Bark zamrożony (zarostowe zapalenie toreblki stawowej – łac. capsulitis adhesiva) to bolesne ograniczenie ruchów czynnych jak również biernych w stawie ramiennym we wszystkich płaszczyznach. Może również dojść do całkowitej utraty ruchów w tym stawie. W zamrożonym barku dochodzi do zmniejszenia objętości torebki stawowej, a także rozwijają się zrosty pasm tkankowych w obrębie stawu.
Schorzenie to występuje u około 2% populacji. Najczęściej dotyka ludzi w wieku 40 – 60 lat, pojawia się częściej u kobiet niż u mężczyzn.
Bark zamrożony – przyczyny
Kości, więzadła i ścięgna, które tworzą bark zamknięte są w torebce zbudowanej z tkanki łącznej. Zamrożony bark zaczyna występować podczas gdy w torebce dochodzi zgęstnienia i zostaje ona uciskana co prowadzi do ograniczenia ruch.
Lekarze nie są do końca pewni dlaczego tak się dzieje. Najbardziej prawdopodobne jest, że objawy mogą pojawić się u osób chorych na cukrzycę lub tych, którzy niedawno przeszli złamanie czy unieruchomienie ramienia przez długi okres.
Czynniki ryzyka
Niektóre czynniki mogą zwiększyć ryzyko występowania zamrożonego barku. Są to m.in.:
- wiek i płeć – osoby w przedziale od 40 roku życia i starsi, a zwłaszcza kobiety, bardziej są narażone na pojawienie się zamrożonego barku;
- nieruchomość lub zmniejszona ruchomość – ludzie, u których wystąpiło już unieruchomienie lub ograniczona sprawność ruchowa w barku są bardziej narażeni na ryzyko rozwoju zamrożonego barku. Bezruch może być wynikiem działania wielu czynników takich jak np.: uszkodzenie stożka rotatorów, złamania, uderzenia, po leczeniu chirurgicznym;
- choroby układowe.
Ludzie, u których pojawiają się pewne choroby są bardziej narażone na rozwój zamrożonego barku. Choroby, które mogą zwiększać ryzyko to:
- cukrzyca;
- nadczynność i niedoczynność tarczycy;
- choroby sercowo-naczyniowe;
- gruźlica;
- choroba Parkinsona.
Objawy
Bark zmrożony rozwija się bardzo powoli w trzech etapach, przy czym każdy z nich może trwać kilka miesięcy. Są to następujące etapy:
- zamrażania – każdy ruch powoduje ból barku, a zakres ruchu zaczyna być ograniczany;
- zamrożony – ból może zacząć się zmniejszać w czasie tego etapu. Jednak ramię staje się sztywniejsze, a próba wykonania ruchu staje się trudniejsza;
- rozmrażania – zakres ruchu zaczyna się poprawiać.
U niektórych ludzi, ból może nasilać się w nocy, co prowadzi czasami nawet do zaburzenia snu.
Diagnostyka
Podczas wywiadu lekarz może zapytać o następujące rzeczy:
- Czy są jakieś ruchy, czynności, które pogarszają objawy lub zwiększają ból?
- Czy masz cukrzycę lub inne choroby zwiększające ryzyko wystąpienia zamrożonego barku?
- Kiedy zaczęły się objawy?
- Czy kiedykolwiek miałeś uszkodzony bark? Jeśli tak, to w jaki sposób?
- Czy miałeś ostatnio operacje lub okres, w którym ruchy barku były ograniczone?
Z kolei podczas badania fizykalnego lekarz może poprosić, aby poruszać się w określony sposób w celu sprawdzenia kiedy występuje ból i aby ocenić zakres ruchu (aktywny zakres ruchu). Lekarz może następnie poprosić o rozluźnienie mięśni, podczas gdy będzie on samemu poruszał Twoją kończyną (bierny zakres ruchu). Badanie barku dotyczy zarówno czynnego i biernego zakresu ruchu.
Lekarz może zalecić badania obrazowe takie jak promieniowanie rentgenowskie lub rezonans magnetyczny, aby wykluczyć inne czynniki.
Leczenie
Leczenie zamrożonego barku polega w większości na opanowaniu bólu i zachowaniu jak największego zakresu ruchu w stawach jak to możliwe.
Stosuje się farmakoterapię, czyli głównie leki przeciwbólowe, takie jak aspiryna czy ibuprofen (i tym podobne). Mogą one pomóc zmniejszyć ból i stan zapalny związany z zamrożonym barkiem. W niektórych przypadkach lekarz może przepisać silniejsze leki przeciwzapalne i uśmierzające ból.
Bardzo ważna jest fizjoterapia, ponieważ fizjoterapeuta może nauczyć odpowiednich ćwiczeń, aby odzyskać jak największą ruchomość w barku. Twoje zadanie będzie polegać na regularnym wykonywaniu tych ćwiczeń. Jest to ważne, aby zakres ruchu był na najwyższym poziomie.
Większość przypadków z zamrożonym barkiem najlepiej jest leczyć nieinwazyjnie. Jednak gdy objawy utrzymują się dłużej niż 12-18 miesięcy lekarz może zalecić:
- zastrzyki steroidowe – wstrzykiwanie kortykosteroidów do stawu barkowego może pomóc zmniejszyć ból i poprawić jego ruchomość, zwłaszcza w początkowej fazie;
- ostrzykiwania stawu – wstrzykiwanie sterylnej wody do torebki stawowej może pomóc rozciągnąć tkanki i ułatwić przemieszczanie się struktur stawowych;
- manipulację ramienia – w tej sytuacji otrzymasz znieczulenie ogólne, więc będziesz nieprzytomny i nie będziesz czuł bólu. Lekarz w tym czasie przesuwa bark w różnych kierunkach, aby pomóc rozluźnić uciśnięte tkanki.
Operacja barku jest rzadka, ale jeśli nic innego nie pomogło, lekarz może zalecić operację usunięcia blizny i powstałych zrostów z wnętrza barku. Tego rodzaju operacje lekarze wykonują z dużą precyzją przy pomocy rurowych instrumentów wprowadzonych przez małe nacięcia wokół stawu (artroskopowo).
Bibliografia
- Kuciel-Lewandowska J., Wierzchowska M., Paprocka-Borowicz M., (i inni), Skuteczność kompleksowej fizjoterapii w zespołach bólowych barku, Annales Academiae Medicae Stetinensis, 3/2010.
- Korabiusz K., Wawryków A., Niedzielska M., (i inni), Physiotherapy in frozen shoulder syndrome, Journal of Education, Health and Sport, 7/2017.
Polecane produkty:
|
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
|
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
