Postawa ciała jest cechą charakterystyczną dla każdej osoby. Odnosi się do uwarunkowanej budowy ciała, sylwetki oraz sposobu poruszania się człowieka w pozycji pionowej. Reguła mówi, że prawidłowa postawa ciała to taka, która występuje dostatecznie często w danej populacji, aby można ją było uznać za charakterystyczną dla niej.
Postawa ciała
Postawa ciała zmienia się w trakcie rozwoju osobniczego oraz w ciągu dnia. Przejawia się w niej także samopoczucie człowieka. Optymistyczny nastrój wpływa na wyprostowanie tułowia, uniesienie głowy oraz wykonywanie lżejszych i bardziej sprężystych ruchów. Natomiast osoba przygnębiona przyjmie bardziej skuloną postawę.
Cechy prawidłowej postawy ciała
Postawa człowieka zależy od czynników genetycznych, rasy, typu somatycznego, płci oraz wieku. Ciężko było zdefiniować jak powinna wyglądać prawidłowa postawa ciała, w związku z czym utworzono pewne kryteria, zgodnie z którymi prawidłowa postawa powinna:
- zapewniać stabilność ciała;
- zapewniać dużą wydolność statyczno-dynamiczną;
- stanowić dogodną pozycję wyjściową do wykonywania różnych ruchów;
- zapewniać ekonomię wydatku energetycznego;
- nie zaburzać czynności narządów wewnętrznych;
- spełniać wszelkie wymogi estetyczne i psychiczne.
Kryteria wyznaczania prawidłowej postawy ciała
Wraz z upływem czasu stwierdzono, że powyższe cechy są zbyt ogólne, aby mogły być dobrym wyznacznikiem. Utworzono więc inne, bardziej szczegółowe kryteria związane z trzema płaszczyznami ciała.
1. Płaszczyzna strzałkowa.
Bierze pod uwagę asymetryczną budowę przedniej i tylnej części ciała. Uznaje się, że postawa jest prawidłowa wówczas, gdy głowa nie jest zbyt wysunięta do przodu, klatka piersiowa jest dobrze wysklepiona, a brzuch nie wystaje zbytnio przed klatkę. Dodatkowo zwraca się uwagę na ustawienie barków (aby nie były wysunięte ku przodowi) i łopatek (aby znacznie nie odstawały). W płaszczyźnie strzałkowej bardzo ważne jest zachowanie fizjologicznych krzywizn kręgosłupa. W celu kontroli spuszcza się pion z guzowatości potylicznej zewnętrznej. Powinien on przylegać na szczytach kifoz przy jednoczesnym odsunięciu od niego lordoz o 2,5-3,5 cm. Bada się również kąt nachylenia kości krzyżowej.
2. Płaszczyzna czołowa.
Bierze pod uwagę symetrię względem osi długiej ciała. Oznacza to, że pion spuszczony ze środka guzowatości potylicznej zewnętrznej powinien rzutować przez wyrostki kolczyste kręgosłupa (tak, aby przechodził przez oś kręgosłupa). Następnie przebiega przez szparę międzypośladkową i kończy się na środku czworoboku podparcia. Pion z przedniej części ciała jest spuszczany zwykle z bródki. Powinien przechodzić przez środek mostka, kresę białą, spojenie łonowe oraz w równej odległości między stawami kolanowymi.
3. Płaszczyzna pozioma.
Przy prawidłowej postawie ciała nie powinny występować żadne rotacje sąsiadujących ze sobą odcinków ciała. Symetryczne punkty na ciele powinny zawsze znajdować się w jednej płaszczyźnie czołowej. Sprawdza się tu także wysklepienie stóp oraz ich ustawienie.
Zobacz również: Lordoza i kifoza – co to takiego i jak to leczyć?
Odchylenia od prawidłowej postawy
O wszelkich patologicznych odchyleniach mówi się wtedy, gdy spełniony jest którykolwiek z poniższych warunków:
- zgarbione lub zaokrąglone plecy pozbawione fizjologicznych krzywizn kręgosłupa;
- nieprawidłowe wysklepienie stóp;
- wypukły lub wysunięty do przodu brzuch;
- nadmiernie pogłębione krzywizny kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej;
- płaska, zapadnięta lub zniekształcona klatka piersiowa (np. klatka piersiowa kurza, klatka piersiowa lejkowata)
- wysunięte do przodu barki (protrakcja barków)
- wysunięta do przodu lub pochylona do boku głowa
Jak utrzymać prawidłową postawę ciała?
Aby postawa ciała była prawidłowa, należy o nią dbać już od najmłodszego wieku. Niemowlę powinno być symetrycznie układane w łóżeczku, starając się regularnie zmieniać pozycje tak, aby dziecko nie znajdowało się długotrwale w jednej. Należy kontrolować, czy wraz ze wzrostem wykazuje ono naturalne odruchy. Dziecko w wieku przedszkolnym i szkolnym powinno uczęszczać na zajęcia korekcyjne oraz sportowe. Zwraca się uwagę na tryb życia.
Zobacz również: Ergonomia pracy przy komputerze.
Zarówno dzieci, młodzież jak i osoby dorosłe powinny przyjmować wygodną, symetryczną pozycję siedzącą podczas pracy lub nauki. Warto poświęcać niewielką część dnia na aktywność fizyczną oraz rozciąganie. Ważne jest również stanowisko do spania. Odpowiednio wyprofilowany materac z pewnością wpłynie na zachowanie prawidłowej postawy ciała. Kolejnym elementem jest stosowane obuwie. Na kondycję stopy niekorzystnie wpływają buty na wysokim obcasie lub całkiem płaskie (japonki, baleriny). Na końcu należy zwrócić uwagę na dietę. Ważne jest, aby zawierała w sobie wapń odpowiedzialny za stan kości oraz witaminę D3, szczególnie w okresie jesienno-zimowym.
Bibliografia
- Wilczyński J., Korekcja wad postawy człowieka, Wydawnictwo Anthropos, Starachowice 2005.
Polecane produkty:
|
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
|
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
