Połogowe zapalenie gruczołu sutkowego u kobiet ma miejsce zwykle między drugim, a piątym tygodniem po porodzie. Jednak może pojawić się na każdym etapie laktacji i trwa przeważnie od 2 do 6 dni. Zdarza się, że w niektórych przypadkach może przybrać postać przewlekłą. To najczęstsza dolegliwość okresu laktacji – szacuje się, że dotyczy około 10% karmiących matek. Ryzyko powikłań zmniejsza podanie antybiotyków oraz nieprzerwanie karmienia. Niezwykle pomocna jest fizjoterapia.
Przyczyny
Główną przyczyną zapalenia gruczołu sutkowego jest zastój w przewodach mlecznych, co jest spowodowane zwykle nieprawidłowym opróżnianiem piersi podczas karmienia lub pęknięciami w obrębie brodawki. Mikrourazy brodawki sprawiają, że do gruczołu sutkowego przedostają się bakterie. Do innych przyczyn zalicza się:
- nadprodukcja pokarmu (spowodowana jego niepotrzebnym odciąganiem);
- uraz piersi;
- zastój pokarmu;
- zbyt mała częstotliwość opróżniania piersi (lub karmienia);
- nieprawidłowe odżywianie;
- przebyte wcześniej stany zapalne w obrębie piersi.
W skrajnych przypadkach proces zapalny może obejmować całą pierś.
Zapalenie gruczołu sutkowego – leczenie
Leczenie składa się z fizjoterapii (głównie zabiegi fizykalne oraz masaże), a także z postępowania zachowawczego. Przestrzegając poniższych rad często można uchronić się od rozwoju stanu zapalnego. Leczenie zachowawcze obejmuje:
- częste zmiany pozycji do karmienia;
- częste karmienie, zaczynając od piersi chorej (bardziej narażonej na wystąpienia stanu zapalnego);
- w razie konieczności stosowanie leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych;
- w razie konieczności poprawa techniki karmienia;
- częsty odpoczynek;
- okłady z liści kapusty na piersi.
Fizykoterapia
Do zabiegów fizykalnych przynoszących znaczne korzyści podczas leczenia połogowego zapalenia gruczołu sutkowego u kobiet zalicza się między innymi:
- Okłady ciepłe i zimne – przed karmieniem należy wykonać ciepłe okłady w celu rozszerzenia i udrożnienia przewodów mlekowych. Substancja będzie sprawniej wypływać, a co się z tym wiąże, karmienie nie będzie tak bolesne. Po karmieniu należy zastosować okłady zimne, w celu zmniejszenia dolegliwości bólowych (działanie znieczulające).
- Ultradźwięki – należy je wykonywać godzinę przed karmieniem w celu działania przeciwbólowego, a także aby poprawić ukrwienie i trofikę tkanek. Zalecana dawka wynosi 0,3-0,5 W/cm2, natomiast natężenie 1 MHz. Czas trwania waha się w przedziale 3-5 minut. Należy pamiętać, że dziennie można wykonać tylko jeden zabieg tego typu.
- Naświetlanie promieniowaniem podczerwonym – w zależności od potrzeb pacjentki. Jeśli celem jest efekt przeciwbólowy należy zastosować filtr niebieski, natomiast jeśli działania się skierowane na zmniejszenie stanu zapalnego, zaleca się użycie filtru czerwonego. Czas trwania naświetlania wynosi do 3 minut w stanach ostrych oraz do 8 minut w stanach przewlekłych. Odległość promiennika od ciała dopierana jest według subiektywnych odczuć pacjentki (powinna czuć przyjemne ciepło).
Masaż
Bardzo dobry efekt przeciwbólowy uzyskuje się w przypadku regularnego wykonywania masażu. Należy pamiętać, aby nie stosować intensywnych technik ugniatania czy oklepywania. Masaż powinien składać się z delikatnych ruchów głaskających i rozcierających.
Zobacz również: Jak wykonać masaż?
Klasyczny masaż w okresie karmienia piersią prezentuje się następująco:
- wstęp: głaskanie dekoltu całą powierzchnią dłoni od mostka w kierunku ramion, głaskanie ramion oraz karku;
- część właściwa: ruch ósemkowy wokół piersi, głaskanie od mostka w kierunku pachy, delikatny ruch rolowania na zmianę z przegłaskiwaniem, delikatne rozcieranie ruchami okrężnymi od sutka do zewnątrz;
- zakończenie: powtórzenie wstępu.
Masaż powinien omijać brodawkę sutkową.
Bibliografia
- Kasprzak W., Mańkowska A., Fizykoterapia, medycyna uzdrowiskowa i SPA, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.
- Lewandowski G., Masaż u kobiet w okresie przygotowania do ciąży, w czasie ciąży i połogu – sposoby wykonywania, wskazania i przeciwwskazania, Ginekologia po dyplomie, 01/2012.
Polecane produkty:
|
Ciepły / zimny okład
Ciepły-zimny okład do wielokrotnego stosowania firmy Mueller to idealne rozwiązanie na wszelkiego rodzaju kontuzje czy urazy. Zobacz więcej... |
