Terapia mięśniowo-powięziowa to holistyczne podejście do ciała pacjenta, ukierunkowane na sprawną i nieinwazyjną eliminację dolegliwości bólowych, które wynikają z napięć mięśni i skrócenia powięzi. Wyróżnia się bardzo dużą skutecznością już po pierwszym zabiegu. Co istotne, jest metodą uniwersalną. Odpowiednio dobrane techniki można wykonywać nawet u dzieci czy kobiet w ciąży.
Terapia mięśniowo-powięziowa – na czym polega?
Najkorzystniej jest myśleć o rozluźnianiu mięśniowo-powięziowym jako o siłach aktywujących, na które składają się 3 komponenty:
- Uwolnienie – kompresja lub dekompresja tkanki, zwiększanie nacisku lub trakcja, aż to momentu przesunięcia opracowywanej tkanki.
- Pogłębienie – prowadzenie opracowywanej tkanki, aż do momentu natrafienia na punkt balansu.
- Balans – utrzymanie końcowej pozycji, aż do momentu rozluźnienia, a następnie odpuszczenie nacisku.
Terapia mięśniowo-powięziowa opiera się na koncepcji występowania połączeń między mięśniami i powięziami całego ciała. Zakłada, że organizm tworzy integralną całość, dlatego powięź okolicy goleni będzie wpływać na powięź okolicy brzucha i grzbietu, a te z kolei będą oddziaływać na powięzi okolicy głowy. Zaburzenie balansu jednej części powięzi może mieć poważne konsekwencje dla całego organizmu, a nawet dla bardzo oddalonych części ciała. W terapii mięśniowo-powięziowej wyróżniamy kilka technik:
- uwalnianie punktów spustowych – polega na znalezieniu punktu zwanego spustowym (bolesne zgrubienie w mięśniu lub powięzi), a następnie na uwolnieniu go. W tym celu stosuje się ucisk, który trzymamy aż do momentu rozluźnienia, ucisk i masowanie okrężne lub ucisk pulsacyjny;
- masaż tkanek głębokich – bardzo często powoduje ból, a po jego zakończeniu tworzą się siniaki. Jego celem jest zerwanie patologicznych zrostów pomiędzy mięśniami a powięziami, dlatego nierzadko do opracowania tkanek wykorzystuje się łokieć czy przedramię. W efekcie powięź odzyskuje swoją prawidłową ruchomość;
- rolfing – umożliwia rozluźnienie mięśni i rozciągnięcie skróconej powięzi. Przypomina masaż tkanek głębokich, podchodzi jednak do pacjenta bardziej holistycznie.
Terapia mięśniowo-powięziowa jest nieinwazyjna, bezpieczna i skuteczna.
Przykłady rozluźniania mięśniowo-powięziowego
W przypadkach takich jak np. ostroga piętowa (zapalenie rozcięgna podeszwowego) należy opracować podeszwę stopy w pozycji leżenia tyłem. Fizjoterapeuta krzyżuje kciuki i przyciska je do stopy na wysokości stawów stępowo-śródstopnych. Pozostałe palce zaplata na grzbiecie stopy. Następnie, utrzymując ucisk, przesuwa kciuki w kierunku górno-bocznym, czyli tym, który wyznaczają w ustawieniu początkowym. Należy opracować całą stopę od dołu do góry, a następnie powtórzyć wszystko przy zgiętych palcach stopy.
Z kolei przy bólu w pachwinie lub przy tzw. chodzie gołębim opracowuje się grupę mięśni przywodzicieli uda, w skład których wchodzą: mięsień grzebieniowy, mięsień przywodziciel krótki, mięsień przywodziciel długi, mięsień przywodziciel wielki oraz mięsień smukły. Pacjent leży tyłem z nieznacznie odwiedzioną kończyną dolną. Fizjoterapeuta lokalizuje miejsce wzmożonego napięcia mięśniowego lub oporu powięziowego, a następnie opuszką kciuka uciska to miejsce – doczaszkowo, dogrzbietowo i dobocznie. Ucisk należy utrzymać aż do momentu rozluźnienia tkanek, co jest odczuwalne pod dłońmi.
Jak widać, terapia mięśniowo-powięziowa może bazować na ruchach przesuwających, jak również może wykorzystywać wyłącznie ruch uciskowy. Aby osiągnąć najlepsze efekty warto jednak przeplatać obie techniki.
Terapia mięśniowo-powięziowa – wskazania
Najważniejszymi wskazaniami do rozpoczęcia terapii mięśniowo-powięziowej są:
- bolesne napięcia mięśniowe, np. w wyniku długotrwałego przyjmowania wymuszonej pozycji lub pracy / aktywności fizycznej;
- zaburzenia w przesuwalności powięzi, zwykle wskutek niskiego poziomu rozciągnięcia tkanek i siedzącego trybu życia (choć nie tylko);
- entezopatie, np. łokieć tenisisty;
- bóle kręgosłupa i bóle pleców;
- bolesne miesiączkowanie;
- przykurcze mięśniowe;
- przeciążenia stawów;
- dłuższe unieruchomienie, w wyniku czego doszło do sztywności stawów i mięśni;
- choroba zwyrodnieniowa stawów;
- choroby reumatyczne;
- rwa kulszowa, rwa udowa.
I wiele innych problemów, w przebiegu których obserwuje się upośledzenie balansu aparatu ruchu, zwłaszcza mięśni i powięzi.
Terapia mięśniowo-powięziowa – przeciwwskazania
Głównymi przeciwwskazaniami do terapii mięśniowo-powięziowej są:
- choroby zakaźne;
- wysoka gorączka;
- choroby nowotworowe;
- aktywne infekcje;
- zakażenia, oparzenia, odleżyny, owrzodzenia i świeże rany (pourazowe, pooperacyjne) w miejscu opracowywanych tkanek;
- zaburzenia czucia powierzchownego lub brak czucia;
- niestabilne choroby przewlekłe, np. niestabilna choroba wieńcowa.
Przed wykonaniem terapii, fizjoterapeuta zawsze przeprowadza z pacjentem szczegółowy wywiad zdrowotny i na tej podstawie decyduje o możliwości jej wykonania.
Polecane produkty:
Roller do masażu
Piankowy, wysokiej jakości roller do masażu wykorzystywany jest do rozluźniania mięśniowo-powięziowego. Idealnie nadaje się dla osób aktywnych fizycznie. Może posłużyć zarówno przed treningiem w ramach rozgrzewki zwiększając elastyczność więzadeł ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Speece C., Crow W., Simmons S., Napięcia więzadłowo-stawowe, Wydawnictwo Galaktyka, Łódź 2017.
- Jutrzenka-Jesion J., Chochowska M., Hojan-Jezierska D., Fizjoterapia w leczeniu mięśniowo-powięziowych punktów spustowych, Hygeia Public Health, 4/2018.
- Tanno-Rast H., Mięśniowo-powięziowe punkty spustowe, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2016.