Ból karku

Ból karku to jedna z najczęstszych dolegliwości XXI wieku. Na jej wystąpienie przeważnie wpływa styl życia oraz nieprawidłowa postawa ciała z nim związana. W wielu przypadkach można uchronić się przed wystąpieniem tego schorzenia, jeśli zaś już się pojawi, warto skonsultować się z fizjoterapeutą. Bagatelizowanie problemu z pewnością go nie rozwiąże, a może wręcz nasilić.

Ból karku – przyczyny

Przyczyną bólu karku jest najczęściej nadmierne naciągnięcie więzadeł pod wpływem przeciążeń posturalnych. Mogą one występować podczas:

• długotrwałego siedzenia w niewłaściwej pozycji, podczas której głowa i barki utrzymywane są w protrakcji, zaś kifoza piersiowa jest pogłębiona;
• leżenia lub spania z głową w niewygodnej pozycji, przeważnie powstałej wskutek zbyt wysokiej poduszki;
• pracy w pozycjach wywołujących naprężenia karku;
• uprawiania sportu lub ćwiczeń bez zachowania ergonomii pozycji i właściwej techniki.

Spośród wszystkich przeciążeń posturalnych niewłaściwa postawa w pozycji siedzącej (siedzenie z głową wysuniętą do przodu) zdecydowanie najczęściej odpowiada za powstawanie zaburzeń i dolegliwości bólowych okolicy szyi. To problem XXI wieku, który dotyczyć może każdego bez względu na wiek. Ból karku może jednak wynikać również z innych przyczyn, m.in.:

• rwy ramiennej;
• ZZSK – zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa;
• choroby zwyrodnieniowej stawów;
• kręczu szyi;
• migreny;
• barku zamrożonego;
• uszkodzenia pierścienia rotatorów;
• złamań kręgów, łopatek lub obojczyków;
• zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych;
• stenozy kanału kręgowego;
• zapalenia ucha;
• problemów związanych ze stawami skroniowo-żuchwowymi;
• ostrego zapalenia tarczycy.

Dlatego w pierwszej kolejności ocenia się mięśnie i stawy, jednak następnie warto zapoznać się z ogólnym stanem zdrowia pacjenta.

Ból karku – objawy i konsekwencje

Przy pierwszym pojawieniu się dolegliwości bólowych karku pochodzenia posturalnego można je z łatwością wyeliminować, i to jedynie przez korekcję postawy ciała. Jednak w miarę upływu czasu nieskorygowana, przyjmowana nawykowo, niewłaściwa postawa powoduje zmiany struktury i kształtu stawów. Ulegają one nadmiernemu zużyciu i tracą elastyczność, w konsekwencji czego przedwcześnie się starzeją. Może dojść do poważnych problemów zdrowotnych takich jak:

• dyskopatia, wypukliny i przepukliny kręgosłupa w odcinku szyjnym;
• uciski korzeni nerwowych;
• bruksizm;
• rwa ramienna;
• promieniowanie do kończyny górnej;
• niedoczulica w obrębie łopatek lub kończyny górnej;
• parestezje;
• silne bóle głowy.

Przewlekły ból karku zmusza do przyjmowania pozycji przeciwbólowych, które również nie są korzystne. Mogą doprowadzić do utrwalania się wad postawy, zwłaszcza skolioz, protrakcji barków czy pleców okrągłych.

Ból karku – diagnostyka

Przeważnie w bólu karku pochodzenia mięśniowego wykonuje się wybrane testy funkcjonalne, ocenia siłę mięśniową oraz tkliwość i obecność punktów spustowych. Diagnostyka odbywa się w gabinecie fizjoterapeutycznym. Jeśli jednak istnieje podejrzenie, że mechanizm problemu wywodzi się ze stawów lub kości, warto wykonać RTG. Podejrzenie dyskopatii lub uszkodzenia tkanek miękkich wymaga wykonania rezonansu magnetycznego. Jeśli natomiast wszelkie badania obrazowe wyjdą prawidłowo, zaleca się wykonanie badań krwi oraz przewodnictwa nerwowego. W ostateczności można zalecić rezonans magnetyczny głowy.

Domowe sposoby na ból karku

Ból karku powinien być leczony przyczynowo, dlatego podstawowa terapia prowadzona jest przez lekarza specjalistę (ortopedę, neurologa, reumatologa) lub dobrego fizjoterapeutę. Przeważnie ból karku wiąże się z przeciążeniami posturalnymi, dlatego warto stosować się do poniższych zaleceń:

• utrzymywanie prawidłowej postawy ciała podczas oglądania telewizji lub pracy przed komputerem – głowa powinna być utrzymana prosto, łopatki powinny być neutralnie ściągnięte;
• dbanie o ergonomię ćwiczeń, w tym np. unikanie podnoszenia ciężarów przy zamkniętej klatce piersiowej lub protrakcji barków przy trzymaniu tzw. deski;
• częste przerwy podczas pracy w jednej pozycji, a podczas nich wykonanie ćwiczeń rozciągających lub wykonywanie ćwiczeń całego ciała w pełnym zakresie ruchomości stawów;
• spanie na niskiej poduszce i ergonomicznym materacu.

Dotyczy do każdego człowieka, nawet jeśli nie zmaga się on jeszcze z bólem karku. W momencie wystąpienia dolegliwości warto wypróbować również regularne masaże, akupunkturę, akupresurę czy indywidualne treningi wzmacniające, skupiające się na mięśniach posturalnych. Rozluźniająco działają ciepłe okłady lub kąpiele, jednak samo rozluźnianie nie da oczekiwanych efektów. Konieczne jest zadbanie o postawę i wzmocnienie niektórych partii mięśniowych.

Ból karku masaż

Na poniższym filmie na przykładzie jednego z pacjentów naszego Centrum Fizjoterapeuty możemy zobaczyć jak wykonać masaż, a także jak wyglądają jego poszczególne techniki. Warto zastosować je na drugiej osobie w przypadku bólu karku:

	Mata z kolcami Mata z kolcami została wykonana z materiałów wytrzymałych i odpornych, a zarazem bezpiecznych. Regularnie stosowana w domowym zaciszu, niweluje liczne dolegliwości bólowe. Zobacz więcej...
	Mata do akupresury (mata z igłami) Mata do akupresury posiada specjalne igły. Ma działanie terapeutyczne i wykorzystywana jest na różne okolice ciała w celu zmniejszenia bólów, regulacji napięcia mięśniowego i wielu innych schorzeń. Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Gałuszka D., Zaborowski T., Poznańska-Gałuszka A., Ziarko A., Ból głowy, temperatura, sztywność karku? Może to zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych!, Na Ratunek, 4/2021.
2. Toman M., Rutkowska M., Dąbrowska-Galas M., Król T., Michalik P., Michalski T., Dolegliwości bólowe odcinka szyjnego kręgosłupa wśród studentów fizjoterapii, Polski Przegląd Nauk o Zdrowiu, 2/2019.
3. Sieroń A., Śliwiński Z., Wielka fizjoterapia, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2022.