszczepie płuc lub innego narządu;
- przyjmowanie niektórych leków, których skutkiem ubocznym może być uszkodzenie narządów układu oddechowego;
- przed planowaną operacją, zwłaszcza w obrębie klatki piersiowej.
Dodatkowo spirometrię rutynowo wykonuje się przy podejrzeniu chorób takich jak przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) oraz astma oskrzelowa.
Zobacz również: Gazometria.
Spirometria – przeciwwskazania
Choć badanie jest uznawane za bezpiecznie i nieinwazyjne, nie zawsze może zostać wykonane. Bezwzględne przeciwwskazania do spirometrii to:
- tętniak aorty lub tętniak tętnic mózgowych;
- odwarstwienie siatkówki;
- przebyta operacja okulistyczna w ciągu ostatniego miesiąca;
- krwioplucie o nieznanej przyczynie;
- zwiększone ciśnienie wewnątrzczaszkowe;
- odma opłucnowa;
- niedawno przebyty zawał serca;
- niedawno przebyty udar mózgu.
Natomiast do przeciwwskazań względnych zaliczamy:
- demencję;
- wysiłkowe nietrzymanie moczu;
- przebyta operacja w obrębie jamy brzusznej lub klatki piersiowej;
- uporczywy, przewlekły kaszel.
Decyzję o wykonaniu badania podejmuje lekarz po dokładnym zapoznaniu się ze stanem zdrowia pacjenta.
Polecane produkty:
|
Czarnuszka (Nigella Sativa) w kapsułkach
Czarnuszka siewna to roślina, z której pozyskuje się olej o właściwościach potwierdzonych badaniami. W składzie zawiera m.in. niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), czyli takie, których organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i musimy dostarczać Zobacz więcej... |
|
Olej z czarnuszki siewnej w płynie
Naturalny, nierafinowany, tłoczony na zimno olej otrzymywany z nasion czarnuszki siewnej pochodzących z ekologicznych upraw. Wykorzystuje się go przy różnego rodzaju problemach skórnych ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Ostrowski S., Grzywa-Celińska A., Ocena jakości badania spirometrycznego u osób powyżej 80. roku życia, Gerontologia Polska, 1/2005.
- Zalecenia Polskiego Towarzystwa Ftyzjopneumonologicznego dotyczące wykonywania badań spirometrycznych, 2004.
- Krzych-Fałta E., Badanie spirometryczne – wczoraj i dziś, Alergia, 3/2020.
- Ziółkowska-Graca B., Spirometria praktycznie – jak wykorzystać badanie spirometryczne w diagnostyce i leczeniu chorób dróg oddechowych?, Pediatria i Medycyna Rodzinna, 9/2013.
