Mięsień dźwigacz łopatki (łac. musculus levator scapulae) posiada kształt wydłużonego trójkąta. Leży na bocznej powierzchni szyi między górnym kątem łopatki, a górną połową kręgów szyjnych. Przykrywa go mięsień mostkowo-obojczykowo-sutkowy, mięsień czworoboczny i skóra.
Mięsień dźwigacz łopatki – przyczepy
Mięsień ten rozpoczyna się czterema wiązkami na guzkach tylnych wyrostków poprzecznych od C1 do C4. Wiązki te, z których pierwsza jest najsilniejsza, biegną równolegle ku dołowi, do tyłu oraz bocznie. Następnie przyczepiają się na górnym odcinku brzegu przyśrodkowego łopatki, począwszy od kąta górnego, aż do trójkąta grzebienia.
Można zatem podsumować:
- przyczep początkowy (pp) – guzki tylne wyrostków poprzecznych C1-C4;
- przyczep końcowy (pk) – górny kąt łopatki, górna część brzegu przyśrodkowego łopatki.
Mięsień dźwigacz łopatki – funkcje
Mięsień dźwigacz łopatki współpracuje z górną częścią mięśnia czworobocznego, podciągając łopatkę ku górze i przyśrodkowo. Dodatkowo obraca ją w ten sposób, że dolny kąt kieruje się przyśrodkowo, a wyrostek barkowy bocznie (tak samo jak mięsień równoległoboczny).
Przy ustalonej obręczy kończyny górnej działając jednostronnie zgina kręgosłup w odcinku szyjnym ku bokowi. Z kolei jeśli działa obustronnie, zgina go ku tyłowi.
Unerwienie
Unerwienie mięsień dźwigacz łopatki zawdzięcza gałązkom splotu szyjnego od C2 do C3 oraz nerwowi grzbietowemu łopatki. Na mięśniu dźwigaczu łopatki leży nerw dodatkowy.
Unaczynienie
Za unaczynienie tego mięśnia odpowiadają tętnice szyjna wstępująca, tętnica kręgowa, tętnica poprzeczna szyi. Wszystkie one odchodzą od tętnicy podobojczykowej.
Mięsień dźwigacz łopatki – palpacja
Pacjent powinien przyjąć pozycję początkową do badania, czyli siada i kładzie rękę na okolicę krzyżową. Fizjoterapeuta stoi za pacjentem. Jedną ręką stabilizuje bark pacjenta, natomiast drugą przykłada powyżej i przyśrodkowo w stosunku do kąta górnego łopatki.
Etapy palpacji są następujące:
- pacjent wykonuje delikatne unoszenie łopatki w stawie łopatkowo-żebrowym – ruch powinien mieć niewielką amplitudę, a fizjoterapeuta powinien wyczuć palpacyjnie napinanie tego mięśnia pod mięśniem czworobocznym;
- fizjoterapeuta kontynuuje palpację w kierunku górnego przyczepu mięśnia z zastosowaniem techniki pociągania prostopadłego do kierunku przebiegu włókien mięśniowych;
- palpację należy wykonywać możliwie najdalej w kierunku górnym;
- po zlokalizowaniu mięśnia dźwigacza łopatki poleca się pacjentowi rozluźnienie go i przystępuje się do palpacji napięcia spoczynkowego mięśnia.
Neuropatia nerwu grzbietowego łopatki
Neuropatia nerwu grzbietowego łopatki jest schorzeniem dotyczącym głównie sportowców, jednak może wystąpić u każdej osoby.
Objawy
Typowym objawem neuropatii nerwu grzbietowego łopatki są dolegliwości bólowe odczuwane głównie wzdłuż przyśrodkowego brzegu łopatki. Ból ten promieniuje do bocznej powierzchni ramienia oraz przedramienia, ponieważ właśnie tak przebiega nerw grzbietowy łopatki.
Nierzadko widoczny jest obrzęk w okolicy nadobojczykowej, a chory trzyma głowę sztywno (zwykle jednocześnie pochyla ją do boku). Palpacją stwierdza się bolesność mięśnia czworobocznego, jednak najbardziej patognomoniczna tkliwość dotyczy dolnych 2/3 mięśnia pochyłego środkowego. Niejednokrotnie ucisk w tym miejscu powoduje silny i promieniujący ból.
Jeśli neuropatia trwa odpowiednio długo, stwierdza się zanik mięśnia czworobocznego, co z kolei powoduje odstawanie łopatki. Najbardziej uwidacznia się ono wówczas, gdy pacjent powoli opuszcza uniesione kończyny górne.
Leczenie
Postępowanie fizjoterapeutyczne polega na zastosowaniu odpowiednich technik terapii manualnej, wzmacnianiu mięśni szyi oraz stosowania zabiegów fizykalnych powodujących rozluźnienie mięśni.
Jeśli leczenie zachowawcze nie przynosi oczekiwanych rezultatów, należy zdecydować się na odbarczenie nerwu grzbietowego łopatki z dostępu nadobojczykowego. Celem odsłonięcia mięśnia pochyłego środkowego w miejscu usidlenia, konieczne jest przedłużenie tylnego odcinka cięcia ku górze. Odszukanie nerwu ułatwia posłużenie się stymulatorem nerwu.
Mięsień dźwigacz łopatki – fizjoterapia i autoterapia
Na poniższym filmie Kamil z Centrum Fizjoterapeuty pokazuje jak wygląda autoterapia oraz przykład fizjoterapii podczas bólu karku z uwzględnieniem mięśnia dźwigacza łopatki:
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Dziak A., Tayara S., Urazy i uszkodzenia w sporcie, Wydawnictwo Kasper, Kraków 2000.
