eFizjoterapia

Kwasica to stan charakteryzujący nagromadzenie kwaśnych produktów przemiany materii w tkankach oraz we krwi.

 

Rodzaje kwasicy

Wyróżnia się następujące rodzaje kwasicy:

  • oddechową;
  • metaboliczną – ta z kolei dzieli się na mleczanową i ketonową.

Kwasica oddechowa

Kwasica oddechowa to obniżenie pH krwi poniżej 7,35 spowodowane hiperkapnią. Hipowentylacja, nieuchronnie prowadząc do retencji dwutlenku węgla jest przyczyną hiperkapnii i kwasicy oddechowej. Dolegliwość może mieć charakter ostry lub przewlekły.

Objawy kliniczne spowodowane są nie tylko hiperkapnią, ale często współwystępują z hipoksemią i niewydolnością prawokomorową serca. W zależności od stopnia kompensacji pH krwi może być prawidłowe lub wyraźnie obniżone.

Kwasica nieoddechowa

Kwasica nieoddechowa (kwasica metaboliczna) to obniżenie pH krwi poniżej 7,35 spowodowane pierwotnym zmniejszeniem stężenia jonów HCO3-.

Obraz kliniczny zależy od przyczyny zaburzeń. W ciężkich i ostro przebiegających kwasicach nieoddechowych oprócz obniżonego pH stwierdza się hipokapnię będącą wyrazem kompensacyjnej hiperwentylacji. Kwasice substrakcyjne (spowodowane utratą zasad) przebiegają z hiperchloremią i prawidłową luką anionową, a kwasice addycyjne i retencyjne z prawidłową chloremią, lecz zwiększoną luką anionową.

Kwasica mleczanowa

To kwasica ze stężeniem kwasu mlekowego w surowicy powyżej 5 mmol/1. Kwasica i śpiączka mleczanowa występuje u chorych na cukrzycę rzadziej niż inne stany śpiączkowe, ale śmiertelność wynosi około 50%.

Do czynników predysponujących do rozwoju kwasicy mleczanowej zalicza się:

Sklep Spirulina
  • uszkodzenie narządów bogatokomórkowych lub hipoksję tkankową;
  • zatrucie etanolem (także wypicie większej ilości alkoholu) lub glikolem etylenowym;
  • duże dawki salicylanów.

Kwasica mleczanowa nie jest swoistym powikłaniem cukrzycy i najczęściej występuje u chorych we wstrząsie. Częściej się zdarza w cukrzycy typu 2, choć zaawansowana mikroangiopatia (zwłaszcza z niewydolnością nerek) może sprzyjać wystąpieniu kwasicy mleczanowej w cukrzycy typu 1.

Wyróżnia się następujące typy kwasicy mleczanowej skojarzonej z cukrzycą:

  • typ A – beztlenowa, występuje w stanach niedotlenienia tkankowego (sepsa, wstrząs, niewydolność serca);
  • typ B – tlenowa, towarzyszy ciężkim powikłaniom cukrzycy, np. kwasicy ketonowej, albo jest następstwem niewłaściwego stosowania metforminy.

Kwasica ketonowa

Kwasica ketonowa to ostry zespół zaburzeń przemiany węglowodanowej, tłuszczowej i białkowej, a także zaburzeń homeostazy organizmu. Pojawia się jako następstwo nagłego i znacznego niedoboru insuliny. Najczęściej schorzenie rozwija się w efekcie infekcji.

Do pozostałych przyczyn można zaliczyć:

Obraz kliniczny kwasicy ketonowej jest bardzo zróżnicowany. Zależy od wielu czynników, w tym: ewentualnych powikłań cukrzycy, wieku i ogólnego stanu zdrowia chorego czy szybkości narastania niewyrównania cukrzycy. Charakterystycznym objawem jest tak zwany oddech Kussmaula – w oddechu osoby chorej można wyczuć aceton.

Zobacz również: Śpiączka ketonowa.

Leczenie

Leczenie kwasicy zależy przede wszystkim od jej rodzaju i przyczyny. Kwasice oddechowe w pierwszej kolejności należy leczyć udrażniając drogi oddechowe. W ciężkich przypadkach stosuje się wentylację mechaniczną czy bierną tlenoterapię. Natomiast w przypadku kwasic metabolicznych ważne jest zarówno leczenie przyczynowe (np. dializa, podane insuliny itd.), jak i objawowe (regularne nawadnianie pacjenta, wyrównanie elektrolitów).

Pacjenci wykazujący kwasicę (bez względu na jej rodzaj) muszą być leczeni w warunkach szpitalnych. Wymagają oni stałej kontroli specjalistów.

Bibliografia

  1. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Tom I, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
  2. Górska-Ciebiada R., Barylski M., Ciebiada M., Stany nagłe w cukrzycy – cukrzycowa kwasica ketonowa i zespół hiperglikemiczno-hipermolalny, Anestezjologia i Ratownictwo, 5/2011.
Polecane produkty:
Spirulina Febico - naturalne witaminy i minerały najwyższej jakości
Naturalna alga, która dostarcza witaminy i minerały o wysokiej jakości i biodostępności. Zwiększa odporność, wpływa na regulację metabolizmu, dodaje energii oraz zmniejsza uczucie zmęczenia. Zawarta w niej biotyna poprawia stan włosów, paznokci i skóry ..Zobacz więcej...
Spirulina w proszku od bioalgi
Spirulina jest bogatym źródłem wielu składników odżywczych. Jej skład to wysokiej jakości białko pochodzenia roślinnego, witaminy, minerały (również pierwiastki śladowe), fitoskładniki (m.in. fikocyjanina, chlorofil, karotenoidy), kwasy tłuszczowe ...Zobacz więcej...
Rehabilitacja Wrocław