Gazometria to badanie diagnostyczne krwi służące do oznaczenia parametrów wymiany gazowej i równowagi kwasowo-zasadowej. Materiałem do badania jest zazwyczaj krew tętnicza, rzadziej żylna. Diagnostyka odbywa się w warunkach laboratoryjnych. Głównym zadaniem gazometrii jest diagnostyka niewydolności oddechowej oraz ocena wymiany gazowej u człowieka.
Badanie gazometria – na czym polega?
Oznaczenia dokonuje się z użyciem analizatora równowagi kwasowo-zasadowej, który za pomocą elektrod mierzy pH, ciśnienie parcjalne tlenu (P02) i ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla (PC02) oraz wylicza stężenie wodorowęglanów, nadmiar zasad (BE), stężenie C02 i wysycenie hemoglobiny (Hb) tlenem. Na samym początku należy pobrać krew, zwykle z tętnicy udowej lub przebiegającej wzdłuż nadgarstka bądź ramienia. U dzieci na ogół pobiera się krew z opuszka palca lub płatka ucha (próbka kapilarna). Do pobrania próbki krwi używa się specjalnej strzykawki heparynizowanej, musi ona zostać jak najszybciej zamknięta. Krew do badania nie może mieć najmniejszego kontaktu z powietrzem.
Po dokładnej analizie próbki w laboratorium pacjent otrzymuje wyniki. Gazometria określa normy dla każdego z wymienionych wyżej parametrów. Zarówno ich wzrost, jak i spadek są zjawiskami niepokojącymi.
Przygotowania do gazometrii
Nie ma konieczności wcześniejszego przygotowywania się do badania. Jedynym wyjątkiem są pacjenci poddawani terapii tlenowej, z której nie powinni korzystać na około 30 minut przed gazometrią.
Gazometria – normy
Prawidłowe normy dla krwi tętniczej prezentują się następująco:
- pH – 7,35-7,45;
- ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla – 32-45 mmHg;
- ciśnienie parcjalne tlenu – 10,00-13,33 kPa;
- standardowe stężenie wodorowęglanów – 21-25 mmol/l;
- nadmiar zasad we krwi – od -2,3 do +2,3 mEq/l
- wysycenie hemoglobiny tlenem – 95-98%;
- całkowita zawartość dwutlenku węgla w osoczu – 22-28 mmol/l.
Jeśli pH maleje, a ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla wzrasta, można podejrzewać kwasicę oddechową niewyrównaną lub częściowo wyrównaną. Z kolei jeśli maleje, zarówno stężenie wodorowęglanów jak i pH, można podejrzewać kwasicę nieoddechową. Zasadowica ma miejsce najprawdopodobniej wówczas, gdy stwierdzi się wzrost pH z jednoczesnym spadkiem ciśnienia parcjalnego dwutlenku węgla.
Gazometria u noworodków
Gazometria jest jednym z badań, którym poddawane są dzieci po urodzeniu, jednak nie wszystkie. Wskazaniem jest podejrzenie ZZO, czyli zespołu zaburzeń oddychania. Ma ona na celu ocenę wydolności procesu oddychanie, pozwala tym samym na wczesne wykrycie ewentualnych zaburzeń i wdrożenie odpowiedniego leczenia. W przypadku noworodków pobiera się krew pępowinową. U noworodków ocenia się jedynie 5 parametrów takich jak:
- pH;
- ciśnienie parcjalne tlenu;
- saturacja;
- stężenie wodorowęglanów;
- nadmiar zasad.
Gazometria – wskazania
W przypadku osób dorosłych wskazaniami do wykonania gazometrii są przede wszystkim:
- podejrzenie niewydolności oddechowej, np. w przebiegu przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POCHP) lub ciężkiego zapalenia płuc oraz monitorowanie stanu zdrowia pacjentów z tymi chorobami;
- podejrzenie i monitorowanie zaburzeń gospodarki kwasowo-zasadowej, np. u chorych na cukrzycę lub w stanie śpiączki hipoglikemicznej.
Gazometrię należy także wykonać u pacjentów pozostających w śpiączce oraz u tych, u których wystąpiła całkowita lub częściowa utrata świadomości.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Smuszkiewicz P., Jakieła-Sokołowska A., Interpretacja zaburzeń kwasowo-zasadowych u chorych w oddziale intensywnej terapii. Czy tradycyjne podejście jest wystarczające?, Anestezjologia i Ratownictwo, 5/2011.
- Smerek J., Gazometria krwi tętniczej, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2016.
- Hasan A., Praktyczny podręcznik interpretacji równowagi kwasowo-zasadowej, Wydawnictwo Medipage, Warszawa 2015.
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, tom I, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
