Bóle piersi są uciążliwym, lecz dość często występującym problemem zdrowotnym zwłaszcza w przypadku kobiet. Mogą wiązać się z wieloma czynnikami i występować na różnych etapach w życiu. Dolegliwość tą nazywa się fachowo mastalgią. Diagnostyką i leczeniem najczęściej zajmuje się lekarz ginekolog.
Bóle piersi – przyczyny
Do okresu pokwitania piersi niewiele się zmieniają. Ich rozwój rozpoczyna się pod wpływem hormonów jajnikowych, głównie estrogenów, które powodują powiększenie objętości tkanki gruczołowej. W rozwoju sutka biorą udział także inne hormony: kortyzol, tyroksyna, insulina, hormon wzrostu oraz czynniki wzrostowe. W związku z obecnością receptorów estrogenowych i progesteronowych tkanka gruczołowa sutka jest wrażliwa na działanie tych hormonów przez cały cykl miesiączkowy. Liczba receptorów estrogenowych jest mniejsza w fazie lutealnej, natomiast liczba receptorów progesteronowych utrzymuje się na stałym poziomie.
Można zatem śmiało stwierdzić, że to przede wszystkim zmiany w gospodarce hormonalnej prowadzą do bólu piersi. Pierwsze bóle piersi w życiu kobiety wiążą się z dojrzewaniem płciowym i wzrostem gruczołów piersiowych. Później dolegliwości bólowe mogą występować w przebiegu PMS (zespół napięcia przedmiesiączkowego) oraz podczas samej miesiączki (menstruacji). To także dość typowy objaw okresu menopauzy. We wszystkich wspomnianych sytuacjach kluczową rolę odgrywają hormony.
Wato też zaznaczyć, że bóle piersi mogą wiązać się z zupełnie innymi kwestiami, niemającymi wiele wspólnego z hormonami. Może być konsekwencją zbyt ciasnego, źle dobranego biustonosza, choroby nowotworowej piersi, przyjmowania niektórych leków, torbieli piersi, zapalenia gruczołów mlecznych. U mężczyzn ból piersi zwykle wskazuje na nowotwór, urazy lub ginekomastię. Jest jednak znacznie rzadszy, niż w przypadku kobiet.
Zobacz również: Połogowe zapalenie gruczołu sutkowego.
Rodzaje bólu piersi
W medycynie wyróżnia się 2 podstawowe rodzaje bólu piersi:
- mastalgia cykliczna – występuje u około 40% kobiet przed menopauzą, zwykle w 3 dekadzie życia. Dolegliwości nie pojawiają się podczas ciąży ani w okresie laktacji, ale mogą się utrzymywać przez wiele lat i ustąpić dopiero po menopauzie. Co ciekawe, ten rodzaj dolegliwości nie wiąże się ściśle z zespołem napięcia przedmiesiączkowego. Bóle z reguły lokalizują się obustronnie i są rozsiane. Kobiety opisują je jako przeszywające, kłujące, rwące, wywołujące uczucie ciężkości, z promieniowaniem do barku lub łopatki;
- mastalgia niecykliczna – dolegliwości bólowe mogą być jednostronne oraz trwać dłuższy czas bądź nawracać z krótszymi lub dłuższymi przerwami. Kobiety opisują je jako ostre, piekące, z towarzyszącym uczuciem lęku. Występują u kobiet w wieku przed- i pomenopauzalnym.
Warto też zaznaczyć, że bóle piersi mogą być rzutowane i pochodzić z zupełnie innych struktur, np. z pachowych węzłów chłonnych, mostka, płuc, mięśnia sercowego czy odcinka piersiowego kręgosłupa.
Diagnostyka bólu piersi
W pierwszej kolejności lekarz zbiera dokładny wywiad zdrowotny, w którym należy uwzględnić: nasilenie dolegliwości, długość ich trwania, związek z cyklem miesiączkowym, lokalizację i promieniowanie bólu, przebyte urazy, stosowane leki oraz aktywność fizyczną. Następnie wykonuje się badanie USG piersi, jak również węzłów chłonnych. Ewentualnie kieruje się pacjentkę na mammografię, jednocześnie oczekując na wyniki badań krwi. W przypadku pojawienia się podejrzanych zmian, wymagana jest biopsja i badanie histopatologiczne.
Bóle piersi – leczenie
Najważniejszym elementem leczenia jest wykluczenie procesu złośliwego (raka piersi). Jeśli zostanie on jednak potwierdzony, należy jak najszybciej wdrożyć leczenie onkologiczne, zazwyczaj chemioterapię, radioterapię oraz usunięcie gruczołu piersiowego z marginesem zdrowych tkanek. Jeśli jednak nie stwierdzi się nowotworu, leczenie także musi być przyczynowe, choć nie ma już takiego pośpiechu w jego wdrożeniu. Zazwyczaj rozważa się farmakoterapię oraz działania objawowe, np. ciepłe okłady, suplementację, masaż piersi, zmianę bielizny. W przypadku znacznego nasilenia dolegliwości i związanego z tym obniżenia jakości życia, wskazana jest konsultacja psychologa lub psychiatry.
Należy wiedzieć, że lekami pierwszego rzutu w leczeniu mastalgii (zarówno cyklicznej, jak i niecyklicznej) są leki przeciwbólowe, paracetamol oraz niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), np. diklofenak. Ciekawostką jest natomiast, że w przebiegu leczenia mastalgii cyklicznej korzystne działanie wykazują nasiona lnu (siemię lniane) i owoce niepokalanka. Spożywanie w diecie nasion lnu traktuje się jak leczenie pierwszego rzutu.
Polecane produkty:
|
Koenzym Q10 kapsułki
Koenzym Q10 to jeden z najważniejszych antyoksydantów. Nie tylko tylko chroni organizm przed wolnymi rodnikami. Bierze on również udział w każdej, podstawowej funkcji komórki ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Grzechocińska B., Bóle piersi związane i niezwiązane z cyklem miesiączkowym, Ginekologia po Dyplomie, 6/2018.
- Przybył A., Stetkiewicz T., Morawiec Z., Ból piersi jako problem diagnostyczny i kliniczny, Przegląd Menopauzalny 2004; 4: 65–67.
- Pertyński T., Stachowiak G., Mastalgia – poważny problem u kobiet w wieku przedmenopauzalnym, Przegląd Menopauzalny, 1/2013.
