Brak czucia

Brak czucia to objaw niemal zawsze wskazujący na uszkodzenie lub upośledzenie funkcji układu nerwowego. Dlatego, jeśli zaobserwujemy u siebie jakikolwiek rodzaj braku czucia, najlepiej jak najszybciej udać się do neurologa. Pamiętajmy, że nerwy mogą regenerować się jedynie do określonego czasu. Jeśli zbagatelizujemy problem na wiele lat może się okazać, że już nigdy nie odzyskamy czucia.

Brak czucia – przyczyny

Istnieje wiele przyczyn braku czucia. Najczęściej dochodzi do niego wskutek uszkodzenia nerwów obwodowych, co może nastąpić w przebiegu entezopatii, urazów mechanicznych, długotrwałego ucisku danego nerwu, błędnie wykonanych operacji czy sumujących się mikrourazów. Brak czucia może pojawić się więc w przebiegu m.in. zespołu cieśni nadgarstka, neuropatii nerwu łokciowego, neuralgii międzyżebrowej, łokcia tenisisty czy łokieć golfisty.

Kolejną możliwą przyczyną braku czucia jest uszkodzenie rdzenia kręgowego, najczęściej wskutek doznanych urazów. Często występują one u osób młodych, w przebiegu uprawiania sportów ekstremalnych, skoków do nieznanej wody na główkę czy wypadków samochodowych. Natomiast procesy chorobowe uszkadzające korę mózgową powodują zazwyczaj zaburzenia czucia u osób starszych. Do najczęściej diagnozowanych przyczyn braku czucia zaliczamy:

• skrajny niedobór witaminy B12 w organizmie;
• choroby nowotworowe, zwłaszcza rozwijające się z wytworzeniem szybko rosnących guzów;
• dyskopatie, ucisk na nerwy rdzeniowe w pobliżu ich wyjścia z rdzenia kręgowego;
• ropnie i tętniaki w pobliżu nerwów;
• zespół Guillaina-Barrego;
• udar krwotoczny mózgu i krwawienia podpajęczynówkowe;
• porażenie nerwu twarzowego;
• cukrzyca.

I wiele innych. Receptory czucia lokalizują się w całym organizmie – zarówno w skórze, jak i w narządach wewnętrznych, stawach czy nawet naczyniach krwionośnych. Brak czucia może dotyczyć każdego rodzaju receptorów. Zadaniem lekarza neurologa jest ustalenie dokładnych przyczyn patologii.

Brak czucia – objawy

Jeśli brak czucia wynika z uszkodzenia rdzenia kręgowego, lokalizuje się ono od miejsca uszkodzonego segmentu w dół. Towarzyszą temu następujące objawy: niedowład lub porażenie kończyn, zanik mięśni unerwianych przez uszkodzony segment oraz zmiany troficzne skóry, kości i stawów. Z kolei uszkodzenie kory ciemieniowej może wiązać się z utratą zdolności rozpoznawania bodźców działających w tym samym momencie na dwie różne okolice ciała, znajdujące się po przeciwnych stronach od linii środkowej ciała.

Pamiętajmy, że na czucie powierzchowne składają się czucie dotyku, ucisku, bólu i temperatury, natomiast na czucie głębokie położenia i wibracji. Jeśli podczas wywiadu wskażemy bodziec, którego nie odczuwamy lub odczuwamy w obniżonym stopniu, diagnostyka przyczyn będzie znacznie ułatwiona.

Przy braku czucia powierzchownego charakterystyczny będzie brak reakcji na kontakt skóry z kostką lodu lub na delikatne szczypanie. Z kolei w przypadku braku czucia głębokiego pojawiają się zaburzenia równowagi i koordynacji, skłonność do upadków czy niemożność opisania położenia ciała przy zamkniętych oczach. Istnieje prosty test sprawdzający czucie głębokie. Lekarz prosi pacjenta o położenie się na plecach z zamkniętymi oczami, a następnie ustawia kończyny górne i dolne w różnym kierunku. Pacjent, przy wciąż zamkniętych oczach, ma za zadanie opisać aktualne ustawienie swoich kończyn.

Zobacz również: Propriocepcja.

Brak czucia – leczenie

Leczenie zależy od wielu czynników – rodzaju uszkodzenia nerwów, faktu, czy problem dotyczy obwodowego układu nerwowego czy może ośrodkowego układu nerwowego, jak również ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Należy sprawdzić czy pojawia się wyłącznie brak czucia czy może towarzyszą mu inne objawy – parestezje, mrowienie, pieczenie, drętwienie lub nagłe uderzenia gorąca. Gdy dojdzie do całkowitego przerwania rdzenia kręgowego, nie ma sposobów na jego naprawę. Jeśli miejsce ma jedynie częściowe uszkodzenie nerwów, niezbędna jest rehabilitacja. Nerwy obwodowe mają zdolność do regeneracji, jednak trwa ona niekiedy nawet do 2 lat (średnio kilka miesięcy). Regeneracja następuje szybciej w ciepłym środowisku, dlatego rekomenduje się ciepłe okłady, laseroterapię i wszelkie zabiegi z zakresu ciepłolecznictwa.

Przy wszelkich entezopatiach i uciskach na nerw, rehabilitacja obejmuje terapię manualną, masaże tkanek głębokich, masaże poprzeczne, suche igłowanie oraz kinesiotaping. Należy pamiętać, że nigdy bezpośrednio nie igłujemy miejsc na ciele, na których pojawia się brak czucia.

W skrajnych przypadkach pojawia się konieczność wykonania zabiegu chirurgicznego, mającego na celu odbarczenie uciskanego nerwu. Ma to miejsce np. u niektórych osób w przebiegu zespołu cieśni nadgarstka.

Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Sawka M., Neurogenne zaburzenia erekcji pochodzenia rdzeniowego, Seksuologia Polska, 2/2004.
2. Sobańska A., Diagnostyka różnicowa zaburzeń czucia, Neurologia po Dyplomie, 1/2013.
3. Liberski P., Kozubski W., Moryś J., Neurologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2013.